جادی

جای‌پای کربن ارتش آمریکا در محیط زیست عظیم‌ است. این ارتش هم مثل شبکه تامین شرکت‌های بزرگ شدیدا وابسته به حمل و نقل است از جمله کشتی‌ها، کامیون‌ها و هواپیماهای باربری که از بمب تا مواد غذایی برای آدم‌های درگیر در مناطق جنگی رو جابجا می‌کنن. یک تحقیق جدید میزان آلودگی کربنی این حجم عظیم حمل و نقل رو محاسبه کرده.

گازهای گلخانه‌ای معمولا روی میزان آلودگی شرکت‌ها و آدم‌ها تمرکز می‌کنن اما اخیرا محاسبه‌های مختلفی نشون دادن که ارتش آمریکا یکی از آلوده‌ کننده‌ترین‌های کل تاریخ جهان است که میزان مصرف سوخت مایع و تولید گازهای مضرش بیشتر از اکثر کشورها با اندازه متوسط است. اگر این ارتش یک کشور مستقل بود، توی رده بندی آلوده کنندگی می‌تونست ۴۶مین کشور تولید کننده گازهای گلخانه‌ای جهان باشه؛ بین پرو و پرتغال.

در ۲۰۱۷، این ارتش تقریبا روزانه ۲۶۹هزار بشکه نفت سوزونده که باعث اضافه کردن ۲۵هزار کیلو تن دی اکسید کربن به اتمسفر زمین شده. هزینه خرید این سوخت برای نیروی هوایی نزدیک ۵ میلیارد دلار و برای نیروی دریایی ۲.۸ میلیارد دلار بوده.

این اطلاعات بر اساس «حق دسترسی آزاد به اطلاعات» به دست اومده که بر طبق اون هر کس حق داره اطلاعات غیرطبقه بندی شده ای که می خواد در موردشون بدونه رو از دولت درخواست کنه. شاید گفتن این هم جالب باشه که آمریکا به شدت مخالف گنجوندن بندی برای گزارش ساطع کردن گازهای مضر ارتش در پروتکل مرتبط ۱۹۹۷ کیوتو بوده ولی بعدا توی معاعده پاریس این رو پذیرفت.

بازم رسیدیم به آخرین جمعه جولای و روز جهانی مدیران سیستم. به افتخار همه کسانی که سیستم‌ها رو بالا نگه می‌دارن. به افتخار همه کسانی که سیستم عامل‌ها رو می‌فهمن و به افتخار همه کسانی که باعث شدن شما بتونین اینو روی اینترنت بخونین – بخصوص اونها‌یی که با فیلترینگ چرند ایران هم هی باید چک کنن که مشکل از سیستم اون‌ها است یا یه جای جدید فیلتر شده و یه پروتکل بسته شده و …. (: روزتون مبارک.

اگر هم مدیرسیستم نیستین، خیلی خوبه امروز یا فردا ببینین مدیر سیستم شما کیه و بهش یه کادو بدین. از هدیه های فیزیکی تا یه تشکر تا تقدیر تا هر چیزی. ماها همین که بدونیم شما یاد ما هستین خوشحالیم (: متاسفانه معمولا مدیر سیستم ها شبیه دروازه بان ها هستن؛ تا گل نخوردن کسی اونها رو نمی بینه (:

لینک های مرتبط:

• روز تقدیر از مدیران سیستم های کامپیوتری ۲۰۰۶
• روز مدیران سیستم های کامپیوتری مبارک ۲۰۱۲

این چند وقت یه بحثی حداقل در توییتر بچه های جامعه آزاد شروع شده در مورد «انجمن نرم افزارهای آزاد ایران». ظاهرا یه سازمان به اصطلاح مردمی ثبت کردن به این اسم که خب معلومه در سطوح مختلف دولتی است و الان هم در اخبار اومده چون انتخابات جدیدش بوده و توجه افراد فعال یا علاقمند به حوزه نرم‌افزارهای آزاد ایران بهش جلب شده؛ با این اسمش (:

افراد تاثیرگذار و فعال مهمی توی این مدت رسما نوشتن و گفتن که بخشی از این انجمن نیستن و اسم انجمن غلط‌انداز است. منم فکر کردم خوبه کمی مفصل‌تر بنویسم و بگم چرا باهاشون نیستم و بهشون علاقمند هم نیستم و حتی به نظرم بهتر بود که چنین چیزی نباشه.

حواستون هم باشه که من نه کارشناس حقوق هستم نه اصولا هیچ ربطی به این سیستم‌های شبه-دولتی داشته ام، حتی برای «تلاش برای اصلاح» هم با این چیزها همراه نشده ام چون به نظرم این چیزها در این شرایط در حالت عادی فاسد کننده، در حالت بد خبیث و در بهترین حالت فرساینده هستن. اما بذارین دلایلم رو بگم.

من با این انجمن چند مشکل دارم. یکی اینکه از نظر تاریخی بسیار غیرشفاف ایجاد شده و پیش رفته. تقریبا هیچ کس از تاسیسش خبر نداشت تا زمانی که بعضی ها رو دعوت کرد به هم اندیشی اون هم به صورتی که انگار قرار بود حضور اعضای لاگ ها و غیره مهری باشه پای کارهاش. وقتی هم این همکاری صورت نگرفت و افراد واقعی جامعه آزاد ایران مخالف هاشون رو گفتن، مساله بایکوت شد تا چند وقت قبل که دوباره زمان رای گیری شون رسیده بود و حضور چند نفر از اعضای جامعه آزاد ایران تو ماجرا،‌باعث شده دوباره دیده بشن و سر و صدا درست بشه. این عدم شفافیت در جاهای دیگه هم دیده شده و مثلا وقتی اعضا درخواست شفافیت مالی داشتن وکیل انجمن گفته بهتره فعلا این چیزها رو نخوایم و از مدیرهای بعدی این تیپ چیزها رو درخواست کنیم. این عدم شفافیت، کشنده ترین اتفاقی است که ممکنه برای چیزی که ادعا می کنه کارش حمایت از یک جامعه است اتفاق بیافته. تا اینجایی که ما دیدیم تعریف این به اصطلاح انجمن به اصطلاح مردم نهاد بیشتر شبیه یه سازمان دولتی بوده که چند نفر توش صاحب مقام‌هایی هستن و احتمالا اگر هم بتونه پروژه ای می گیره و کاری می کنه بدون اینکه کسی خبردار بشه.

اما در کنار این عدم شفافیت، من مشکل دولتی بودن رو هم دارم. اساسنامه به شیوه مهملی نوشته شده که ظاهرا هدفش غیرفعال کردن کل سازمان های مردمی در ایران بوده و برای غلیظتر کردن ماجرا، تاکید خاصی هم روی فضای اقتصاد مقاومتی و این تیپ چیزها داره. این چیزی نبوده که ما هیچ وقت از جامعه نرم افزارهای آزاد در ایران دیده باشیم و اتفاقا معدود دفعاتی که یک نفر سعی کرده بود با این تیپ ادبیات حمایت دولتی بگیره با موضع گیری کاملا منفی جامعه روبرو شده بود. گذاشتن اینها در کنار افراد دولتی پیش برنده این انجمن، یکسانی مکان اون با وزارت به اصطلاح ارتباطات که بخشی از دولت است که کار سانسور رو پیش می بره و اعلام اهدافی مثل «ساماندهی اجتماعات کاربری» و «اعتبار بخشی و تعیین سطح و رتبه بندی فعالین حوزه نرم افزارهای آزاد» چیزی است که بوهای خوبی ازش در این کشور به مشام نمی‌رسه. تجربه ما در این ۲۰ سالی که جامعه نرم افزاری در ایران فعاله این بوده که همیشه اعضا به شکل مستقل توش کار کردن، اگر خواستن لاگ درست کردن، اگر خواستن لاگ موازی درست کردن و اگر خواستن پاک تشکیل دادن یا تو پارک جمع شدن یا اعلام کردن فلان کنفرانس برگزار می شه و هر کس می خواد مقاله بده و .. ساماندهی این فعالیت ها از طریق یک سازمان با اسم عام انجمن نرم افزارهای آزاد در داخل وزارتی که کارش سانسور اینترنت برای من یکی که اصلا دلچسب نیست. توی همین این مدت هم آدم ها با جواب دادن سوال ها، سخنرانی رایگان، ایجاد محتواهای آزاد، تلاش و برگزاری جلسه و کنفرانس و فرستادن سی دی و زدن برچسب و … برای جامعه آزاد و خودشون اعتبار درست کردن و احتمالا ظاهر شدن یک سازمان که قرار باشه ما رو رتبه بندی کنه چیز بی مزه بعدی است.

واقعیت اینه که بر اساس تجربه سیستم های حاکم به ما در بهترین حالت فرساینده هستن، در حالت معمول فاسد و در بدترین حالت خبیث. همینه که اگر یکی بیاد به من بگه کاری که تا امروز به خوبی و خوشی می کردین و نتیجه اش موفق بوده رو می خوام دولتی کنم و بهتون کمک کنم، اولین و منطقی ترین جواب من برداشتن کلاهم و در رفتن است (: به همین خاطر هم نه برای اصلاح و نه برای نون و آب وارد این چیزها نمی شم و ترجیح می دم زمانی که می خوام بذارم رو صرف یه چیز مفید کنم. تازه این مستقل از این بحث است که آیا من می خوام با حکومت ایران در سال ۹۹ همکار باشم یا نه. من نمی‌خوام و مشاهداتم هم می‌گه که کسانی که با ایده اصلاح رفتن تو، بعد از مدتی…

راستی! اگر یه کشور معقول معمول بودیم منطقا بد نبود انجمنی باشه برای دفاع از حقوق و ترویج نرم افزارهای آزاد اولی به این سه شرط:
1. برآمده و وابسته به جامعه
2. کاملا غیر دولتی / حکومتی
3. صد در صد شفاف؛ برای هر کسی در هر لحظه‌ای

اگر زمانی بود خبرم کنین (:

مرتبط:
– نوشته دانیال در این مورد
– انصراف از عضویت
– پتیشن خوبی که منم امضاش کردم و سر راست مساله رو توضیح می دهپتیشن مرتبط با این مساله

اضافه در ۱۴۰۳:
۱. دوستمون آقای آهنگرها میگن که در پتیشن مشکلاتی هست؛ مثلا ارجاع به یه مجله درست نیست. در این مورد هم این متن رو نوشته که اینجا میارم که نظرهای متنوع باشه.
۲. آقای آهنگرها بارها و بارها زیر پست های کاملا بی ربط آدم های دیگه میاد و می نویسه که جادی دروغگو است و باید بیاد با من مناظره کنه و … (: و مدعی است که باید امضام رو پس بگیرم چون در بیانیه به صفحه ای از مجله ارجاع شده که وجود نداره (: لینک های بالا هست برای بررسی ولی من امضا رو حذف کردم چون این اشتباه توش هست و حرف من هم حرف بالا است که نوشته… تلاشی است تا شاید این به انحراف کشیدن پست های بی ربط رو قطع کنه و واقعا به امید اینکه انرژی در جای بهتری از نظر من صرف بشه (:

بوستون هم رای‌ای مشابه شهرهای سان فرانسیسکو، اوکلند، کالیفرنیا،‌کمبرج و ماساچوست داد و طبق قانونی استفاده دولت از تکنولوژی های تشخیص چهره برای زیرنظر گرفتن شهروندان رو ممنوع کرد. طبق این قانون استفاده از این تکنولوژی یا حتی خریدن نرم افزارهای مرتبط با اون ممنوعه. یکی از اعضای شورای شهر در این مورد گفته که این شورا نمی تونه با تکنولوژی ای که حقوق پایه ای شهروندان رو تهدید می کنه، موافق بشه.

البته قانون استثناهایی رو هم قائل شده و مثلا می‌پذیره که دولتی ها برای آنلاک کردن ابزارهاشون از تشخیص چهره استفاده کنن یا در عکسها، صورت ها رو جدا کنن ولی اینکه بتونن بر اساس تشخیص چهره هویت تک تک افراد رو تشخیص بدن ممنوع شده.

این مجموعه قوانین تا حدی مرتبط هستن به اتفاقات جدید آمریکا و ایده هایی مثل اینکه حکومت ممکنه به سمت زیر نظر گرفتن دائمی همه شهروندان حرکت کنه؛ چیزی که کاربردش این روزها در حکومت های دیکتاتوری است و برای سرکوب عقاید مخالف. در اقدامی مشابه، نیویورک تمام نیروهای پلیس رو مجبور کرده تا ابزارهای شنود / نظارت خودشون رو شفاف کنن و مشخص باشه چه توانمندی هایی دارن. همچنین شرکت های آمازون و آی بی ام اعلام کردن که تکنولوژی های تشخیص چهره رو به دولت نخواهند فروخت.

شاید در ابتدا به نظر بیاد که اگر نیروی پلیس بتونه دوربینی به چشم داشته باشه که اسم و درآمد و مشخصات هر آدمی که می بینه رو بهش نشون بده یا هر لحظه که خواست بتونه مشخصات دقیق تمام افراد جلوی هر کدوم از دوربین های به اصطلاح راهنمایی و رانندگی رو به دست بیاره خوب باشه و امنیت به بار بیاره. ولی در عمل اینجور تکنولوژی ها به دلایل مختلف منجر به جامعه هایی آزادتر و خلاق تر و پویاتر نشدن. یکی از دلایل، عدم توازن این قدرت ها است. آیا مردم هم می تونن نسبت به رفتار بد پلیس بر اساس دوربینی که روی ماشین پلیس نصبه شکایت کنن؟ آیا مردم هم می تونن هر جای زندان رو که خواستن نگاه کنن و ببینن رفتار و زندگی بازداشت شده ها و زندانی ها چطوریه؟ آیا مردم هم می تونن یه دوربین داشته باشن که باهاش مجلس رو نگاه کنن و کنار صورت هر نفر مربعی باشه که نشون بده در طول ۱۰ سال گذشته چقدر پول از کجا گرفته؟ این عدم توازن، عملا این ابزارها رو به سیستم های سرکوب قوی تر وصل می کنه.

اوان گریر مدیر موسسه حقوق دیجیتال «مبارزه برای آینده» می‌گه که «تکنولوژی تشخیص چهره خطرناک و ذاتا سرکوبگر است. این تکنولوژی قابل اصلاح و کنترل نیست و باید از بین برود». شاید این نظر تند باشه ولی حداقل در وضعیت فعلی جهان، این تکنولوژی چیز برابری نیست. وقتی در کشوری حداقل استانداردهای برخورد با متهمین یا امکان دسترسی به حقوق اولیه انسان ها وجود نداشته باشه، تکنولوژی های تشخیص چهره عمومی در معابر، فقط و فقط سرکوب کننده حق اظهار نظر آزاد خواهند بود؛ حتی اگر به اسم امنیت و غیره قالب بشن. حالا این رو بذاریم کنار احتمال اشتباه و مشکلات الگوریتم تشخیصی که الان وجود داره تا بفهمیم چرا قانونگذارانی که عقلشون می‌رسه و دنبال بهتر شدن جامعه شون هستن، قوانین مستقیمی وضع می کنن تا چنین چیزهایی به شهر و کشورشون راه پیدا نکنن.

فلش پلیر یک زمانی ایده های جدیدی رو به وب آورد ولی از همون روزاول دردسر بزرگی بود، بخصوص برای ما لینوکسی ها. شایدم مشکلش برای ما کمتر بود چون کامپیوترهایی که فلش پلیر داشتن، تبدیل شدن به یک هدف همیشگی نفوذگرها و هفته ای نبود که خبر جدیدی از هک شدن فلش پلیر به گوش نرسه. حالا ادابی در صفحه پایان عمر فلش پلیر یا همون EOL اعلام کرده که این برنامه فقط تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ زنده خواهد بود؛ یعنی تا پایان امسال. شما بگو شش ماه دیگه.

این پایان زندگی بسیار هم خشن اتفاق می‌افته. توی خیلی از پایان عمرها، فقط گفته می شه که دیگه این برنامه آپدیت نخواهد شد و با ریسک خودتون نصب / استفاده کنید. اما ادابی در اون تاریخ نه فقط هیچ آپدیت جدیدی روی این برنامه نمی ده که کل لینک های دانلودش رو هم از سایتهاش حذف می کنه تا کسی نتونه از اون تاریخ به بعد نصبش کنه. ولی خشونت این پایان عمر دراینجا تموم نمی شه. در قدم بعدی ادابی گفته که از اون تاریخ به بعد تمام محتواهای فلش، توسط فلش پلیر بلاک خواهند شد و از شرکت هایی که از فلش استفاده می کنن خواسته تا اون تاریخ یه فکر دیگه بکنن تا «بمب ساعتی» فلش، به دردسرشون نندازه. در واقع حتی اگر این برنامه رو داشته باشین هم، بعد از اون تاریخ دیگه کار نخواهد کرد.

این یکی از شدیدترین شکل های پایان عمر یه نرم افزاره و حتی می تونه مورد مناقشه هم باشه چون من حق دارم برنامه ای که دارم رو روی کامپیوترم نصب کنم ولی با توجه به تاریخچه سوپرغیرامن فلش پلیر، بعیده کسی به این حذف خشنش اعتراض کنه. این حذف از حوالی ۲۰۱۷ شروع شد که ادابی اعلام کرد این محصول دیگه به آخر عمرش رسیده و از براوزرها حذف میشه و فیسبوک از بازی سازها خواست به HTML5 مهاجرت کنن. شاید براتون جالب باشه که در ۲۰۱۱ نزدیک ۳۰٪ سایت های اینترنت فلش داشتن ولی این عدد الان به تقریبا ۲.۶٪ درسیده. هرچند که این عدد هم با توجه به تصمیم اخیر ادابی، بالا است.

خلاصه اگر الان هم روی کامپیوتر شما فلش نصب است، احتمالا همین الان وقتشه که حذفش کنین و به این تاریخ پر از حفره امنیتی، پایان بدین (:

پلیس محلی اخیرا زنی رو در چین دستگیر کرده که یه کلاه برداری جالب و هوشمندانه داشته. این زن ۴۵ ساله که در خبر بهش «لی» گفته شده، با ۲۰ هویت مختلف از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بیشتر از ۹۰۰ بار از شرکت‌های بیمه مسافرتی، به خاطر تاخیر یا لغو پروازش پول گرفته! البته خانم لی سوار هواپیمایی نمی شده بلکه بلیت رو با یک بیمه خوب می خریده، اگر پرواز لغو می‌شده یا تاخیر زیاد داشته شکایت می کرده و جریمه زیادی می‌گرفته و اگر پرواز تاخیر زیاد نداشته، با اعلام اینکه به پرواز نرسیده، بخشی از پول بلیت رو پس می‌گرفته.

به گزارش پیپر این خانم دسترسی به اطلاعاتی از داخل سیستم پروازها داشته که بهش می‌گفته احتمالا چه پروازی به مشکل خواهد خورد و با همین تکنیک می‌تونسته پیش بینی خیلی خوبی از لغو و تاخیر داشته باشه و سود زیادی ببره. در واقع دقیقا بلیت پروازهایی رو می‌خریده که به احتمال زیاد قرار بوده کنسل بشن یا تاخیر بخورن. این خانم با این تکنیک در طول این چهار سال حدود ۴۲۴هزار دلار سود کرده.

البته در نگاه اول کارش فقط یه هک بر اساس داده است ولی به دو دلیل مجرم شناخته می‌شه. اول اینکه از هویت‌های مختلف استفاده کرده تا پیدا نشه. این خانم از حدود ۲۰ هویت مختلف برای دریافت پول ها استفاده کرده تا پیدا نشه و از اونطرف از رانت اطلاعاتی برای سودش بهره می‌برده. حتی در یکی از موارد ایشون به خاطر یک تاخیر، ۱۵هزار دلار گرفته. بعد از دستگیری مشخص شده در بعضی از موارد حتی ادعای تاخیر یا لغو شدن پرواز هم غیرواقعی به شرکت های بیمه اعلام شده و در نتیجه جرم محرز است.

اما نکته جالب اینه که اگر جعل هویت و اطلاعات داخلی اتفاق نیافتاده بود و پیش بینی تاخیر هواپیما از اطلاعات همگانی به دست اومده بود (مثلا تاخیرهای دیگه، وضعیت هوا، ترافیک و ..) یک کشور قانونمند نمی تونست این آدم رو به کلاهبرداری محکوم کنه و مساله می رفت زیر شاخه «سوراخ های قانونی» یا همون Loopholeها. نمونه های مشابهی در آمریکا باعث شده که آدم ها پرواز رایگان تا آخر عمر بگیرن و موارد مشابه؛ بدون اینکه قانونی رو بشکنن.

البته حالا اکثر شرکت‌های بیمه بندی به قوانینشون اضافه کردن که می‌گه اگر بیمه شده در موقع بیمه از تاخیر یا لغو پرواز اطلاع داشته باشه، مشمول دریافت جریمه نخواهد بود تا این سوراخ گرفته بشه. ولی یه هکر همیشه از بقیه دقیق‌تر است (: