ماه قبل،سازمان تبلیغات حزب کمونیست کشور دوست و برادر و همسایه چین، به رسانه های این کشور اعلام کرده که همه خبرنگارهاشون باید در یک آزمون شرکت کنن و فقط در صورت قبولی در اون آزمون است که میتونن به عنوان خبرنگار کار کنن: آزمون وفاداری به حزب کمونیست چین و رهبرش ژی ژینپینگ. این آزمون از طریق یک اپ روی گوشی همراه انجام خواهد شد. مسوول خبرنگاران بدون مرز شرق آسیا می گه:
هدف این آزمون عجیب، ترساندن خبرنگارها است و دادن این فرصت به رژیم که بتونه آخرین صداهای انتقادی در رسانه‌ها رو قطع کنه. این کره شمالی رو به یاد آدم میاره، جایی که همه خبرنگارها باید عضو حزب باشن و فقط وجود دارن تا از تبلیغات رهبر کبیر دعوت کنن.
این تست در مرحله اول برای ۱۰هزار روزنامه‌نگار از ۱۴ استان برگزار می‌شد. تست پنج بخش داره شامل «اندیشه های رهبری» و «خبرنگاری مارکسیستی». اگر شما می خواین تو چین خبرنگار بمونین، باید از ۱۲۰ امتیاز ممکن، حداقل ۸۰ امتیاز بیارین.
در حال حاضر توی چین ۱۷۷ خبرنگار در زندان هستن و رتبه این کشور در شاخص آزادی مطبوعات امسال، در بین ۱۸۰ کشور، ۱۷۷ بوده، ۷ تا بدتر از ایران که رتبه ۱۷۰ رو داره.
اگر منو دنبال می کنین می دونین که خیلی منتظر انتشار سنت او اس ۸ بودم. اصولا قبل از اینکه اوبونتو این انتشار شش ماه یکبار رو باب کنه، لینوکس ها «هر وقت آماده بودن» منتشر می شدن که به معنی فاصله زمانی زیاد بود. ردهت و دبیان هنوز در همین سیستم پیش می رن و می دونین که سنت او اس هم که نسخه آزادتر از ردهت است مدتی بعد از اومدن ردهت میاد. یعنی در واقع بعد از اینکه ردهت منتشر شد، تیم سنت او اس میاد کل سورس ها رو بر می داره، سعی می کنه در یک محیط اونها رو بیلد کنه، کپی رایت ها (لوگوها، اسمها و ..) ردهت رو ازش حذف کنه، بیلد کنه، نصابش رو درست کنه، اونو چک کنه و .. و بالاخره منتشر کنه. اینبار اینکار چهار ماه و و نیم طول کشید و امروز بالاخره سنت او اس ۸ منشر شده.
حالا چرا اینقدر منتظر بودم؟ چون سنت او اس سیستم عاملی بسیار پایدار است که احتمالا اکثر ما روی سرورهای جدی مون تا سال ها از اون استفاده خواهیم کرد. از اونطرف اومدن سنت او اس جدید به ما فرصت می ده که اونو روی لپ تاپ هامون هم نصب کنیم چون به روز است. در حالت عادی لینوکس های مخصوص سرور بعد از یکی دو سال برنامه هاشون به خاطر تمرکز روی پایداری، قدیمی می شه و برای کسی مثل من که همزمان در لبه بودن رو هم دوست داره، کمی حوصله سر بر. در نتیجه اومدن چیزی مثل سنت او اس فرصتی است که تا مدت هم نزدیک به لبه باشیم هم در فضای سرور، اونم روی لپ تاپ.
بعد از مدت‌ها یه رادیوگیک داریم، کلاسیک با اخبار ولی دنیا دیگه کلاسیک نیست. یکی می خواد هر بار اینترنت وصل شدن ما رو لاگ کنه، یکی دسترسی مون رو طبقه بندی کرده و هک ها هم دارن بزرگتر و بزرگ تر می شن و ماشین‌ها دخالت بیشتر و بیشتری توش دارن. با ما باشین تا حداقل بفهمیم چه بلایی داره سرمون میاد، شایدم یه لگد بهشون زدیم! این شماره لحظات ۱۶پلاس داره.
چند روز قبل ترامپ با گذاشتن یه عکس با کیفیت فوق العاده بالا از یه سایت پرتاب ماهواره ایران، نوشت که عملیات پرتاب شکست خورده و آمریکا توش مقصر نبوده. مستقل از کشمکش های سیاسی، چیزی که عجیب بود این بود که رییس جمهور برای اولین بار به یه عکس از ماهواره جاسوسی ای رو نشون داده بود که توش هر ۱۰ سانتی‌متر روی زمین، تقریبا یک پیکسل شده بوده؛ و البته این عکس با گوشی موبایل فلاش دار، از یک مانیتور گرفته شده بود!
اسکات منلی توی این ویدئو در ده دقیقه توضیح می ده که ما دیگه چی می تونیم از این عکس کشف کنیم. با داشتن زمانی که بقیه ماهواره ها گزارش دادن و سایه ها باید بشه جای گرفته شدن عکس رو پیدا کرد. از رو اون می شه رسید به اینکه الان چه ماهواره ای باید اونجا باشه و شاید یه نفر سعی کرده باشه با تلسکوپش، از اون ماهواره جاسوسی عکسی بگیره!
به نظر می‌رسه که استیو وزنیاک، موسس، مهندس، مغز متفکر علمی و آدم باحاله اپل در حال راه اندازی یک استارتاپ بلاک‌چینی در کشور مالت است. این شرکت جدید که Efforce نامیده شده تلاش میکنه روی بهینه سازی مصرف انرژی متمرکز باشه. مساله‌ای که از طریقش می شه شفاف و بهینه سازی رو در مصرف انرژی بیشتر کرد و صدمه کمتری به محیط زیست زد.
این خبر در همایش دلتا عنوان شده که یک همایش مرتبط با بلاک چین در کشور مالت است. استیو وزنیاک در این گفتگو به مالتا ایندیپندنت گفته که همیشه به بهینه سازی علاقمند بوده حالا معتقده که می تونه با تکنولوژی لجر توزیع شده، بدون تغییر در عادت‌های ما، باعث کمتر مصرف کردن ما بشه. اون می‌گه انفورس تا به حال در منطقه بسیار موفق بوده و امن تر از سرورهای مرسوم است.
دلیل انتخاب کشور مالت، تمرکز این کشور روی بلاکچین بوده. وزنیاک می‌گه همیشه دوست داشته در این کشور سرمایه گذاری کنه ولی اینکه دولت هم علاقمند به سرمایه گذاری در این حوزه‌ها است، مشوق خوبی در انتخاب این کشور بوده. در همین نشست، معاون پارلمانی مالت هم گفته که کشورش علاقمند به تغییر شیوه ها و رفتن به سمت تکنولوژی ها و بهتر کردن زندگی شهروندانش است و همین حالا هم از بلاکچین در کارهای روزمره دولتی استفاده می‌شه.
هم بنیان گذار دیگه شرکت، گفته که مدت‌ها به مساله فکر کرده و چون مالت یکی از اوپن مایندترین کشورها در زمینه پذیرش تکنولوژی بوده، اینجا رو انتخاب کرده.
در این رادیوگیک دو چیز از همه درخشان‌تر هستن، دوست داشتن و ساختن. هم از دوست داشتنی ترین زبان های برنامه نویسی می گیم و هم از دانشمندهایی که دوست دارن واقعا موجوداتی زنده بسازن. از امنیت و هک می گیم و از گروه دانشمندهایی که به سازمان های اطلاعاتی مشاوره می دادن و حالا دنبال مشتری جدیدن.
از کشف های بزرگ دنیا، اومدن آیفون در … داداداد.. ۲۰۰۷ بود! ۱۲ سال پیش مفهوم مدرن اسمارت فون اختراع شد که حداقل کلید رو داشت و عملا یک صفحه بزرگ تاچ بود و هست. اما این تقاضا (که از ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ تقریبا سه برابر شده – ایران رو ببینین) مشکل بزرگی داره: قیمت. را حل؟ یک سیستم عامل جدید مبتنی بر لینوکس به اسم کای او اس که ما ازش نشنیدم چون اینقدر تلفن هاش ارزون هستن که فعلا حتی به ما هم نرسیده. این سیستم عامل در حال حاضر سومین سیستم عامل پر استفاد هموبایل است و ۲۰ میلیون دلار هم سرمایه ازگوگل جذب کرده. تلفن های کای او اس در حال حاضر به قیمتی در حد ۷دلار به فروش می رسن – در اندونزی و گوگل آسیستانت، واتس اپ و یوتوب و غیره دارن. کمی توضیح و اهمیت ارتباط و اتصال.
بالاخره بعد از مدت ها، مایکروسافت در آپدیت جدید ویندوز ۱۰، ایده safe remove رو از دیفالت حذف کرد و حالا منطق ما quick removal است به جای better perfomance. حالا اگر کپی تموم شده، می تونین سریعا یو اس بی رو بکشین و نگران این نباشین که دیتاها نوشته شدن یا نه. [ توضیح خودم و اینکه عمر کوتاهه ]
فقط یک شرکت بازیافت لوازم الکترونیک، ۶۶هزار آیفون رو خورد کرده چون پسوردشون رو نداشته. مشکل فیچر iphones activtion lock یا همون iCloud lock است که قراره علیه دزدی کار کنه و اگر شما یک آیفون به دست بیارین بدون داشتن پسورد نفر قبلی نمی تونین استفاده اش کنین. این باعث شده از یکطرف هکرها کار جدید پیدا کنن «پیدا کردن پسورد صاحب اصلی از طریق فیشینگ و غیره» و از یکطرف آیفون هایی که صاحبشون به خیریه ها اهدا می کنه، عملا بی استفاده باشن. مگر اینکه یادش باشه این رو حذف کنه! مثلا در یک آمار اتحادیه وایرلس گفته که از حدود ۶ میلیون تلفن همراه اهدا شده به خیریه، ۳۳۳۵۱۹ تا آیفون بوده در شرایطی که می شده ازشون استفاده کرد اما این وسط ۳۳هزار تاشون آی کلاود لاک داشتن و عملا فقط می شد خوردشون کرد.
بحث نظرسنجی اش. سوال هایی مثل زبانی که دوست دارین استفاده کنین و میزان حقوق و چیزی که معمولا استفاده می کنین و … و نتایج؟ زبانی که هم پر تقاضا است و هم لذت بخش: پایتون. پایتون در این نظر سنجی سریعترین زبان در حال رشد در بین زبان های اصلی است و اخیرا هم که رتبه اول سوالات در استک اورفلو رو به دست آورد. گفته می شه زبان خیلی خوب برای شروع و خیلی خوب برای حرفه ای ها است. در نمودار پر کاربردترین زبان ها، جاوا اسکریپت و اچ تی ام ال و سی اس اس اول هستن. بعد اسکوئل و بعد پایتون و بعد جاوا و بعد شل اسکریپت ها. زبانی هم که «پر لذت ترین استفاده و پر درآمدترین» است، راست است. کاربرانش کمتر هستن ولی برای چهارمین سال در صدر «پر عشق ترین زبان» انتخاب شده! گفته می شه راسط همون سی است که با درک امروزی ما طراحی شده. پر عشق ترین دوم پایتون بوده و بعد تایپ اسکریپت و بعد کاتلین و بعدش هم وب اسمبلی. در صدر «پر درآمد و پر تقاضا و لذت بخش» هم زبان گو است. به نظر می رسه نقش اصلی پر حقوق های این زبان، خودکار سازی پروسه های دواپس است. و خب پر استفاده ترین هم که جاوااسکریپت بوده چون کل فرانت اند و بخشی از بک اند رو هم پوشش می ده. در نهایت؟ پر حقوق ترین شغل مرتبط با برنامه نویسی دواپس است و این مد جدید SRE یا site reliability engineers.
یک گروه راز آلود از دانشمندها برای پنتاگون گزارش هایی از ماهواره های جاسوسی تا سلاح های هسته ای تهیه می کردن، ولی حالا بودجه شون قطع شده و دنبال یه اسپانسر دیگه هستن. ظاهرا کل دنیا اسپانسر بازی شده ! [توضیحات خودم] . این گروه که به اسم جیسون‌ها شناخته می‌شن از دپارتمان دفاع آمریکا (که کارش بیشتر حمله است) شنیدن که به سرویسشون نیازی نیست و حالا دنبال یه اسپانسر جدید هستن تا به کار قبلیشون ادامه بدن. گفته می شه یه کشور دیگه به کار کردن باهاشون ابراز علاقه کرده. این تیم تقریبا ۶۰ نفر دانشمند هستن که در زندگی معمولی تو دانشگاه ها و صنایع درس می دن و کار می کنن ولی هر تابستون دور هم جمع می شن تا مسائل مربوط به نیروهای نظامی، سازمان های جاسوسی و گروه های مشابه رو بررسی کنن و گزارشی تهیه کنن. اما حالا که پنتاگون پول نمی ده، گفتن یه گروه مستقل هستن و آماده همکاری با یه اسپانسر جدید (: خلاصه گفتم که بدونین چنین چیزهایی هست، اگر لامز داشتین!
پورن بن انگلیس رو هم داریم که البته سه ماه دیگه است. ماجراش اینه که قراره کاربران بریتانیایی یا درست تر بگیم UK، برای رفتن به سایت پورن نیازمند یک تاییدیه سن باشن. دلیلش هم حفاظت کودکان از پورن است. البته لازم نیست تو هر لاگین یا در هر سایت اینکار رو بکنین. یه بار می گین من می خوام پورن ببینم و سنم هم به پورن دیدن می رسه و خلاص. سایت ها از همدیگه می پرسن. بخش عظیمی از اینترنت صرف پورن دیند می شه و خیلی ها می بینن، اصلا چیز عجیبی نیست ولی خب سیستم سانسور ما تو ایران باعث شده هیچ مرزی بین سن نباشه و هر کس ببینه. توضیحات خودم.
مقاله ای که ماه گذشته توی بررسی علمی پکن منتشر شده می گه که دانشمندها ژن MCPH1 که گفته می شد نقش مهم در شکل گیری مغز ما داره رو گرفتن و به امبریوی میمون اضافه کردن، از طریق ویروسی که ژن رو منتقل می کرده. ۱۱ تا از این میمون های ماکاک داشتن که ۶تاش مردن و بعد روی ۵ تای باقی مونده تست کردن شامل MRI و بررسی حافظه. مقاله می گه اندازه مغز تفاوتی نداشته ولی حافظه کوتاه مدت این ماکاک ها بهتر از گروه های شاهد بوده. درسته که تعداد نمونه برای نتیجه گیری خیلی کمه، ولی نویسنده ها این آزمایش رو اولین سری از آزمایش های مرتبط با ترنس-ژن ها می دونن که داره سعی می کنه به این سوال جواب بده که ما کجا تونستیم راهمون رو در مسیر تکامل از میمون ها جدا کنیم. البته در سطحی دیگه، این تحقیق بحث های اخلاقی رو هم شروع کرده. آیا اگر ما میمون ها رو باهوش تر و انسان-طور تر بکنیم، بهشون لطفی کردیم؟ بخصوص اگر زنجیر شده و تو قفس نگهشون داریم. و تا کجا حق داریم پیش بریم؟ این بحث از ۲۰۱۰ با مقاله ای به اسم «اخلاقیات استفاده از نخستی های ترنس ژنیک برای مطالعه آنچه ما را انسان می‌کند» شروع شد و هنوز هم ادامه داره. خوبه این وسط بدونیم که ۹۸٪ دی ان ای ما با میمون های بزرگ یکسانه! و البته بحث اینکه تا اروپا و آمریکا دارن می زن تو سر و کله خودشون، چینی ها ممکنه یه ارتش از گوریل های باهوش و رزمنده درست کرده باشن (: و البته یک خبر هم این رو تکمیل کرد: چین یک دوقلوی مهندسی ژنتیک شده رو هم به دنیا آورده. این توی یک ایمیل که یه دانشجوی سابق به استادش تو آمریکا زده مشخص شده. به نظر می رسه امبریو (جنین) تغییر ژنتیک داشته و حالا یه ایمیل به استاد سابق «خبر خوش» رو داده که واقعا به دنیا اومدن. صحبت هایی از اخراج هست و البته استاد آمریکایی گفته هیچ ارتباطی به این کار نداره و سطح اخلاقی شغلش رو حفظ می کنه و این حرفها.. ولی داره اتفاق می افته به هرحال. چی شد؟ تموم نشد؟ بله مهندسین هم .. بذارین اینطوری بگم که dna ماده پایه های حیات و یک پلیمر است و مهندسینی در کورنل ماشین هایی از بیومتریال ها ساختن که خواصی شبیه موجودات زنده داره. من رفتم.
اپل بعد از پروند آنتی تراست قبلی حالا درگیر یک پرونده جدید در اروپاست: ترجیح اپلیکیشن های خودش در اپ استورش. بحث پرونده اینه که‌آیا اپل از تفوق خودش در بازار سوء استفاده کرده یا نه. همین بحث در ایران و نیاز بهش . مقابله با مگا اپ ها که همه چیز هستن و جای کار برای بقیه نمی ذارن و همینطور بحث کافه بازار و ترجیح یا تبلیغ برای اپلیکیشن های خودش که چند وقتی مطرح بود. ادعاشون اینه که برای بقیه هم تبلیغ کردن ولی در نهایت بحث ما یک مورد نیست. بحث ما نیاز به بودن یک قانون علیه سوء استفاده از شرایط غیررقابتی است.
و خب تو ایران بخشنامه نمی دونم چی چی دانشگاه که در زمان ما می گفت شلوار جین ممنوعه و مدل موی غربی، حالا اضافه کرده که دانشگاه و نمی دونم شورای بررسی رفتار آدم ها قراره به رفتار دانشجوها در فضای مجازی هم رسیدگی کنه. مهمل کامل. ۱۹۸۴ یا هر رژیم سرکوبگر دیگه که می شناسین رو نام ببرین و دقیقا همین کار رو می کنه. دانشگاه جای درس است و حوزه اختیاراتش هم محدود به خودش. [ توضیحات خودم ] و البته ارتباطش با اسمس کشف حجاب در ماشین (:
حالا که از ایران می گیم، لو رفتن اطلاعات تپسی رو هم داشتیم. حقوق من درمورد اطلاعاتم، شیوه برخورد باهاش (قوانین مجبور کننده به اعلام) و مشکلات داخلی شرکت ها در تضمین این چیزها
بخش آخر
نامه ها
بیژن:
اول این که رسمن چین رو کشور کمونیستی اعلام کردی و حتا پا رو پیش گذاشتی و طوری گفتی انگار اونجا همه‌چیز به صورت کمونیستی اداره می‌شه. این برای من که همیشه با مواضع و بلوغ تو توی نقد حال می‌کردم خیلی تعجب‌برانگیز بود. چین یک کشور کمونیستی نیست چون کمونیسم تعریف خاص و مشخصی نزد افکار عموم و الیت روشنفکر داره. کمونیسم سیستمی هست که از سوسیالیسم عبور کرده و دیگه همه دارن توی گل و بلبل و باقالی‌پلو در کنار همدیگه حال می‌کنن و دیگه توش دولتی هم به شکل کلاسیک قضیه وجود نداره. ربط دادن دولت مرکزگرا، توتالیتر و به طرزی وحشیانه سرمایه‌دارانه‌ی چین به کمونیسم کاملن اشتباهه. این که حزب حاکم این کشور خودش اسم کمونیسم رو به دوش می‌کشه نباید باعث بشه ما – مخصوصن اگر بخوایم بی‌طرف باشیم – چنین تحلیلی داشته باشیم.
در قسمت ۹۱ رادیوگیک طبق معمول نگاهی داریم به اخبار و دنیای اطرافمون. از اهمیت هنر در اقتصاد تا موش هایی که مادون قرمز می بینن تا غیرواقعی بودن خیلی چیزهای بیت کوین تا مشکل نیروی کار در ایران تا چیزهایی که یادمون می ره ودر متمم اضافه می کنیم. در طولانی ترین رادیو گیک دنیا، با ما باشین تا دنیا رو هک کنیم!
همه مون این آپدیت های اخیر رو اعصاب ویندوز رو دییدم. وسط کار گیر می ده و می ره پایین و نیم ساعت یا حتی یکساعتی پایینه! حالا فرض کنین یک شرکت خودروسازی به اسم Nio از ویندوز در کنترل ماشینش استفاده کرده باشه و وقتی شما وسط یه خیابون شلوغ هستین خاموش بشه و درها رو هم قفل کنه و لازم باشه یکساعت توش بشینین تا بگه «ویندوز آپدیت شد، دوباره استارت بزنید» ((: معلومه که حضور پلیس هم نتونسته کاری بکنه و البته سخنگون شرکت هم گفته که این طبیعی است و حتما قبلش راننده اخطار گرفته که اگر آپدیت رو شروع کنه مدتی طول می کشه و در طولش نمی شه کاری کرد. ولی بازم بامزه است دیگه (:
مستقیما که خبر نیست ولی شرکت جالبیه. این روزها آموزش خیل مد شده [گریز به جلسه و تمرکز روی آموزش و سایت جدید آموزش و ..] و حالا این شرکت طرح جالبتری داره. می گه اگر شما هیچ تجربه نرم افزاری نداشته باشین ولی علاقمند باشین، می تونین اپلای کنین واگر قبول بشین این شرکت به شما در طول آموزش فول استک (سی اس اس اچ تی ام ال جی اس و فریم ورک های فرانت اند و بک اند پایتون و بعد هم ۹ هفته تمرکز روی پروژه) ماهیانه ۲۰۰۰دلار حقوق می ده و از اونجایی که حقوق سالانه ۲۰۱۹ تازه یک تازه وارد خوب به دنیای نرم افزار فرانت اند حدود ۹۰هزار دلاره، در واقع داره رو شما سرمایه گذاری می کنه. بعد اون شما رو به بازار کار معرفی می کنه و بعدش کافیه اگر بیشتر از ۴۰هزار دلار در سال حقوق گرفتین، ۱۵٪ حقوقتون رو برای ۲ سال به اونها بدین – یا حداکثر تا سقف ۳۰هزار دلار. تنها اشکالش؟ حتما باید اجازه کار در آمریکا داشته باشین (: معلوم هم هست دیگه، شرکت سرمایه گذاری است ولی خب از این نظر جالبه که وپاقعا نشون می ده یک صنعت واقعی در حال تولید ثروت، چه کششی داره.
اوپن سورس و آزاد شدن ها
مایکروسافت که همیشه خبر ساز بوده و الان هم ماشین حساب ویندوز رو باز کرده (مزایا) ولی خبر عجیبتر اینه که nsa دیباگرش یعنی ghidra رو باز اعلام کرده. در کنفرانسی در سن فرانسیسکو. گزارش می گه که سازمان امنیت ملی آمریکا، یک فریم ورک نرم افزاری ساخته برای مهندسی معکوس برنامه ها به اسم گیدرا و حالا برای اولین بار به آدم ها نشونش داده. یک گویی اینتراکتیو که به مهندس های متخصص مهندسی معکوس اجازه می ده سر از کار برنامه های اجرایی در بیارن – این برنامه جاوایی است و روی همه پلتفرم های مرسوم اجرا می شه و instruction set های متنوعی رو پشتیبانی می کنه. این ابزار مهندسی معکوس قابلیت های ابزراهای تجاری رو داره بعلاوه چیزهایی که خود ان اس ای بهشون نیاز داشته. اگر یوتوب رو بگردین آدم های متنوعی دارن با گیدرا آموزش می دن و خودشون هم یاد می گیرن و کارهای جالبی هم می کنن. برای دانلودش کافیه به ghidra-sre.org برین و تستی بزنین. اما چرا ان اس ای باید اینکار رو بکنه؟ استدلال های آزاد + نمایش باحال بودن و جذب آدم های یونیک. البته باید یادمون هم باشه که الگوریتم رمزنگاری NSA توی کرنل کلی سر و صدا کرد و بالاخره هم حذف شد و احتمالا این حرکت ها تلاشی هم هست برای ایجاد نزدیکی بیشتر.
یادتونه قبلا سر کلاس کاغذها دست به دست می شدن و گاهی لو می رفتن؟به نظر می رسه این وظیفه رو گوگل داکز به عهده گرفته. کلاس ها لپ تاپ آزاد هستن برای نوت برداری و خب چرا سر هر کلاس یک داکیومنت جدید باز نکنیم و همه با هم حرف زنن و پشت معلم نخندن و با هم شوخی نکنن؟ براش ۵ میلیارد هم نگرفتن ولی خب می بینین که وقتی راهی بسته می شه آدم ها راه دیگه ای پیدا می کنن (: اینم مخصوص موقعی که مجبورین گوشی ها رو کنار بذارین ولی لپ تاپ دارین (:
چون دو سه شماره از کامپیوترهای کوانتومی گفتم، لازمه این تذکر مهم رو هم بدم که فعلا چیز عملیاتی ای در دست نداریم که بتونه تغییر عظیمی ایجاد کنه. تلاش ها و سرمایه گذاری ها بسیاره ولی هنوز تقریبا همه چیز ما روی همون کامپیوترهای قدیمی می گذره. این دغدغه ریجستر هم بود و به سراغ ریچارد evers رفت که در یک کمپانی کاندایی رمزنگاری است و ازش پرسید وضعیت این رمزها که می گن به زودی با کامپیوترهای کوانتومی نا امن خواهد شد چطوریه. اونها می گن این ادعاها از واقعیت بزرگتره تا منافعی رو به شرکت ها و پژوهشگرهای مرتبطشون برسونه. اون می گه ما دو جور رمز داریم (متقارن و نامتقارن) که الگوریتم های شکستنشون با کامپیوترهای کوانتومی هم موجوده. ولی برای شکستن یک رمز RSA نیازمند کامپیوتری کوانتومی با دو برابر بیت های اون رمز هستیم . مثلا برای شکستن یک رمز 2048 بیتی، باید یک کامیپوتر با 4096 کیوبیت داشته باشیم .این در حالیه که کامپیوترهای فعلی همه کمتر از ۱۰۰ کیوبیت دارن و البته تازه از ERROR correction هم حرفی نزدیم. و خب دفاع ساده رمزنگاری هآ؟ ساختن رمزهای طولانی تر (: در نتیجه لازمه یادآوری بشه که همه حرف های که یم زنیم روی کاغذ است و فعلا خطر حادی ما رو تهدید نمی کنه (: خیلی هم جو گیر نباشیم.
کمی توضیح و پیچیدگی ماجرا و اینکه خیلی ها می ندازن گردن مشکلات نرم افزار. در حالی که در واقع مشکلات متنوع هستن. از مشکلات اقتصادی که باعث شد موتورهای ۷۳۷ که سوخت زیادی مصرف می کرد رو با موتورهای کم مصرف تر عوض کنن و فن های بزرگتری براش بذارن و این باعث شده بدنه قبلی فاصله کافی برای این موتورهای بزرگتر نداشته باشه و مجبور بشن بالاتر نصبش کنن و هندلینگ رو خراب کنه و مجبور بشم سیستم هایی برای اصلاح الکترونیکی هندلیگ هواپیما اضافه کنن. این سیستم ها فقط با یک سنسور کار می کردن و در هر دو پرواز ظاهرا این سنسور مشکل پیدا کرده – حتی در مورد دوم ظاهرا خدمه پرواز مشکل رو دیدن ولی قطعه تعویض نشده. مساله اینه که خیلی وقت ها از نرم افزاری ها می خوان که کمبودهای طراحی مکانیکی رو پوشش بدن و خب در ظاهر اولیه این مساله آسونه ولی در نهایت در طولانی مدت مشکلات بزرگتری درست خواهد کرد. اگر در چنین پروژه ای درگیر بودین که افراد توش سعی میکردن نواقص سخت افزاری / دیتایی رو با نرم افزار حل کنن، حواستون باشه تضمین کافی داشته باشین که نواقص سخت افزاری به عهده نرم افزارهاتون نخواهد افتاد.
پابجی یه بازی کامیپوتری است که نصف دنیا رو برداشته و همه بازی می کنن و می رقصن (: این بازی از نظر پلیس هند باعث خشونت بین بچه ها می شه و در نتیجه ممنوع اعلامش کرده (: حالا در اخبار هست که در گوجرات تیم های پلیس ۶ دانش آموز که داشتن رو موبایل پابجی بازی میک ردن رو شناسایی و دستگیر کردن (: بله.. تیم های پلیس! در همون روز یک نفر کارمند ۲۵ ساله هم به خاطر بازی دستگیر شده و چهارشنبه هم سه نفر دیگه که در جاهای مختلف شهر مشغول بازی بودن. مجازاتشون سرپیچی از دستور پلیس است و فعلا با وثیقه آزادن (: خلاصه گفتن بدونین دیوونه خونه تر از ما هم هست (: البته نه در همه حوزه ها بدتر. اما خب.. به رحال دلمون خوش باشه که فعلا پلیس به خاطر پابجی دستگیرمون نکرده (: البته شاید اونا بشنون به خاطرآواز خوندن یا پارتی یا آب بازی دستگیر بشیم، همین خبر رو در مورد ما کار کنن و بگن ببینین دیونه تر از ما هم هست ((: چه می دونم. می گن دیوانه چو دیوانه ببیند خوشش آید.. منم از خبر خوشم اومد (:
این هکر که مشکلات امنیتی مایگار تله کام که بزرگترین ارائه دهنده مجارستان است رو پیدا کرده بود، بعد از گزارش مساله به این شرکت بازم به تلاشش برای پیدا کردن مشکلات دیگه ادامه داد و حالا با ۸ سال زندان روبرو است. اون اولین بار در آپریل ۲۰۱۸ مشکلی در دیتابیس این شرکت پیدا کردن و باهاشون تماس گرفت و حتی پیشنهاد همکاری هم گرفت اما گفتگوها در نهایت به نتیجه نرسید و استخدام نشد. این هکر تلاشش برای پیدا کردن مشکلات دیگه رو ادامه داد و در ماه می، سوراخی پیدا کرد که ازش می شد همه اطلاعات خصوصی و عمومی رو بیرون کشید ولی شرکت مایگار اعلام کرد که این کشف توسط یک هکر ناشناس اتفاق افتاده و بعدش این دوستمون رو دستگیر کردن. اتحادیه آزادی های مدنی مجارستان دفاع از هکر که اسمش گفته نشده رو بر عهده گرفت و اصل دفاعش هم این بود که اتهام دقیقا مشخص نیست و چیزی در مورد اینکه چه زمانی و چطوری و با چه ابزاری این هک اتفاق افتاده نمی گه. در نهایت دادگاه مدعی شد که هکر کاری غیراخلاقی کرده و اگر بگه گناهکار است مدت زندانش به ۲ سال کاهش پیدا می کنه. هکر ما این رو نگفت و قبول کرد ۸ سال بره زندان ولی اسمش بی گناه باشه. پارسال هم همین شرکت اتفاق مشابهی رو درست کرده بود که توش یه دانش آموز ۱۸ ساله به خاطرتذکر مشکل امنیتی یک سیستم فروش بلیت این شرکت دستگیر شد ولی بعدا با فشار افکار عمومی آزاد شد. [کمی گپ در مورد حفظ امنیت در ایران و مفهوم درست دادگاه]
یوشوا بنجیو دانشمند کانادایی که چیزهای زیادی از دنیای شبکه عصبی و یادگیری عمیق بهش مرتبطه، از وضعیت هوش مصنوعی در چین و استفاده ازش برای زیر نظر گرفت آدم ها و کنترلشون انتقاد کرده. اون تو مصاحبه اش کفته که ماجرا شبیه ۱۹۸۴ است و هی هم داره بدتر می شه. گفته می شه چین شروع کرده به استفاده از دوربین های عمومی برای برای تشخیص چهره تک تک افراد و بررسی اینکه چیکار میک نن و از اونطرف هم که سیستم جدیدش در مورد اعتبار اجتماعی رو راه انداخته که کسانی که رفتارهای غیراجتماعی بهشون چسبونده شده رو از خیلی کارها منبع می کنه. بنجیو می گه ترک کردن بر اساس چهره باید شدیدا قانونمند باشه و چه شرکت های خصوصی و چه حکومت ها باید دقیقا مشخص باشه چه چیزی رو برای چه کاری جمع می کنن و کجا سافتاده می کنن. اون می گه قویتر شدن تکنولوژی ها باعث شدن تمرکز بیشتری در قدرت و ثرورت اتفاق بیافته و این برای دموکراسی بسیار خطرناکه.همچینن برای عدالت اجتماعی و زیست مناسب مردم.
بحث اینکه قدرت یک طرفه مشکل داره
اسم این سیستم Zero Trust است و به شکل مشترک توسط حزب کمونیست چین و آکادمی علوم چین ساخته شده. [توضیح حزب کمونیست]. این سیستم به بیشتر از ۱۵۰ دیتابس مختلف وصله و با فعالیت در حدود ۵۰ شهر، تا به حال ۸۷۲۱ نفر رو به فساد تشخیص داده. در واقع این سیستم می تونه چیزهایی مثل افزایش حساب بانکی غیرعادی، تصاحب زمین، خرید بزرگ، فعالیت در پروژه های دولتی، دریافت وام قابل توجه و موارد مشابه رو تشخیص بده و آلارم رو در مورد اون آدم به صدا در بیاره. البته معلومه که پیچیدگی AI اینه که درسته که می تونه به احتمال خوبی بگه فلانی مشکوکه ولی دقیقا نمی تونه انگشت بذاره و بگه چطوری باید دستگیرش کرد یا چه منطقی می گه مشکوکه. اینکار باید توسط یه آدم انجام بشه. در اکثر موارد نتیجه این «کشف» یک هشدار کوچیک بوده که «حواسمون بهت هست ها». و البته داستان جالبتر اینه که بعضی از بخش ها شروع کردن به متوقف کردن پروژه و دیگه اجازه نمی دن این سیستم روی آدم هاشون نظارت کنه چون «آدم ها با حضور این سیستم خیل راحت نیستن». هدف سیستم هم واقعا دستگیر کردن آدم ها نیست بلکه نظارت و تلنگر اولیه است ولی کمکان ظاهرا مخالفت باهش زیاده. رهبر جدید حزب کمونیست تلاش زیادی برای مبارزه با فساد داره و رییس جمهورشون هم بارها روی استفاده از تکنولوژی و بیگ دیتا برای این مساله تاکید کرده. این سیستم حتی می تونه تصاویر ماهواره ای رو بررسی کنه و ببینه فلان جاده که گفته می شه داره ساخته می شه در حال ساخت است یا نه. این علاقمندی به تکنولوژی در جبنه های مثبت و مفی در چین زیاده و مثلا ماه قبل بود که اولین دستیار هوش مصنوعی دادگاه عملیاتی شد. این دستیار می تونه تو دادگاه مکالمات رو گوش بده و شواهد رو نشون بده و در خوندن دقیق تر و سریعتر پرونده به قاضی کمک کنه. معلومه که کلی هم معایب داره، بخصوص در کشوری مثل چین هرچند که قاضی ها می گن این ابزار باعث خواهد شد میزان اشتباه پاینتر بیاد.
ذاده های جدید نشون می دن که هنر در سال ۲۰۱۵، ۷۶۳ میلیارد دلار به اقصتاد آ«ریکا رسونده ، بیشتر از صنعت کشاورزی یا حمل نقل. هنر تقریبا ۴.۲٪ کل تولد ناخالص ملی آمریکا رو داشته و نزدیک به ۵ میلیون نفر توش شاغل هستن. هنر از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ تقریبا سالانه ۲.۶٪ رشد داشته و نتیجه اش هم بسیار جالبه: هنر واقعا بخشی از اقتصاد و زندگی اقتصادی ما است. چیز لوکسی نیست و یک امنیت واقعی می تونه صنعت جدی ای باشه. آدم های مختلفی از این گزارش خوشحالن و می گن این گزارش اقتصادی آمریکا، عملا پذیرفته که هنر هم نقشی جدی در برنامه ریزی های اقتصادی داره. شاید براتون جالب باشه که جی دی پی نومینال ایران ۴۳۰ میلیارد دلار است (: هنر در آمریکا ۷۶۳ (: چیش باید جالب باشه؟ اینکه
یوهوهو.. چنین چیزی هم مگر عوض می شه؟ ما سال های می گفتیم ونوس نزدیکترین سیاره به زمینه ولی مثل اینکه اگر متوسط رو حساب کنیم، این مقام به مرکوری می رسه! تیمی از دانشمندان مقاله شون رو توی مجله Physics Today منشتر کردن و گفتن که مفهوم «نزدیکترین» پیچیده است ولی اگر میانگین رو بگیریم، نزدیکترین همسایه ما در بین ۷ سیاره منظومه شمسی مرکوری است! مساله گیج کننده اینه که ما معمولا برای محاسبه فاصله، نگاه می کنیم که فاصله متوسط هر سیاره از خورشید چقدره. ما فاصله متوسط زمین تا خورشید رو ۱ واحد نجومی (1 astronomical unit) در نظر می گیریم و می گیم ونوس ۰.۷۲ AU است که اگر اونو از فاصله زمین کم کنیم می شه 0.28 AU . این عدد در مورد ونوس کمترین مقدار بین تمام گزینه های دیگه است و به همین دلیل مدعی می شیم که ونوس نزدیکترین سیاره به زمینه. اما مساله اینه که زمین تقریبا نصفل مدارش رو در جهت مخالف ونوس قرار داره، یعنی جایی که فاصله شون 1.72 AU می شه. ما اگر بخوایم همسایه مون رو پیدا کنیم بهتره حساب کنیم که متوسط فاصله لحظه ای ما با هر سیاره چقدره و اینجوری شده که یک شبیه سازی نشون داده ما عملا با مرکوری همسایه هستیم نه با ونوس (:
در قانونی که چند هفته قبل تصویب شده، نروژ متعهد شده که به شکل واقعی با جنگل زدایی مبارزه کنه. هر شغلی که مستلزم جنگل زدایی باشه ممنوعه و هیچ کالایی در این کشور تولید نخواهد شد که از طریق جنگل زدایی به دست اومده باشه. اکثر فعالین معتقد هستن این قدمی بسیار مهم در حفظ محیط زیست است و [توضیحات خودم: تهران – سام اینها – محیط زیست رو برای فان و قشنگی نگه نیم داریم، برای زنده موندن نگهش می داریم].
بحث رای گیر امن همیشه بوده و بحث رای گیر دیجیتالی حتی بیشتر از اون (کمی گپ و بعد گریز به بلاک چین و نامناسب بودنش به دلایل متنوع). اما در نهایت جایی لازمه این سوییچ اتفاق بیافته. حالا دارپا (آژانس تحقیقات پییشرفته وزارت دفاع آمریکا که کلی چیز جالب ازش بیرون اومده) داره یک سیستم طراحی می کنه (شامل نرم افزار و سخت افزار)که بتونه این خلاء رو تا حدی پر کنه و بالاخره بشه به شکل واقعی یک شبه نتایج رو منتشر کرد (: این سیستم قراره کاملا آزاد / بازمتن باشه (تا بشه چک کرد) و در مقابل دستکاری و هک های خاصی مقاوم باشه اما همچنین اجازه بده افراد رایی که دادن رو چک کنن تا از صحت اون مطمئن بشن. قراره این تابستون در یک ایونت «شهرک رای گیری وزارت دفاع» تمام علاقمندان و هکرها و غیره بتونن با ماشین ها کار کنن تا مشکلات اونها رو پیدا کنن – چه سخت افزار اوپن سورس و چه نرم افزار اوپن سورس.
این گزارش می گه که فقط با یک تزریق ذرات نانو در چشم موش‌ها، تونستن کاری کنن که اونها تا هفته ها علاوه بر نور مرسوم، نورهای مادون قرمز رو هم ببینن؛ با حداقل مضرات جانبی و حتی در نور روز. این موش های با حواس تقویت شده می تونستن شکل های مختلف رو تشخیص بدن و احتمالا پایه ای خواهند بود برای تقویت این حس در آدم ها. همینطور که در رادیوگیک سینگولاریتی هم شنیدین، این افزایش توانایی های حسی یا ترکیب سنسورهای بیشتر با بدن یکی از پیش بینی های سینگولاریتی است. توی این تجربه، سلول هایی که به چشم تزریق شده بودن می تونستن نور اینفرارد (۹۸۰ نانومتر) رو بگیرن و نورهای قابل درک توسط شبکیه (۵۳۵ نانومتر) رو بازتاب بدن. تنها موارد عوارض منفی جانبی، یکی دو مورد cloudy corneas بود که در طول یک هفته برطرف شد. دکتر زو می گه قدم بعدی، استفاده از ذرات نانوی بایو است که مورد تایید FDA باشن و بتونن مادون قرمزهای روشنتر رو هم مرئی کنن و احتمالا بعدش تزریق به انسان و برای اولین بار فراهم آوردن این فرصت که آدم ها طیفی وسیع تر از نور فعلا مرئی شون رو ببینن.
بخش آخر
یک بحثی در توییتر پیش اومد در مورد سنیور دولوپر یا توسعه دهنده.. سنیور. من اول گفتم نیستم بعد نظرم عوض شد. کمی توضیح خودم و بعد اینکه omid amraei نظرات خوبی داشت و حرفش این بود که:
سنیور بودن که تخصص نیست، جایگاهه. سنیور یعنی ارشد. یعنی کسی که می‌تونه چند نفر دیگه رو در مسیر اهداف هدایت کنه.
سنیور بودن شما به سازمانی که درش کار می‌کنید بستگی داره. به افرادی که در کنارشون قرار می‌گیرید.
و خب باعث شد منم بیشتر در موردش بخونم.
یک جونیور نیاز به مدیریت دائم داره. کار رو بهش می دین و باید پیگیری کنین و سوال می کنه و …
جونیور خوب تسک رو می گیره و در زمان معقولی انجام می ده – با کیفیت خوب
دولوپر میانی نیاز به مدیریت کمتری داره و معمولا می تونه خودش طراحی بخش هایی رو بر عهده بگیره و نقش خوبی موقع بحث طراحی های کلان داره. بخش زیادی از کار توسط اونها اناجم می شه و می تونن به رده پایینتر از خودشون هم آموزش بدن
دولوپر سنیور اما… با مشکلات خودش آشنا است و کدهای نامناسب کافی نوشتن تا درک کنن که در یک پروژه چه سطحی از طراحی کافی و لازمه. می تونن کارهایی که می کنن رو تشریح کنن و توضیح بدن و براش استدلال داشته باشد و عاشق پیچیدگی نیستن. مهم اینه که ضعف های خودشون رو هم می دونن و می پذیرن. وقتی در مورد تئوری ها و طراحی ها حرف می زنن شرایط رو درک می کنن و محدودیت ها رو و می دونن یک راه درست برای هر چیزی وجود نداره و راه ها بی شمارن. می دونن که همه چیز trade off است و به چیزی بیشتر از خودشون فکر می کنن. سازمان، مشتری،پشیتبانی، بقیه و همه رو می فهمن می بینن و کار اصلی شون سوای از کد نوشتنه: ارائه راه حل و اصلی ترین کار روزمره شون هم دادن این توانایی به بقیه است که کار کنن. در تیم رهبری شما حتما باید سنیور دولوپر حضور داشته باشه چون تیمی که فقط برنامه نویس های خوب احتمالا جایی در زندگی روزمره اش گیر می کنه.
و معلومه که اینها ساده سازی ها هستن دیگه (: مهم مفهومه
حالا که بحث شده بذارین چند توصیه هم از http://olafurw.com/2019-01-27-programmer-advice/ بیارم که از بین حدود ۷۰۰ توصیه برنامه نویسی جمع کرده:
۱. برنامه نویسی یک مساله انسانی است. اینکه چطوری با بقیه کار میکنین، اینکه در تیم چیکاره سهتیم، اینکه چقدر به بقیه کمک می کنین و … در حرفه ای بودن شما تاثیر داره
۲. برنامه نویسی یعنی یادگیری دائم. راه میانبر و سریعی نیست. قدم به قدم و با حوصله. دائما در همه مراحل
۳. برنامه نویسی می تونه ترسناک باشه. چون باید هی یاد بگیرین. چون همه از بقیه عقبتر هستین. چون چیزی رو نمی دونین. چون همه چیزهایی که بلدین قدیمی شده و چون همیشه اشتباه می کنین. اشتباه ها و بلد نبودن ها رو بپذریرین و با علاقه پیش برین
۴. برنامه نویسی در مورد جدیدترین تکنولوژی نیست. چیزهای براق و جدید و نو خوبن ولی خیلی وقت ها چیزهای جدید پر دردسرتر هستن. حوزه تون رو انتخاب کنین و قدم به قدم و با فان پیش برین. سعی نکنین از پیشرفته ترین تکنولوژی شروع کنین بلکه در حوزه تون شروع کنین و یاد بگیرین
۵. برنامه نویسی زندگی رو پر می کنه، مواظب باشین! آدم نیاز به خواب داره، استراحت داره، دوست داره، تفریح داره، کتاب داره و … ورزش کنین و کارهای اجتماعی. زیادی کار کردن از شما آدم با سواد یا خفن نمی سازه (:
۶. و البته زیاد بپرسین، هم از گوگل هم از خودتون هم از کتاب ها. مساله پیدا کنین و ساده حلش کنین و بعد حل رو پیچیده تر کنین. یادتون باشه که اگر کارکرد داخلی چیزها رو درک کنین، خیلی بهتر می شین تا اینکه یکضرب از یک ابزار پیچیده برای حل مساله استفاده کنین. دنیای نرم افزار برعکس اصل عدم قطعیت است: با دیباگر دقیق و آروم به داخل چیزها نگاه کنین تا به قطعیت برسین. خوش باشین و بخندین!
ماجرا در دنیا خیلی پر سر و صدا بود ولی نمی دونم تو ایران چقدر پوشش داده شد. خلاصه اش اینه که جف بزوس موسس و مدیر آمازون، اخیرا یه پست در مدیوم نوشته و گفته براش یه اتفاق عجیب افتاده. البته اتفاق عجیب نیست و فقط برای اون اولین مورد از این شکل اتفاق بوده: یه پیشنهاد غیرقابل رد؛ یا حداقل پیشنهادی که نشنال انکویرر فکر می کرده غیرقابل رده: متوقف کردن تحقیقات در مقابل عدم انتشار عکس های خصوصی.
اینجا خیلی نمی خوام سراغ اصل ماجرا برم ولی خلاصه اش اینه که یک مجله زرد چند وقت پیش چند مسیج شخصی از جف بزوس منتشر می کنه. جف بزوس برای اینکه بفهمه این نشریه اطلاعات رو از کجا آورده، یک نفر رو استخدام می کنه و بعد از مدتی به نتایج جالبی می رسه. مثلا اینکه مدیر این نشریه زرد (پکر) روابط بسیار نزدیکی با ترامپ داره از جمله اینکه ظاهرا رفته با یکی که مدعی بوده با ترامپ رابطه جنسی داره مصاحبه کرده و بعد انحصار انتشار اون رو ازش خریده اما بعد کلا مطلب رو چاپ نکرده. به عبارت دیگه اول گفته «پول می دم تا اینها رو فقط به من بگی» و بعد گفته «مال خودمه دلم نمی خواد چاپش کنم». ترامپ هم به اندازه کافی هوای ایشون و مجله اش رو داشته و ظاهرا پادرمیونی هایی کرده برای اینکه سعودی ها در نشریه اش پول بیارن.
اما ماجرا وقتی جالب شده که ای ننشریه زرد چند میسج خصوصی از جف بزوس منتشر کرده و بعد جف بزوس به این نتایج رسیده و حالا پکر یه ایمیل به بزوس زده و گفته «ما ازت عکس های خاصی هم داریم. اگر می خوای منتشرشون نکنیم، تحقیقات رو همین الان متوقف کن». چه عکس هایی؟ چیزهایی مثل یک سلفی از بزوس برای یه زن خبرنگار وسط جلسه کاری. یا عکس بزوس در حموم با یک حوله یا عکس بدون بلوز بزوس که در جواب عکس با سینه باز همون خانمش براش فرستاده و توش دولش سفت شده و از زیر شلوار مشخصه. تهدید هم واضح بوده: آبروت رو با اینها می بریم مگر اینکه بیخیال تحقیقات در مورد رابطه ما و ترامپ و سعودی ها بشی.
حالا بذارین چند نکته رو بگم:
نشریه مدعی است حق داره این عکس ها رو منتشر کنه چون مدعی می شه که این چیزی است که سهام دارها باید بدونن.
واکنش بزوس بهترینه. اینجور تهدیدها تا وقتی کار میکنه که تهدیده. اگر الان یکی به من بگه «عکست تو پارتی رو منتشر می کنم ها» یا «عکس رابطه جنسی ات رو به همه ایمیل می کنم» جواب درستم اینه که «خب با اینکار که داری تبلیغش می کنی (:» یا «خب؟» یا حتی بهتر از اون جواب سوکارنو رییس جمهور اندونزی به اف بی آی و کا.گ.ب. در مقابل تهدید انتشار ویدئوی جنسی اش بود که گفت «ایول یه نسخه هم برای خودم بفرستین لطفا»
شما بزوس هم که باشین رفتار طبیعی تون می تونه همین باشه که برای یک آدم دیگه عکس برهنه / نیمه برهنه بفرستین و بگیرین. آدم آدمه (: این رو قبلا در ماجرای سبگیت ۲۰۱۴ هم دیده بودیم که مشهورترین هنرپیشه ها هم کارهای مشابهی می کنن.
و یادمون باشه هر چیزی که دیجیتال می شه و از اون بالاتر ار هر چیزی که از اینترنت می گذره رو باید با این ایده دیجیتال کنیم که «ممکنه کسی ببینه». چیزی که امنه چیزیه که تولید نشده (:
و ایول به بزوس و عکس العمل خوبش و البته فراموش نکنیم که آمازون شرکتی است که داره بیشتر و بیشتر دنیا رو تحت کنترل خودش می گیره و سیستمی درست می کنه که همیشه همه زیر نظرش باشن ولی خب رییسش در این مورد خوب عمل کرده.
