اشاره: این مطلب رو برای بخش «کتاب نارنجی» سایت خوب نارنجی نوشته بودم که قرار بود مرجعی بشه برای فرهنگ و دانش مرتبط با اینترنت. نخواستن سایته باشه و حالا اینجا تکرارش می کنم.
تصویر بالا صحنهای است از کتابهای کمیک سایبرپانک ترنسمتروپولیتن. صحنهای مشهور که قهرمان داستان به پرینتر سه بعدی خود دستور میدهد برایش یک عینک پرینت کند و پرینتر چند لحظه بعد از مواد معلق در هوا عینکی غیرعادی میسازد.
اسپایدر بدون توجه به اعتراضهای دستگاه آن را بررسی میکند و با پیدا کردن یک مدار شبیه سازی توهم برای ماشینهای هوشمند که چیزی شبیه ماده مخدر برای انسانها است، متوجه دلیل رفتار غیرطبیعی دستگاه میشود. اکثر بخشهای این جریان هنوز هم در ژانر سایبرپانک جای میگیرند اما یک بخش آن در حال واقعی شدن است: چاپ سه بعدی.
چاپ سه بعدی یا همان ۳D Printing اصطلاحی است برای اشاره به روند ساختن اجسام سه بعدی از طریق ارسال یک فایل حاوی اطلاعات جسم به یک پرینتر که توانایی ساخت اجسام از موادی مانند پلاستیک یا رزین را دارد. این تکنولوژی اجازه یافته در کتاب فرهنگ اینترنت حضور پیدا کند چرا که معتقدیم به سرعت جای خودش را در زندگی ما باز خواهد کرد.
ایده این دستگاهها دقیقا مانند ایده پرینترهای معمولی است؛ یک فایل حاوی اطلاعات جسم به دستگاه پرینتر داده میشود و نوک پرینتر با حرکت کردن شروع به خلق فیزیکی آن فایل میکند. تفاوت در اینجا این است که فایل ورودی در یکی از فرمتهای سه بعدی داده شده و پرینتر به جای جوهر از مواد حجیم استفاده میکند. این ماده ممکن است خود به خود قابل پرینت شدن باشد یا در مواردی فقط گردی باشد که با مخلوط شدن با چسب، محکم میشود. کار پرینت لایه به لایه شکل میگیرد تا در نهایت جسم به طور کامل ساخته شود.
بیایید نگاهی به یک نمونه واقعی بیاندازیم. فرض کنید یک آچار فرانسه در اختیار دارید:
این آچار باید اول اسکن شود تا یک فایل کامپیوتری بتواند اجزای آن را شرح دهد. این پروسه در گذشته بسیار پیچیده بود اما حالا ابزاری به ارزانی ۳۰۰۰ دلار میتواند اینکار را بر عهده بگیرد:
حتی لازم نیست آچار را به طور کامل از هم باز کنید! فقط کافی است آن را روی صفحه گردان بگذارید و لیزری که از زاویههای مختلف به آن تابانده میشود کاملا میبیند که کجا اتصال وجود دارد و کجا نه! مشخص است که در دستگاههای پیچیدهتر لازم است قطعات را جداگانه اسکن و پرینت کنید و بعد آنها را سرهم نمایید. به هرحال هر چیزی که روی صفحه چرخان بگذارید در کمتر از چند ثانیه، با میلیونها نور لیزر تابانده شده از بخش دوم دستگاه اسکن خواهد شد و تمام جزییات مربوط با ابعاد فیزیکی آن بعد از کشف در یکی از فرمتهای فایلهای سه بعدی (STL, OBJ, VRML, XYZ) ذخیره خواهد گشت. یک نفر ممکن است بخواهد این فایل را در یک نرمافزار سه بعدی باز کند یا آن را به موتور بازی سه بعدی خود بدهد تا یک آچار کاملا دقیق و سه بعدی در بازی به نمایش در بیاید اما نقشه من و شما چیز دیگری است. من و شما میخواهیم این آچار را کپی کنیم پس بعد از اسکن، نیاز به یکی از این دستگاه ها داریم:
نمونه ارزان این دستگاهها کمتر از ۱۵۰۰۰ دلار قیمت دارد که میتواند لایه به لایه یک جسم سه بعدی را پرینت کند. کافی است یک پد مخصوص را در آن بگذارید (که لایه اول روی آن ساخته شود) و بعد نگاه کنید که چطور نازل دستگاه در طول و عرض حرکت می کند و لایه به لایه جسم شما را میسازد و بالا میآید. اگر به جای این مدل که «additive» یا افزایشی خوانده میشود یک دستگاه «subtractive» یا حذفی خریده بودید، دستگاه شروع میکرد به برش دادن یک مکعب بزرگ به منظور رسیدن به شکل مورد نظر شما. چه باور بکنید چه نه، بعد از مدتی کوتاه یک آچار فرانسه دقیقا مثل نمونه اول در دست خواهید داشت که به طور کامل و صحیح باز و بسته هم میشود؛ در این مورد تنها مشکل جنس پلاستیکی آن است اما این مشکل هم با پرینترهای دیگر قابل حل است.
کاربردهای این پرینترها هنوز آنقدر که باید گسترده نشده. تکنولوژی جدید است و شدیدا در حال تغییر اما شکی نداریم که آینده دنیا را تغییر خواهند داد. شما با این پرینترها خواهید توانست قطعات خراب شده ماشینتان را پرینت بگیرید و ماشینهای قدیمی را دوباره زنده کنید. میتوانید لوازم خانهتان را خودتان طراحی کنید. مثل یک سایبرپانک واقعی قاب عینکتان را با پرینتر بسازید یا برای لپتاپ تان یک قاب شخصی شده سفارش دهید. در اصل این دستگاه اجازه خواهد داد ایدههای شما مستقیما به جسم فیزیکی تبدیل شوند. نگران قیمت هم نباشید. درست مانند سرویس های پرینت، در ابتدا سایتهایی مثل i.materialise.com یا shapeways.com جایی خواهند بود برای به اشتراک گذاشتن طرح یا آپلود طرح و دریافت جسم.
شکی ندارم که اگر این آویزطراحی شده توسط خودتان را روی سایت آپلود کرده بودید و فقط با چند ده هزار تومان میتوانستید نمونه واقعیاش را تحویل بگیرید و هدیه بدهید واقعا خوشحال بودید چه برسد به اینکه این حباب زیبا را پرینت میگرفتید و در خانه میگذاشتید:
برای دیدن حجم زیادی از نمونههای دیگر (که با هزینههایی در حد سی هزار تومن نیز قابل دریافت هستند) سری به این آرشیو بزنید و فراموش نکنید که این مطلب را نه به عنوان گجت بلکه به عنوان معرفی یک شیوه زندگی خواندهاید؛ شیوهای که در آن بیشتر و بیشتر شروع خواهیم کرد به سفارشی کردن وسایل دور و اطرافمان و ارزش نهادن به خلاقیت در زندگی. بعضیها آمدن چاپگرهای سه بعدی را با آمدن دستگاههای چاپ مقایسه میکنند و معتقد هستند که بشر به زودی وارد مرحلهای خواهد شد که میتواند هر چیزی که به ذهنش میرسد را واقعی کند. حتی آگر آن چیز این باشد: