چاپ شده در روزنامه اعتماد با سه چهار کلمه اختلاف در عنوان و متن (:

همه ما از نرم‌افزار استفاده می‌کنیم. از ساعت دیجیتالی که صبح با زنگش بیدارمان می‌کند تا آسانسور و گیرنده‌های ماهواره‌ای، همه و همه با نرم‌افزار کار می‌کنند. مثال‌های واضح‌تری که شاید وقت خیلی بیشتری با آن‌ها بگذرانیم، کامپیوترهایمان هستند و کنسول‌های بازی و تلفن‌های همراهی که در جیبمان داریم.

تمام این ابزارها، سخت‌افزارهایی هستند که نرم‌افزاری به آن‌ها جان داده است. این نرم‌افزار درست مانند قانون، مشخص می‌کنند که سخت‌افزارها بر اساس چه اصولی موظف به انجام چه کارهایی است. اما این نرم‌افزار توسط چه کسی نوشته می‌شود؟ در اکثر موارد توسط شرکت‌های نرم‌افزاری بزرگی که به دنبال حداکثر کردن سودشان هستند و البته سازمان‌های پولداری که می‌توانند به این شرکت‌ها پروژه سفارش دهند. به عبارت دیگر، دنیای اطراف ما بیشتر و بیشتر دارد تحت سلطه و خواست شرکت‌های بزرگ درمی‌آید. حتی کار به جایی رسیده که کنسول بازی من وقتی یک سی دی کپی شده در آن می‌گذارم اعتراض می‌کند و آیپد اپلم دوستم اجازه نمی‌دهد این برنامه نویس مستقل، برنامه‌ای که خودش نوشته را روی دستگاه خودش که مالک آن است اجرا کند – فقط چون نرم‌افزار تنظیم تا فقط و فقط برنامه‌های مورد تایید اپل را اجرا کند.

متاسفم ولی باید بگویم که من و شما شروع کرده ایم به رفتن به سمت جامعه‌ای بسیار پیشرفته‌تر از ۱۹۸۴ جورج اورول. جامه‌ای که در آن دستگاه‌ها مراقب و پلیس ما خواهند بود. دوربین‌های داخل خیابان مردم را نگاه خواهند کرد و در مقابل هر رفتار خارج از رفتار متوسط اجتماعی که در آن زندگی می کنیم آژیر خواهند کشید. اصلا تعجب نمی‌کنم اگر در آن جامعه پر از نرم‌افزارهای بسته، بسته کاندومی از داروخانه بخرم که «مجهز» به جی.پی.اس. و یک چیپ الکترونیکی باشد تا اطلاعات موارد استفاده را در یک بانک اطلاعاتی ذخیره کند. منهم که کار بدی نمی‌کنم منطقا اجازه اعتراض ندارم.

قبول. بخشی‌اش تخیلات است اما هر تخیلی پایی در واقعیت دارد و اگر جلوی بسیار از رفتارهای انحصارگرانه به موقع گرفته نشود، تلاش خواهد کرد تا جایی که می‌تواند پیش برود. همین حالا هم نباید تعجب کنید اگرویندوز عزیز بعد از سه ماه بگوید کتابی که فصل گذشته از کتابخانه دیجیتال تهیه کرده‌اید را از سیستم پاک کرده‌است چون مهلت اجاره‌تان به پایان رسیده بود.

این را هم بگویم که بحث در خود خلاف کردن نیست. نکته این است که جامعه‌ای که افرادش اجازه خلاف کردن داشته باشند و بعد در صورت شکایت توسط پلیس دستگیر و عادلانه محاکمه شوند، جامعه بهتری است از جایی که نرم‌افزارها لحظه به لحظه مراقب اخلاق عمومی‌اند. ما تکنولوژی را ساخته‌ایم و باید آن را برای پیشرفت خودمان استفاده کنیم. تکنولوژی و هسته مرکزی آن در زندگی ما یعنی نرم‌افزار نباید به چیزی بیرونی و بسته تبدیل شود که ما نه اجازه داشته باشیم در مورد آن تحقیق کنیم و نه بتوانیم کنارش بگذاریم.

سومین شنبه ماه سپتامبر هر سال، روز جهانی آزادی نرم افزار است. روزی که باید به یادمان بیاوریم که نرم‌افزار باید در خدمت بشریت باشد و نه محدود کننده آن. شاید مقاله بالا کمی غیرواقعی و تند باشد اما هدف اصلی تلنگری است برای نگاه کردن به اطراف. اطرافی که بیشتر و بیشتر پر شده از نرم‌افزارهایی بسته و محدود کننده که ما درکشان نمی‌کنیم و بیشترین خطر هم موقعی خواهد بود که ما اصولا متوجه حضور خطر نباشیم.

روی مطلب گیمپ خوب است اما… یک کامنت خیلی خیلی طولانی داشتم از مهرداد با کلی سوال در مورد گنو/لینوکس. اینجا جواب می دم شاید به درد کس دیگه هم بخوره.

سلام
در مورد لینوکس چندسالی هست که باهاش آشنا شدم و وبلاگهای طرفدارانش رو دنبال میکنم و صد البته شیفته فلسفه کد باز هستم و چندبارهم اقدام ناموفق داشتم برای مهاجرت به لینوکس که نشد
سوالاتی که همیشه ذهنم و مشغول کرده رو براتون مینویسم تا شاید با جواب شما کمکی بشه به من و امثال من برای درک بهتر لینوکس و انتخاب نهایی
۱ اولین چیزی که منو وامیداره برم سراغ لینوکس مجانی بودن اونه و برچسب نرم افزار دزدی که طرفداران لینوکس همیشه در برخورد با استفاده کنندگان ویندوز استفاده میکنن ! که خوب بعدا فهمیدم که لینوکس مجانی نیست و اگر یک نسخه درست و درمون با پشتیبانی بخواهید باید پول بدیم که خوب میشه همون ویندوز

درست نیست. تقریبا همه لینوکس‌ها رایگان هستند ولی اگر بخوای مثلا یک نفر باشه که در هر لحظه با تلفن در مورد هر مشکلی که داری بهت جواب بده باید پول این سرویس خاص رو بدی. برای شروع لینوکسی مثل اوبونتوشاید چیزی مثل مینت انتخاب بهتری باشه. در مورد هر دو هزاران هزار راهنمای انگلیسی می تونی پیدا کنی و دنیای وب فارسی هم اطلاعات زیادی داره. همینطور لاگ ها (گروه های کاربری لینوکس) و فروم ها هم جاهای خوبی برای یادگیری هستن. همیشه پیشنهاد خوبیه. رایگان و آزاد. اگر دنبال این هستی که بعد از نصب همه چیز بدون نیاز به تنظیمات کار کنه،

۲ اینکه چرا طرفداران لینوکس یک بوم و دو هوان ؟ کسانی که در مورد سیستم عامل و چندتا برنامه کاربردی فریاد (من دزدی نمیکنم)سر میدهند در مقابل از منابع دیگر اینتر نت مثل موسیقی و فیلم و کتاب بدون هیچ عذاب وجدانی استفاده وگاها منتشر هم میکنند.

نظرات خودشون که به خودشون مربوطه و باید از هر فرد بپرسی. خیلی از لینوکسی ها به خاطر خوبی لینوکس ازش استفاده می کنن نه مجانی بودنش و اینکه نمی تونن به دلایل مالی یا قانونی ویندوز بخرن. ولی در مورد من ، آزادی برام بسیار جذابه ولی لینوکس جدای از آزاد بودن برام یک ابزار پایدار و خیلی قوی هم هست. در مورد ویندوز هم تعصبی ندارم که ازش استفاده نکنم. فیلم دزدی هم می بینم و چون تو کشوری زندگی می کنم که توش امکان خرید کتاب هایی که می خوام نیست، بین نخوندن اونها و دزدیدنشون دومی رو انتخاب می کنم.

۳ لینوکس سیستم عامل گیگهاست؟ اوج لذت از لینوکی در بلد بودن فرمانهای اونه و تغیرات دلخواه در سیستم عامل و عملا برای استفاده معمولی و کاربر ساده و خانگی هیچ جذابیتی نداره!

بستگی به هر آدمی داره. تعمیم اشتباهه. هر کس می تونه هر لذتی که دوست داره رو ببره. نظر شخصی من اینه که لینوکس برای دو طیف خوبه: کسانی که واقعا می دونن کامپیوتر چیه و به چه دردی می خوره و ناراحتن که اون کارها رو باهاش نمی تونن توی ویندوز بکنن (متلک بود دیگه! ((: )))‌ و کسانی که نمی دونن کامپیوتر چیه و سیستم عامل و چیه و فقط می خوان راحت و بی دردسر توی اینترنت بچرخن، چت کنن، ایمیل بخونن و غیره. اولی ها یک ابزار قدرتمند می خوان و دومی ها یک سیستم عامل پایدار که نه ویروس بگیره نه کند بشه نه چیز دیگه. ویندوز هم در حال حاضر برای کسانی خوبه که می خوان شبیه بقیه باشن.

۴ لینوکس به شدت به اینترنت وابسته است! فکرکنید در یک روستای دو افتاده مشغول کارید و ناگهان به دلیل سخت افزاری سیستم شما دچار ایراد اساسی میشودوسیستم عامل بالا نمیاید!
کاربر حرفه ای هم نیستید تا مثلا از طریق بک آپ موجود در هارد اکسترنالتان اوضاع را مرتب کنید و البته اینترنت هم یا نیست یا دیال آپ است . در این حالت چه میکنید ؟ در صورتی که کاربر ویندوز در چنین حالتی یا باید سراغ نزدیک ترین گیم نت روستا رو بگیره و یک یا دو سی دی بخره یا از اولین آدمی که می بینه یک سی دی ویندوز و یک سی دی برنامه کاربردی به امانت بگیره….

مشکل سخت افزاری رو چجوری باید با سی دی ویندوز حل کنیم؟ (:‌ در چنین حالتی اگر فرد مشکل سخت افزاری اش رو حل کنه، لینوکس مثل قبل بوت می شه و بالا می‌یاد. در عین حال اگر من بخوام برم یک روستای دور افتاده آفریقایی که مثلا سه ماه به اینترنت دسترسی نداشته باشم، روی سیستمم چیزی مثل دبیان نصب می کنم و نه تا دی وی دی اش رو با خودم می برم تا به همه نرم افزارهای جهان دسترسی داشته باشم. اما حرفت از یک نظر هم درسته. کلا لینوکس یک موضوع اجتماعی است و نسخه های معمولی هم به خاطر اینکه در غرب وحشی توسعه پیدا می کنن، تصورشون اینه که اینترنت داری و سعی می کنن کمتر و کمتر به سی دی شون وابسته بشن تا در ده پونزده دقیقه راه بیافتن (: البته نسخه‌های وطنی با اینترنت وطنی سازگارتر شدن. مثلا چیزی مثل آریوس تلاش کرده در یک دی وی دی تقریبا تمام چیزهای مفید برای یک کامپیوتر عمومی رو فراهم کنه.

اما اگر می خوای چیزی داشته باشی که در هر روستایی احتمال بدی گیم‌نت‌ها بازی‌هاش یا خودش رو می‌فروشن، شدیدا توصیه می کنم از ویندوز استفاده کنی.

۵ آینده لینکوکس به کجا می رود ؟ یادم میاد اوایل طرفداران لینوکس مرتب افزایش تعداد دانلود لینوکس و یا مهمتر از اون فایرفاکس روبرخ میکشدن (من خودم کاربر فایرفاکسم) ولی
هیچوت گفته نشد از این تعداد دانلود نسخه های مختلف لینوکس چه تعداد نصب و در حال کاره و یا جه درصدی از فایرفاکس برای نصب بر روی ویندوز دانلود شده که البته بدست آوردن چنین اطلاعاتی برای منتشرکنندگان بسیار ساده بود عاقبت استفاده از لینوکس در تلفن های همراه با آن همه سر و صدا چرا فقط به دو سه مدل ان هم بصورت شکست خورده منجر شد ؟ (امیدوارم نگویید اندروید نوعی لینوکسه !)

آینده ؟ ما لینوسکی ها پیشگو نیستیم (حداقل در زمینه سیستم عامل) (: من یک سیستم عامل خوب دارم که با شادی باهاش کار می کنم و ازش لذت می برم. نویسنده اصلی هسته لینوکس (لینوس توروالدز) می گه که اگر واقعا در بیست سال آینده مردم هنوز در حال استفاده از لینوکس باشن یک مشکل بزرگ در جهان وجود داره. دنیا باید به پیش بره. در این لحظه گنو/لینوکس بهترین سیستم عامل دنیا -برای من- است و من ازش استفاده می کنم. در آینده بقیه هم خواستن استفاده کنن نخواستن نکنن (: من هم بدون شک اولین روزی که ببینم چیزی برام از لینوکس بهتره از اون استفاده خواهم کرد. اینکه چند نفر در دنیا به چی اعتقاد دارن ثابت نمی کنه که اون چیز بهترینه. اگر اینطوری باشه بین باورهای مذهبی بهترینشون مسیحیت است و بین شعبه‌های اسلام، بهترینشون اهل سنت و بین زبان‌های جهان احتمالا بهترین زبان چینی. در حال حاضر لینوکس در حدود یک درصد دسکتاپ‌های جهان رو به خودش اختصاص داده که به نظر من به شکل غیرقابل باوری زیاده برای چیزی که نه تبلیغی داره نه زد و بندی با سیستم سرمایه داری.

در ضمن اندروید یک لینوکسه. مائمو لینوکس‌تره ولی شکست خورد چون نوکیا از نظر تجاری خوب باهاش کار نکرد. به نظر شخصی من از نظر فنی مائمو بهتر از اندروید است اما از نظر تجاری بین گوشی‌های هوشمند فعلا اندروید در جهان حرف اول رو می زنه و مائمو رسما با قرارداد بین نوکیا و مایکروسافت کنار گذاشته شده.

راستی… من سوالت رو با تمرکز روی «دسکتاپ» جواب دادم دیگه (: توی سرورها که در برتری فعلی لینوکس هیچ حرفی نیست.

آیا سیستم عامل گوگل تیرخلاصی خواهد بود بر لینوکس (البته منظورم لینوکس کلاینته و نه سرور ) آینده لینوکس با رویکرد جهانی به سمت تبلت ها چه خواهد شد ؟

سیستم عامل گوگل؟ یعنی کروم؟ خب اونم که لینوکسه با یک هسته کروم (: رو تبلت‌ها هم فعلا اندروید وضع خوبی داره. همینطور آی.او.اس که شاید جالب باشه بدونیم که یک یونیکسه و حتی از لینوکس، یونیکس تره.

و در آخر اینکه شعور جمعی چه انتخابی دارد ؟ در دنیای خارج از ایران و چند کشور دیگر که قوانین سفت و سخت کپی رایت اجرا میشود و یک نسخه ویندوز بیش از صد دلار قیمت دارد و برنامه های کاربردی نیز قیمت هایی مشابه چگونه است که ۹۸% تولیدات پی سی ها و لب تاب ها با ویندوز ارائه میشود ؟ مگر میشود برای محصولی تا این حد غیر ایمن و گران و ضعیف تقاضایی باشد ؟

دلیل فروش بالای ویندوز اینه که مردم با ویندوز بزرگ شدن و کامپیوترهاشون رو با ویندوز می خرن. اگر تعداد خرید / سفارش / دانلود سی دی های لینوکس رو مقایسه کنی با تعداد فروش / دانلود ویندوز احتمالا رقم جالبی به دست خواهد اومد. راستی «شعور جمعی» عبارت پیچیده‌ای است که توی شرایط برابر ممکنه تا حدی معنی بده. من خودم اکثرا لپ تاپ‌هام رو با ویندوز خریدم چون از قبل روشون بود. نیازی هم ندیدم که حوصله کنم ایمیل بزنم به سازنده و ویندوز رو پس بفرستم و پولش رو بگیرم (یکی از دوستام واقعا اینکار رو کرد و جواب هم داد). استدلال مبتنی بر شعور جمعی شبیه این می شه که بگیم چینی بهترین زبانه چون بیشترین متکلم رو داره یا مسیحیت بهترین دینه چون بیشترین پیرو رو داره (: اگر صد در صد آدم‌ها بگن زمین مسطحه، این باعث نمی شه که زمین مسطح بشه (:

ببخشید اگر این کامنت اینقدر طولانی شد. مدتها بود که می خواستم این موارد را با جادی (کیبرد آزاد) مطرح کنم که قسمت نشد و متاسفانه قرعه به نام شما افتاد
با تشکر و آرزوی موفقیت

البته من خود جادی هستم و اینجا هم کیبرد آزاد (: باعث افتخاره که جواب دادم (: این رو هم اضافه کنم که از نظر من کامپیوتر ابزار است. هر کس با ابزارش جوری کار می کنه که دوست داره. ممکنه من بتونم به شکل منطقی توضیح بدم که گازانبر رو باید با یک دست گرفت ولی اگر کسی گفت دوست داره که هر دسته گازانبرش رو با یک دست مستقل بگیره و فشار بده من اجازه ندارم برم به اصرار جلوش رو بگیرم. هر کس دوست داره با کامپیوترش یک مدلی کار کنه. من برای خودم ابزاری می خوام شدیدا انعطاف پذیر و پایدار و قابل اطمینان به تمام اجزاش که بتونم مثل لگو باهاش بازی کنم و ترجیح می دم فلسفه وجودی اش هم لذت بخش باشه. مشخصه که بهترین انتخابم لینوکسه. ممکنه یکی چیزی بخواد بتونه از نود درصد افرادی که دور و برش هستن در موردش سوال کنه یا بتونه حداکثر سازگاری رو با بازی‌ها و اسناد بقیه داشته باشه. خب برای چنین کسی ویندوز انتخاب بهتریه. مشخصا من ترجیح می دم دوستان بدون ویروس و بدافزار و کند شدن و نصب مجدد و … کار کنن ولی اصرار و اجباری ندارم سر این جریان (: آدم‌های بالغ و عاقل، چیزی که براشون راحت تره رو انتخاب می کنن.