چند سالی است که شروع کردم و هر سال یه نظر سنجی نسبتا بزرگ رو در مورد زندگی و شغل و حقوق و تخصص و علاقمندی ها و .. برنامه نویس ها و مدیر سیستم های ایران پیش می برم. الان فکر کنم سال چهارم است که برگزار شده و احتمالا در آینده نتایجش می تونه مفید باشه. ولی سال به سال هم نتایج جالبه. این نظر سنجی نشون می ده که من و شما چطوری کار می کنیم، چی بلدیم، چقدر حقوق میگیریم، تکنولوژیهای مورد استفاده مون چیه و به نظر من یکی از منابع خوبی است که می شه ازش به سوال «حالا من چیکار کنم؟» جواب داد.

اما سال ۱۳۹۹ در ایران و جهان ماجراهای عجیب غریبی داشتیم. ناپایداری کامل به خاطر جهش عظیم دلار و بعدش کرونا و بسته شدن شرکت ها و تغییر کارها و … به همین دلیل هم من فقط یکبار تبلیغ کردم که در این نظر سنجی شرکت کنین و نتایجش هم کوچیکتر از سال های قبل است. اینجا می تونین کل دیتاها رو به شکل سی اس وی و او دی اس دانلود کنین و خودتون نتایج رو ببینین یا تحلیل کنین و البته دیتاهای [نظرسنجی بزرگ برنامه نویسان و مدیر سیستم ایران ۱۳۹۹ و البته نتایج سال قبل رو می تونین در این جستجو ببینین. خوشحال میشم اگر با این دیتا ست آزاد کاری کردین به من هم اطلاع بدین تا لینک بدم.

• بررسی وضعیت شغلی برنامه نویسان و مدیر سیستم‌های ایران – jadi.net – ۹۹ (Responses) – Form Responses 1
• بررسی وضعیت شغلی برنامه نویسان و مدیر سیستم‌های ایران – jadi.net – ۹۹ (Responses)

نگاهی سریع به نتایج سال ۱۳۹۹

وضعیت کلی

همونطور که می بینین، محدوده سنی ما توزیع نسبتا معقولی داره و می‌تونیم به این بخشش امیدوارم باشیم اما در مورد جنسیت، ۹۱ درصد جمعیت مرد رو انتخاب کردن که احتمالا با نسبت محیط های کار متفاوت است.

همینطور بیشتر از ۵۰ درصد پاسخ دهنده‌ها کمتر از سه سال سابقه کار دارن و بیشتر از پنجاه درصد هم در حال تحصیل لیسانس هستن یا لیسانس دارن. خوبی اطلاعات اینه که بعدا می شه مثلا همبستگی حقوق با مدرک تحصیلی رو حساب کرد یا مثلا در یک تحلیل گفت کسانی که کمتر از یکسال سابقه دارن رو از فلان محاسبه حذف کرد تا بشه دقیقتر در مورد میزان حقوق حرف زد. یا حتی برعکس. فقط در مورد میزان حقوق کسانی که کمتر از یکسال سابقه کار دارن تحقیق کرد و دید ما با چه حقوقی استخدام می‌شیم و حقوق پیشنهادی یه تازه کار باید چقدر باشه.

اما وقتی بحث یادگیری باشه، می‌بینیم که اکثر سایت‌های خارجی یا ویدئوهای مستقل یادمیگیریم و مشخصه که نقش انجام پروژه (یادگیری با کار) هم بسیار پر رنگه. اگر این دو تا نمودار بخوان یه پیشنهاد به شما بدن، اینه که برای خودتون یک مساله تعریف کنین و روش کار کنین و سعی کنین با کامپیوتر و برنامه نویسی حلش کنین. ازا ینکه تو دولیست خودتون رو بسازین تا اینکه خرج هاتون رو بنویسین تا اینکه یه اپ درست کنین که از طریقش آدم ها بتونن بهترین وقت قرار که همه توش راحت هستن رو با هم هماهنگ کنن یا کتاب هایی که قرض دادن رو مدیریت کنن و هر چیز دیگه.

نمی دونم راستش مقایسه این عدد با جهان چطوریه. جالبه همبستگی این رو حساب کردن با چیزهای جالبتر مثل تجربه کاری یا میزان حقوق و دیدن اینکه آیا فعالیت های غیر-مستقیما-کاری تاثیری روی اونها داره یا نه.

متاسفانه کتابخونی خیلی فعال نیست. یک سوم ما اصلا کتاب نمی خونیم و از هر سه نفر فقط یک نفر در ماه یک کتاب می خونه. در این مورد خوبه فعالتر باشیم. کتاب هم به آدم عمق و بینش می ده و هم می تونه یه سرگرمی مهیج و خوب باشه و هم می‌تونه شما رو در رابطه آدم بهتری بکنه.

بعله. از هر سه نفر، دو نفر از ایران رفتن یا به شکل فعال به رفتن فکر می کنن و جمعیت عظیمی هم شاید در آینده برن. بهتر بگم. فقط حدود ۱۰ درصد آدم ها می‌خوان تو ایران بمونن. تاسف باره و تقصیر ما هم نیست. انتخاب ما با کلی از عقلانیت ها می خونه. تاسفش مال اونی که این سیستم رو به اینجا رسونده.

تکنولوژی‌ها

پایتون و جاوااسکریپت که معقوله. SQL هم که به شکل عمومی در همه جا حضور داره. ولی مستقل از اینها حضور جاوا جالبه. احتمالا در شرکت های بزرگ و بانکی و …

در مورد دیتابیس ها هم ظاهرا مونگو محبوبه که احتمالا نماینده نو-اسکوئل‌ها است و همچنین بودن پستگرس و اسکولایت هیجان انگیزه برای من. ردیس هم نشونه خوبی از طراحی سیستم‌های بزرگتر است. البته بازم باید مورد به مورد بررسی بشه.

بدون شرح!

جای خوشحالی است که همه از سورس کنترل استفاده می کنن و کانتینرها هم نقش محکمی دارن. احتمالا تست های خودکار باید بیشتر بشن ولی همه می تونیم اعتراف کنیم که ما هی داریم از تست نوشتن فرار می کنیم (: در بحث سرویس های مورد استفاده هم که قهرمانمون استک اورفلو جاش مشخصه ولی هنوزم می بینیم که خیلی ها برای مدیریت پروژه شون از تلگرام استفاده می‌کنن.

(:

زندگی شخصی

اینهمه تتو؟ (: و جالبتر از اون حدود ۵ درصدی است که گفتن احتمالا آر اف آی دی دارن. شایدم اینها آرزوهاست (: آمارش زیاده.

خودتون بخش های مورد علاقه رو چک کنین دیگه (:

یک سوم علاقمند به شروع رابطه هستن و ۱۲ درصد هم با کامپیوترشون در رابطه (:

شغلی

اکثرا در شرکت های تولید نرم افزار کار می کنیم یا استارتاپ‌ها. بخش دولتی تقریبا در حال حذف شدن است (:

درآمدهای بالای سیزده میلیون خیلی بیشتر شده و البته هنوزم میزان کسانی که می گن زیر ۱ میلیون درآمد ماهانه دارن زیاده. احتمالا به خاطر حضور افرای که ساعتی یا دانشجویی کارمی کنن. این دیتاها باید با دیتاهای نوع کار و جای کار ترکیب بشه تا با معنی تر بشه. احتمالا بیشترین بازی / رابطه سنجی / پیش یبنی می تونه از این بخش ها اتفاق بیافته. ببینیم چیا با حقوق رابطه دارن یا یاد گرفتن چی پیشنهاد می شه برای درآمد بالاتر.

و می بینین که اکثر آدم ها در شرکت های خصوصی تمام وقت کار می کنن ولی حضور شرکت های خارجی هم پر رنگ تر شده. احتمالا با وضع دلار و ارز گرایش بهش بیشتر هم می شه. پروژه ای مستقل با اینکه توی ادبیات خیلی مطرحه و در شروع خیلی ها بهش فکر می کنن ولی ظاهرا در عمل استخدام و پروژه های بزرگ نقش خیلی پر رنگ تری داره.

و اگر ساعتی کار می کنین این می تونه راهنمای خوبی برای میزان حقوق باشه.

و مثل هر سال، در کل از شغلمون راضی هستیم. امیدوارم شما هم راضی باشین و اگر کاری روی این دیتاها کردین، به من هم خبر بدین تا منتشر کنم. خندون باشین تا سال بعد.

امروز نه دوشنبه است و نه آخر ماه ولی ترس نداره (: مدت ها بود دوشنبه آخر ماه رو منتشر نکردم و گفتم الان که فرصت هست بکنم. قواعد شخصی درست شدن که کارها رو راحتتر بکنن نه اینکه عقب بندازن (:

• چند تا از بچه‌های کامپیوتری اکثرا خارج از ایران هم یه مجله راه‌انداختن به اسم تکانه. با تمرکز روی جنسیت در دانش و تکنولوژی. اکانت توییترشون رو ببینین و بقیه جاها رو کشف می کنین
• ایمان هم با فلاتر برنامه می‌نویسه. یه کتابخونه چارت با فلاتر داره و یک بلاگ انگلیسی و نمونه‌ای از این است که چه خوبه جهانی فکر و کار کنیم.
• پیمان هم یه برنامه آزاد نوشته برای مدیریت تعمیرگاه‌های خودرو و روی هروکو هم بالا آورده که نمونه‌اش هم باشه. سورسش هم که آزاد و قابل مشارکت (:
• مهرداد و دوستانش هم مشغول ترجمه مستندات sklearn به فارسی هستن که خب اینجاست: http://sklearn.ir/
• زنون هم یه پروژه داره در مورد اتک های شبکه و ابزار و وب اینترفیسی که کنترلش می کنه. می تونین پروژه اش رو اینجا ببینین یا باهاش همکاری کنین (:

• میثم هم شروع به ضبط یک دوره ساخت بازی دو بعدی با اوپن جی ال و سی پلاس پلاس کرده و داره ویدئوها رو توی آپارات و متن رو هم توی گیت هاب می ذاره.

• من معمولا کانال تلگرام معرفی نمی کنم ولی در مورد جابونا به نظرم رسید خوبه معرفی کنم هرچند که الان خیلی کوچیکه. این ربات، با رعایت لینک اصلی، فرصت های شغلی رو از چندین سایت مختلف بر میداره و پست می کنه .. احتمالا برای کسی که دنبال کار است مفید باشه.

• من معمولا کانال یوتیوب و اینها هم معرفی نمی کنم ولی دیدن کانال اسمارت نیما برام جذاب بود. با اینکه از نظر قانونی نمیدونم یه آدم ۱۰ ساله می‌تونه کانال داشته باشه یا نه ولی به هرحال به نظرم نیما با حوصله و قشنگ و خوب چیزهایی که بلده (و کم هم نیستن!) رو آموزش می ده.
• کانال یوتیوب زنگ کلس آموزش دات نت
• سروش هم ویدئوهای دیپ لرنینگ و پایتون داره (:
• سیاوش هم چند قسمت در مورد AWS درست کرده که برای آشنایی خیلی خوبه. امیدوارم روحیه بگیره و ادامه بده (:
• امیررضا هم با پایتون یه باز اسنیک (مار؟) تحت ترمینال نوشته. به نظرم نمونه خوبی از برنامه ساده ولی باحال و منظمی است که می شه بهترش هم کرد. کدش روی گیت هاب هست
• سارا هم داره کتاب فقط برای تفریح رو به شکل صوتی می خونه و در کانالش می ذاره اگر دوست داشتین گوش بدین (:
• اینم توضیحی فشرده از الگوریتم ژنتیک

نه منظورم این نیست که هی شرکت عوض کنین یا همیشه تهدید کنین که دارین می‌رین یا با دیدن هر چیز ناملایم بگین که «پس من می‌رم». فلسفه نویسنده مقاله همیشه در حال رفتن باشید ایده‌اش اینه که همیشه جوری کار کنین که انگار دارین شرکت رو ترک می‌کنین. همیشه در حال یاد دادن کارهاتون به بقیه باشین، همیشه در حال این باشین که بقیه بتونن شما رو جایگزین کنن و همیشه کارهایی که می‌کنین رو اتوماتیک کنین. یادتون باشه که اصلی در دنیای شغلی ما می گه اگر شما غیر قابل جایگزینی باشین، هیچ وقت به جای بهتری منتقل نمی‌شین.

گاهی آماتورها یا کسانی که اصولا حس می‌کنن جاشون مطمئن نیست، سعی می‌کنن جوری کار کنن که مدیرشون هیچ وقت نتونه اونها رو با کس دیگه ای جایگزین کنه. این آدم ها به بقیه اطلاعات نمی‌دن، داکیومنت نمی‌نویسن، کاری که می‌کنن رو به کسی یاد نمی‌دن و … و نتیجه اش چی می‌شه؟ اگر پوزیشن بهتری باز بشه نمی تونن به اونجا برن، اگر بخوان یک هفته مرخصی بگیرن دردسر دارن و همیشه هم استرس دارن که نکنه بقیه چیزی یاد بگیرن و از اینها جلو بیافتن و عملا خودشون هم به جز دفاع از مواضع، کاری نمی کنن و چیز جدیدی یاد نمی‌گیرن.

به شکلی عجیب،‌ اگر شما می‌خواین کار مطمئن و بهتر و دلچسب‌تری داشته باشین باید جوری کار کنین که همیشه قابل جانشینی باشین. مثلا به این موارد نگاه کنین:

1. 📕 کارهاتون رو داکیومنت کنین. دقیق بنویسین چیکار می کنین و مراحل و قدم های کارهایی که انجام می‌دین چیه. اینطوری خیلی وقت ها لازم نمی شه کار تکراری بکنین چون یکی دیگه اینکار رو می کنه و از اونطرف همه بر اساس داکیومنت های شما پیش می رن و شما رو می شناسن. این دقیقا از چیزهایی است که من در شرکت خیلی رعایت می‌کنم.
2. 🏁 اهداف بلند مدت رو هم داکیومنت کنین. بذارین همه بدونن تو تیم چه خبره، محصول داره به کدوم سمت می ره و چند ماه بعد وضع چی خواهد بود. اینطوری هیچ کس حس نمی کنه شما لازمه روز به روز مواظب محصول و کارها باشین.
3. 🤝 جلسات رو هم داکیومنت کنین. خوبه بنویسین هر بار کی چی گفته. حالا حتی در سطح کلی. اینطوری برای اینکه بدونن تو شرکت چه خبره یا تصمیم نهایی چیه، وابسته به شخص شما نیستن و شما به کارهای باحالترتون می‌رسین.
4. 🚶‍♂️ بقیه رو هم بیارین توی جلسات! اینطوری آدم های دیگه مسوولیت های شما رو یاد میگیرن و می بینن اون پشت چه خبره. هر چقدر هر چیز شفاف تر بشه بهتره. حواستون باشه این دعوت به جلسات باعث اسپم شدن وقت و زندگی مردم نشه!
5. 👩‍🔧 اطرافیان خودتون رو آموزش بدین. هدف اینه که اطرافیان شما کم کم بتونن رشد کنن و کارهای شما رو به شکل مستقل انجام بدن. اینطوری شما می‌تونین برین سراغ کارهای جالبتر بعدی یا حتی استراحت کنین. بخشی از این مطلب،بر می گرده به داشتن داکیومنت های خوب و قابل استفاده.
6. 👩‍🎓 جایگزین خودتون رو هم آموزش بدین. شما لازمه برین سراغ کارهای بهتر پس خوبه که یک نفر کم کم بتونه نقش قدیمی شما رو بازی کنه.
7. 🔑 به بقیه قدرت بدین. اگر قراره بخشی از کار شما به بقیه سپرده باشه، اونها باید آدم های قوی و با اعتماد به نفسی بشاین. اجازه بدین اونها هم تصمیم بگیرن و کارها رو پیش ببرن. همیشه کارهای مهمتر و جالبتری هست که شما به سراغش برین.
8. 📧 شما نباید مرکز ارتباط اصلی باشین. اگر کسی سوالی فنی داره یعنی داکیومنت ها خوب نیستن. اگر کسی شخصی سراغ شما میاد یعنی سیستم پرسش و پاسخ یا لیست پستی شرکت کارا نیست.
9. 👨‍💼 و کارها رو به بقیه بسپرین. حواستون باشه که آدم ها، فکرهای مستقل دارن. قرار نیست اگر کاری رو به کسی سپردین اون صد در صد اون کار رو مثل شما انجام بده. تا وقتی روش اون قابل دفاع منطقی است لازم نیست عین امتداد ذهن شما باشه (: دادن کارها به دیگران باعث رشد و توانمندی بقیه می‌شه.
10. 🏫 و یاد بگیرین! اینهمه وقتی که داره خالی می‌شه بهترین فرصت است برای یاد گرفتن و استفاده از چیزهای جدید. حواستون هست دیگه؟ قراره شما همیشه در حال استعفا باشین و مهمترین چیز برای کسی که داره استعفا می‌ده، یاد گرفتن مهارت های جدید برای مصاحبه های شغلی بعدی است. همیشه در حال یاد گیری باشین تا از بودن در شرکت لذت ببرین.

حواستون باشه که اگر هنوزم فکر می کنین یاد دادن به بقیه و باعث رشد اونها شدن، برای شما خطر ایجاد می‌کنه یعنی یک مشکل بزرگ در جایی که کار می کنین و البته شاید هم در خودتون هست. اگر ما حوصله مون از کار سر می ره دلیلش اینه که دائما داریم کار تکراری ای که بلدیم رو انجام می‌دیم. در حالی که قراره کار تکراری شما، کار جدید و باحال یک نفر دیگه باشه و شما یه قدم به جلو برداشته باشین و درگیر کار باحال و جدیدی باشین که لازمه اش یاد گرفتن است. اینطوری کار هیمشه جالب خواهد بود.

یک جمله هم برای مدیرها: بهترین نیروی شما، نیرویی است که باعث پیشرفت کل تیم می‌شه.