خودروهای رباتیک گوگل

همچنین چاپ شده در اعتماد

تقریبا یکسال از زمانی که گوگل اولین خودروی بدون راننده‌اش را معرفی کرد می‌گذرد. این خودروها تا کنون حدود نیم میلیون کیلومتر از جاده‌های آمریکا را طی کرده‌اند ولی هنوز گوگل هیچ تلاش برای تجاری کردن آن‌ها نکرده.

وبلاگ رسمی گوگل در معرفی این خودروها گفته بود که هدف اصلی بنیانگذاران گوگل از تاسیس این شرکت، بکارگیری تکنولوژی بوده برای کمک به مردم و حالا که تصادفات رانندگی به یک مشکل دائمی شهری تبدیل شده‌ است، گوگل عزم کرده تا با معرفی خودروهایی که به شکل خودکار حرکت می‌کنند، تصادفات و به تبع آن مشکلات ناشی از آن را را تا حد ممکن کاهش دهد. به گفته مهندس ارشد پروژه سباستین ترون، اکثر تصادفات اتوموبیل فعلی ناشی از اشتباه‌های انسانی هستند و در صورت جایگزینی انسان با مجموعه‌ای از دوربین‌ها، رادارها، حسگرها و فاصله‌یاب‌های لیزری و اضافه کردن آن‌ها به نقشه‌های دقیق خیابان‌ها و سیستم‌های مکان یاب ماهواره‌ای، این امکان به وجود خواهد آمد که خودروها امن‌تر و سریعتر در جاده‌ها حرکت کنند.

امروزه، سیستم‌های هوش مصنوعی و رباتیک خودروهای گوگل از سال ۲۰۰۷ در حال بهینه شدن هستند آنقدر پیشرفت کرده که باعث شده بعضی قانونگذاران محلی ایالتی بعد دیدن نتایج آزمایشات، حرکت خودرو بدون حضور انسان را بدون مانع اعلام کنند. البته حضور یک انسان در خودرو هنوز در اکثر نقاط این کشور الزامی است. برنارد لو، مشاور ارشد دپارتمان وسایل نقلیه موتوری کالیفرنیا در این باره می‌گوید «تکنولوژی در بسیاری موارد از قانون جلوتر است. مثلا در آیین نامه رانندگی یک دو جین قانون در مورد راننده هست که منطقا در مورد یک انسان نوشته شده نه یک کامپیوتر یا روبات.»

این مساله وقتی دوباره داغ شد که هفته قبل یک خبر تمام اینترنت را پر کرد:‌ اولین تصادف یکی از خودروهای پیروس خودکار گوگل. این پیروس در یک تصادف زنجیره‌ای باعث صدمات جزیی به سه خودروی دیگر شد. بعد از وقوع برخورد جزیی، شاهدان عینی که با دیدن تجهیزات خودروهای بدون سرنشین گوگل مانند دوربین‌های روی سقف و فاصله‌ یاب‌های روی شیشه جلویی متوجه خاص بودن تصادف شده بودند شروع کردند به عکس گرفتن از آن و مخابره خبر تصادف خودروی اتوماتیک گوگل به رسانه‌ها. گوگل در پاسخ اعلام کرد که خودروی درگیر تصادف در آن لحظه توسط یک راننده انسانی کنترل می‌شده و تصادف ربطی به سیستم‌های کنترلی خودکار نداشته و برنامه هوشمند کنترل کننده پیروس، با سابقه طولانی‌ای از رانندگی بدون حادثه، کماکان مطمئن‌تر و بهینه‌تر از انسان‌ها عمل می‌کند.

این تصادف – حتی اگر توسط انسان ایجاد شده باشد – از طرف مخالفان خودکارکردن ماشین‌ها در تاریخ ثبت و بارها و بارها به آن استناد خواهد شد اما به هرحال مجبور به پذیرش این واقعیت هستیم که سنگر رانندگی هم کم کم از دستان آدم‌های عادی بیرون خواهد آمد و تحویل ربات‌ها خواهد شد. ربات‌هایی که توسط سیستم‌های هوشمند و تجهیزات تکنولوژیک کنترل می‌شوند و اگر ما می‌خواهیم در جهان آینده موضوعیت داشته باشیم، بهتر است سعی کنیم بیشتر و بیشتر از آن‌ها سر در بیاوریم.

کسی آن پشت هست؟

همچنین چاپ شده در روزنامه اعتماد

همگانی شدن ایمیل، هیجانات زیادی به همراه داشت اما مثل هر تکنولوژی دیگری، حضور آن باعث مشکلات جدیدی هم شد. مشهورترین این مشکلات که بعد از چهل سال هنوز هم ادامه دارد، بی توجهی گیرنده به نامه و بی جواب گذاشتن ایمیل است.

امروز همه کسانی که در اینترنت حضور دارند به نوعی وابسته به ایمیل هستند و همه هم بارها و بارها تجربه زدن ایمیل بدون دریافت جواب را داشته‌اند. روزگاری می‌شد این را به گردن نرسیدن ایمیل یا اسپم شدن آن انداخت ولی این روزها اصلی‌ترین حدس باید بی توجهی گیرنده باشد. شاید کلمات قشنگی مثل مشغله زیاد یا جواب دادن سر فرصت، ظاهر قضیه را کمی زیباتر کنند ولی به هرحال نمی‌توانند این واقعیت را پنهان کنند که جواب دادن به ایمیل ما، برای گیرنده اهمیتی کمتر از کارهای دیگر داشته.

ایمیل یک مفهوم غیررسمی است که در جامعه رسمی ما داخل شده. ما برای چند سده هر متن نوشته شده‌مان را با کلی تعارف همراه کرده‌ایم و حتی در یک گفتگوی ساده رو در رو هم طول می‌کشد تا بتوانیم حرف اصلی‌مان را شروع کنیم. حالا فرض کنید این جامعه ناگهان مجبور شود روابط دوستانه‌اش را به شکل متنی و غیرهمزمان صورت بندی کند.

اما این مشکل منحصر به جامعه ما نیست. ارین مک کین جدیدا تحقیقی منتشر کرده در مورد این مشکل. او می‌گوید جواب ندادن به ایمیل‌ها چند دلیل اصلی دارد. اول اینکه می‌دانیم باید به کسی جواب منفی بدهیم و چون اینکار برایمان سخت است آن را عقب می‌اندازیم. حالت دوم مربوط به افرادی است که آنقدر ورودی ایمیل دارند که مطمئنا نمی‌توانند به همه آن‌ها جواب بدهند و در نهایت هم خطای انسانی که باعث می‌شود به اشتباه بعضی ایمیل‌ها را پاک کنیم و هرگز به آن جواب ندهیم.

نتیجه این است که گیرنده چشم به در می‌دوزد تا شاید جواب ایمیلش برسد. او رنج می‌کشد، اسپم‌ها را چک می‌کند، صفحه را ریفرش می‌کند دوباره ایمیلی می‌زند و می‌پرسد که آیا ایمیل قبلی به دست ما رسیده یا نه. در اینطرف هم شرایط دائما بدتر می‌شود. جواب دادن یک نامه که سه هفته است نیازمند جواب است سخت تر از نامه ای است که امروزه رسیده و درنتیجه نوبت پاسخگویی به آن بازهم عقب‌تر می‌افتد و این روند ادامه پیدا می‌کند تا جایی که پاک کردن نامه به تنها راه ممکن تبدیل شود. در تمام این مدت، فرستنده با خودش فکر می کند که اصولا کسی آنطرف خط هست یا نه.

همین سوال در مورد تاخیر در پاسخ را اخیرا نویسنده نیویورک تایمز از راهبان بودایی پرسید؛ آنهم با ایمیل. اولین راهب بعد از ۷۵ ساعت پاسخ داد. استاد جیشو پری در جواب گفته بود «صبر، روش پایان دادن به خواسته‌ها است.» او اضافه کرده بود که وعده تکنولوژی برای دائما سریعتر کردن پاسخگویی به نیازهای بشر، چیزی بیشتر از یک توهم نیست و انسان باید با قائل شدن تفاوت بین عکس العمل بی واسطه به محرک‌ها و پاسخ اندیشه شده، پیش از هر جوابی به اندازه کافی تامل پیشه کرد، خود را آرام سازد.

انقلاب در مدرسه

همچنین در روزنامه اعتماد


اسکرین شات مبحث مربوط به بیکاری از بخش اقتصاد آکادمی خان

من یکی از کسانی هستم که همیشه از مدرسه بدم می‌آمده. مدرسه برای من محیطی خشک بوده که یک نفر در آن سعی می‌کند دیگران را مجبور به نشستن در سکوت کند تا خودش بتواند چیزهایی که بلد است را بلند بلند بگوید. وظایف دانش‌آموزان این است که فقط گوش بدهند، نگاه کنند و به خاطر بسپرند. زدن چند روبان به در و دیوار کلاس و نصب دو عدد پوستر به دیوار هم چیزی را تغییر نمی‌دهد. فضای آموزش وقتی بی‌معنی‌تر می‌شود که به شما تعدادی مساله هم می‌دهند تا در خانه حل‌شان کنید. یعنی درست جایی قرار است با مشکلات عملی سر و کله بزنید که معلم و راهنمایی حضور ندارد. اگر واقعیت را بخواهید، این وضعیت باید دقیقا برعکس باشد. دانش آموز باید بتواند در خانه که تنها است درس بخواند و در کلاس که معلم حضور دارد، مساله حل کند و در مورد مشکلاتش با معلم‌ها و حتی دیگر دانش‌آموزان تبادل نظر کند. شاید این ایده تا ده سال قبل رویایی دست نیافتی بود اما حالا نه فقط ممکن که حتی اجرا هم شده است. توسط فردی آمریکایی به نام سلمان خان.

سلمان خان در سال ۲۰۰۴ شروع کرد به تدریس ریاضی به دخترعموی کوچکش نادیا. او اینکار را با ویدئوهایی کوتاه انجام می‌داد که در هرکدامشان یکی از مفاهیم ریاضی با صدا و تصویر توضیح داده شده بود. او برای انتقال این ویدئوهای آموزشی به نادیا آن‌ها را روی ساده‌ترین سایت اشتراک فیلم یعنی یوتیوب گذاشت. یوتیوب سایتی است متعلق به گوگل که در کنار ویدئوهای آموزشی سلمان خان، میلیون‌ها نفر دیگر نیز میلیون‌ها ویدئوی متفاوت را روی آن به اشتراک گذاشته‌اند. وقتی سلمان خان دید که فیلم‌های آموزشی‌اش در این جنگل عظیم تصاویر فقط بعد از دو سه ماه هزاران بیننده پیدا کرده‌اند به این نتیجه رسید که باید راه را ادامه بدهد.

او ساخت و به اشتراک گذاشتن ویدئوهای آموزشی را ادامه داد و از سال ۲۰۰۶ با ایجاد موسسه‌ای به نام آکادمی خان فعالیتش را جدی‌تر کرد. حالا آکادمی خان بیش از ۲۴۰۰ درس کوتاه دارد که به هر کسی که به اینترنت پر سرعت و‌ آزاد دسترسی داشته باشد اجازه می‌دهند بدون نیاز به هیچ چیز دیگر در زمینه‌های ریاضی، تاریخ، اقتصاد، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، سرمایه‌گذاری و دانش کامپیوتر به تحصیل بپردازد.

این روزها بخشی از معلمان کشورهای انگلیسی زبان نیز در حال سازگار کردن کلاس‌هایشان با این سیستم هستند. در این روش بچه‌ها در خانه شروع به دیدن ویدئوهای مربوط به مباحث درسی می‌کنند و روز بعد در کلاس‌ با کمک و حضور معلم به سراغ تمرین‌ها می‌روند. در این روش هر کس می‌تواند هر چند بار که نیاز دارد هر مبحث درسی را دوره کند و تا جایی که تک تک تمرینات را درست حل نکرده، روی آن‌ها کار کند. بر خلاف گذشته، از هر دانش‌آموز انتظار می‌رود که تمام جزییات تمام مباحث مورد نظر را بیاموزد و بعد از فهمیدن دقیق مبحث، به سراغ بحث بعدی برود.

این سیستم هنوز فقط در بخش‌های کوچکی از بعضی کشورهای انگلیسی زبان پیاده شده است؛ آن‌هم توسط معلمان مستقل پیشرو. اما آکادمی خان، نوید بخش آموزش در دنیای آینده است. به این فکر کنید که دو رقیب اصلی دنیای کامپیوتر یعنی گوگل و مایکروسافت هر دو در این پروژه سرمایه گذاری و از آن حمایت کرده‌اند. گوگل در سال ۲۰۱۰ دو میلیون دلار به آن کمک مالی کرد و بیل گیتس رییس مایکروسافت نیز با اهدای جایزه آموزشی مایکروسافت به آکادمی خان در سخنرانی‌اش گفت که این سیستم شگفتی‌آور است و او و فرزندانش همیشه از آن به عنوان یک سیستم کمک آموزشی استفاده می‌کنند.

هراس در برابر فن‌آوری

روزنامه اعتماد

چرا بعضی از فن‌آوری‌های جدید باعث ترس و مقاومت در آدم‌ها می‌شوند در حالی که برخی دیگر به سادگی و بدون هراس جای خود را در جامعه باز می‌کنند؟ چرا اینترنت باعث نگرانی عده‌ای می‌شود؟ چرا جامعه‌ای مدت‌ها در برابر برق و بلندگو موضع دفاعی می‌گیرد ولی در برابر دیدن مدادنوکی و بستنی قیفی حتی خم هم به ابرو نمی‌آورد؟

خانم ژنویو بل که در شرکت اینتل مسوول بخش تحقیقات مرتبط با تجربه و عمل متقابل انسان‌ها است می‌گوید که ما برای تمام طول تاریخ در همین وضعیت به سر برده‌ایم. او مدعی می‌شود که جوامع همیشه از بعضی فن‌آوری‌ها هراس‌های بیمارگونه داشته‌اند و در مقابل حتی متوجه رخته بعضی از ان‌ها به دنیای اطرافشان هم نشده‌اند. خانم بل اضافه می‌کند که بیشتر عکس‌العمل‌های دفاعی در برابر تکنولوژی از زنان و کودکان به عنوان سپر دفاعی استدلال‌هایشان بهره گرفته‌اند.

به عنوان مثال در اولین سال‌هایی که برق به خانه‌های آمریکایی راه پیدا کرد گفته می‌شد که این امر باعث صدمه جدی به زنان و کودکان خواهد شد. آن سال‌ها سرطان هنوز مد روز نبود پس سپر دفاعی از این تشکیل شد که برق باعث خواهد شد افراد شرور شب‌ها بتوانند داخل خانه‌ها را ببینند و اگر مشاهده کنند که زن یا کودکی در خانه تنها است، اتفاق بدی خواهد افتاد. در همان دوران قطار نیز خطرناک تشخیص داده شد: بدن زنان و کودکان توان تحمل سرعت‌های بالاتر از هشتاد کیلومتر کیلومتر در ساعت را ندارد.

به گفته شاخه تحقیقاتی اینتل، سه عامل می‌تواند پیش‌بینی کننده میزان هراس ما از فن‌آوری‌های جدید باشد: اینکه آن عامل چقدر در مفهوم زمان موثر است، چقدر فضا را تغییر می‌دهد و در نهایت اینکه تا چه حد رابطه ما با دیگر انسان‌ها را بازتعریف می‌کند. چیزی مثل برق باعث می‌شود فضای خانه و محیط شهری ما تغییر کند، روابطمان با دوستان تحت تاثیر قرار بگیرد و بتوانیم در مدت بسیار کوتاهتری از گذشته به نتایج دلخواه برسیم یا حتی روز را طولانی‌تر کنیم؛ پس مقاومت در برابر آن طبیعی است و مدت زمانی طولانی باید منتظر بمانیم تا فرهنگ بتواند خودش را با این ادرک جدید از زمان، فضا و روابط اجتماعی تطبیق دهد.

نکته حساس در اینجاست که فرهنگ بسیار آرامتر از تکنولوژی حرکت می‌کند. در حالی که ما هنوز مشغول تنظیم رابطه‌مان با بلندی مناسب صدای تلویزیون در یک مهمانی فامیلی برای پیشگری از صدمه به روابط خانوادگی هستیم، موبایل‌ها، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و شبکه‌های بی‌سیم مشغول فتح گردهمایی‌های خانوادگی هستند. ما در جامعه، همیشه در حال مواجهه با فن‌آوری‌هایی خواهیم بود که مفاهیم سنتی ما از زمان، فضا و ارتباطات را تغییر می‌دهند پس بهتر است به شکلی آگاهانه به جای هراس و ایجاد ممنوعیت تلاش کنیم تا آن‌ها را درک و به شکل صحیح استفاده کنیم و عباراتی مانند «برای زنان و کودکان خطرناک است» برایمان زنگ خطری باشند از هراس تکنولوژیک.

گیمپ خوب است اما…

از هر طرفدار سر و پا قرص نرم‌افزارهای آزاد که بپرسید به جای فوتوشاپ باید از چه چیزی استفاده کرد به شما خواهد گفت «گیمپ» و بعد اضافه خواهد کرد که «البته گیمپ کمی متفاوت است اما بعد از کمی عادت کردن و تمرین می‌توانید کارهایی که با قبلا با فتوشاپ می‌کردید را با اینهم بکنید.». اما آرزوی من این است که امسال شاهد حضور فتوشاپ تجاری برای لینوکس باشیم تا بتوانم دنیای آزادم را برای جمع بیشتری تبلیغ کنم.

مساله این است که ظاهرا از نظر حرفه‌ای‌ها، گیمپ جایگزین مناسبی برای فتوشاپ نیست. این را عدم استفاده از گیمپ در جمع حرفه‌ها و همینطور مقاله هفته قبل تروی سوبوتکا تشریح می‌کند. او می‌گوید که گیمپ به سه دلیل نمی‌تواند به عنوان یک نرم‌افزار حرفه‌ای ویرایش تصاویر استفاده شود. اولین عاملی که تروی به آن اشاره می‌کند دقت است. او می‌گوید که گیمپ تنها از هشت بیت برای هر کانال رنگی استفاده می‌کند و در نتیجه برای هر رنگ در هر کانال تنها ۲۵۵ انتخاب مختلف دارد. این عدد در یک دوربین عکاسی دیجیتال کاملا معمولی با فرمت RAW، بین ۱۲ تا ۱۴ است و این به سادگی یعنی از دست دادن اطلاعات فقط با باز کردن یک فایل در گیمپ.

نکته دوم مورد اشاره، کارایی عملی گیمپ است. این نرم‌افزار از ابتدا برای فایل‌های بسیار حجیم طراحی نشده و حتی قلموهای آن هم به شکل پیش فرض سایزهای کوچکی دارند. این موضوع استفاده از گیمپ را حتی برای کار روی یک صفحه آ۴ با دقت ۳۰۰ پیکسل در اینچ هم سخت می‌کند. اما نکات فنی‌تر دیگری هم وجود دارند از جمله بحث نور خطی. در مونیتورهای کامپیوتری، به خاطر حضور اشعه کاتودیک و اینجور مباحث، رنگ‌ها رفتار خطی ندارند. یعنی اگر یک واحد نور قرمز را به یک واحد نور قرمز اضافه کنید، دقیقا به دو واحد نور قرمز نمی‌رسید و اینجور بحث‌ها. نرم‌افزارهای حرفه‌ای تر این مشکلات را با کالیبره کردن حل می‌کنند ولی تا به حال که گیمپ راهی برای حل این مساله ارائه نکرده.

مشخص است که امکان اصلاح گیمپ وجود دارد، امکان نوشته شدن یک برنامه آزاد برای ویرایش تصاویر از صفر هم صد در صد محتمل است و حاضر هستم شرط ببندم که به راحتی می‌تواند از فتوشاپ هم بهتر بشود. اما سوال این است که آیا کسی حاضر است برای اینکار وقت و انرژی بگذارد؟ حداقل دو سه سال است که می‌شنویم گیمپ قرار است یک پنجره‌ای بشود اما هنوز هم این اتفاق نیافتاده. می‌دانید چرا؟ در ماه‌های آخر ۲۰۱۰، دلیل عدم انتشار نسخه تک پنجره‌ای جدید اینطور اعلام شد:‌ باقی ماندن تنها دو توسعه دهنده در پروژه و نبود وقت کافی توسط آن‌ها.

گیمپ مشکل توسعه دارد و در حال حاضر هم توسط حرفه‌ای‌ها مورد استفاده نیست. مشکلی نیست و این نرم‌افزارهای برای کارهای ویرایشی من از سرم هم زیاد است اما شدیدا دوست دارم فتوشاپ تجاری را هم روی لینوکس ببینم تا سیستم عاملم برای یک قشر جدید هم قابل استفاده شود. از سال ۲۰۰۶، یک نظر سنجی از طرف ناول نشان داده بود که فتوشاپ در صدر برنامه‌هایی است که لینوکسی‌ها دوست دارند آن را روی سیستم‌عاملشان ببینند و من هنوز هم همین آرزو را دارم.

پشت پرده نوکیا

آپدیت: بعد از نوشتن این متن، مشخص شد که جریان «نوکیا پلن بی» یک هوکس است (دروغ رسانه ای یا چنین چیزی برای جلب توجه). البته بقیه مقاله به صحت خودش باقیه و قابل دفاع (: برای خنده به این سایت فوق العاده هم نگاه کنید: NokiaPlanS.com.

«اولین آیفون سال ۲۰۰۷ به بازار آمد و ما هنوز محصولی که حتی نزدیک به آن باشد را نداریم‪.‬ اندروید فقط دو سال است که به بازار آمده و این هفته رتبه نخست را در تعداد تلفن های هوشمند از ما گرفته است». این سخنان استفان الوپ – مدیر عامل جدید نوکیا – است که به تازگی از مایکروسافت آمده.

این حرف‌ها در اول هفته زده شدند و همه را امیدوار کردند به بازنگری نوکیا در سیاست‌هایش در خصوص سیمبین و حرکت به سمت سیستم‌عامل‌های مدرن. همه از میگو حرف می‌زدند و توان آن در بالا کشیدن سخت‌افزارهای خوب این شرکت در عین توان گوشی‌های سیمبین در بازار گوشی‌های متوسط و پشتیبانی تمام این جریان توسط فروش و بازار خوب گوشی‌های ارزان و کاملا ساده نوکیا در پیشرفته‌ترین تا پرت‌ترین جاهای دنیا.

اما خبر دوم همه آرزوها را نقش بر آب کرد: همکاری نوکیا با مایکروسافت، کنار رفتن تدریجی میگو و سیمبین و عرضه گوشی‌هایی با سیستم‌عامل ویندوز ۷ مایکروسافت توسط غول تولید کنندگان گوشی همراه. این برای مایکروسافت بدون شک خبر فوق العاده ای است. همکاری جدید، برای این شرکت به معنی به دست آوردن راحت و بی دردسر یک بازار عظیم در بین مصرف کنندگان گوشی همراه است اما چه چیزی به نوکیا می‌رسد؟

مطمئنا تحلیلگران نوکیا در مورد این تصمیم به اندازه کافی فکر کرده‌اند و گفتن اینکه این یک تصمیم احمقانه است، احمقانه است. اما واقعا نوکیا در این میان دنبال چه چیزی است؟ سیستم عامل ویندوز فون سون؟ این سیستم عامل فعلا که با شکست کامل مواجه شده. چند ماه قبل مایکروسافت با هیجان آن را معرفی کرد و همزمان چندین و چند سازنده گوشی، آن را در سی کشور جهان و شصت اپراتور به فروش گذاشتند. نتیجه؟ تا حد زیادی ناامید کننده. مایکروسافت اعلام کرد که سازندگان تا آخر سال، ۲ میلیون مجوز ویندوز فون ۷ سفارش داده‌اند که با احتساب شصت اپراتور در جهان این می‌شود تقریبا سی هزار گوشی ساخته شده برای هر کشور. این در حالی است که سازندگانی مانند ال جی اعلام کردند که از فروش گوشی کمتر از حد انتظار آن‌ها بوده و اچ تی سی و سامسونگ هم در سال ۲۰۱۱ بیشترین توان تولیدی خود را روی گوشی‌های آندرویدی متمرکز کردند.

تکرار می‌کنم که نوکیا مطمئنا کارشناسی بهتر از من و شما دارد و برای اینکار حتما دلیلی داشته. مدیرعامل این شرکت چند روز قبل اعلام کرد که میلیاردها دلار پول از مایکروسافت گرفته تا به توسعه گوشی‌هایش اختصاص بدهد و بعضی گمانه‌زنی‌ها هم مربوط می‌شود به رابطه نزدیک مدیر عامل نوکیا که سابقا همکار نزدیک استیو بالمر بوده و تاثیر آن در بستن این قرارداد.

اما کارمندان راضی نیستند. در همین چند روز، بخش بزرگی از کارمندان نوکیا اعتراض خودشان را اعلام کرده‌اند، برخی حتی از دفترها بیرون آمدند و کار را متوقف کردند و گول هم اعلام کرده که با علاقه حاضر است برنامه‌نویسان نوکیا را در شرکت خودش استخدام کند. حتی بخشی از سهامداران که دغدغه اصلی‌شان منطقا سود شرکت در طولانی و بلند مدت است نیز با ساخت سایتی به نام NokiaPlanB.com مشغول تبلیغ هستند تا در مجمع عمومی این شرکت که تقریبا شش هفته آینده برگزار خواهد شد در صورت به دست آوردن رای کافی، تغییرات بزرگی در این شرکت بدهند. هدف آن‌ها خلغ سریع مدیرعامل فعلی نوکیا، ایجاد مراکز تحقیق و توسعه متمرکز و زنده نگه داشتن کوتاه مدت سیمبین و توسعه بلندمدت میگو است.

شاید هم تمام بحث‌های فنی مربوط به جریان در اصل نامرتبط باشند. اگر به حرف الوپ نگاه کنیم که گفته اولویت اصلی شرکت نوکیا، شکست اندروید است، نور جدیدی به جریان تابیده می‌شود. ممکن است تمام ماجرا این باشد که مدیر نوکیا با شرکت سابقش دست به دست داده تا ویندوز فون ۷ را از مردابی که در آن گرفتار شده نجات بدهد و درحال رشد ترین رقیب آن یعنی آندروید گوگل را به زیر بکشد. شاید اینکار توجیه فنی نداشته باشد ولی احتمالا میلیاردها دلار سودی که مایکروسافت قرار است به نوکیا سرازیر کند، احتمالا ضررهای فنی را جبران خواهد کرد؛ حداقل از دید مدیر عامل مایکروسافتی نوکیا.

میزهای کار سال ۲۰۱۰

چاپ شده در عصر ارتباط

به آخر سال میلادی که نزدیک می‌شویم، مجلات و سایت‌های خارجی به سراغ معرفی «بهترین توزیع‌های سال ۲۰۱۰»، «خبرسازترین‌های ۲۰۱۰» و غیره و غیره می‌روند. بگذارید به این بهانه نگاهی بیندازیم به میزکارها و تغییر و تحول آن‌ها.

دوازده ماه گذشته، از نظر میزهای کار سال جالبی بود. شاید فکر کنید مهمترین چیزی که باید از آن حرف بزنیم کی دی ای باشد و فراز و نشیب‌های نسخه جدیدش یا با یک درجه ارفاق، گنوم و بحث‌های مربوط به نسخه سه و گنوم شل و این روزها یونیتی. اما راستش را بخواهید برای من بامزه ترین جریان مربوط به میزکار در طول سال ۲۰۱۰ – با یکی دو ماه اینطرف و آنطرف – جریای زوبونتوی ۹.۱۰ بود. همانطور که می‌دانید زوبونتو نسخه‌ای از اوبونتو است که به جای گنوم از ایکس اف سی ای به عنوان میزکار استفاده می‌کند. این میزکار نوشته شده تا با وجود ظاهر زیبا، از منابع سیستم استفاده کمتری کند و در نتیجه برای کامپیوترهای رده پایین یا کسانی که نمی‌خواهند حافظه و سی پی یو را صرف چشم‌نوازی‌های میزکار کنند، مناسب است. اما بامزه‌ترین اتفاق امسال این بود که بنا به بررسی‌های نشریه لینوکس، نسخه ۹.۱۰ زوبونتو در یک نصب تمیز حافظه بیشتری از اوبونتوی مبتنی بر گنوم استفاده می‌کرد – حداقل در نسخه بتا.

اما برگردیم به دو غول میزهای کار: کی دی ای و گنوم. کی دی ای که به قول خودمان شهره آفاق است. با پشت سر گذاشتن نسخه ۳.۵ و حرکت به سمت چهار و بعد قدم به قدم پیش رفتن تا رسیدن به ورژن ۴.۵، هنوز هم که هنوز است با روزهای اوج فاصله دارد و تقریبا فقط طرفداران قدیمی به امید روزهای روشن آینده در حال استفاده از آن است. درست است که نسخه‌های آخر بسیار پایدارتر شده‌اند اما مشخص است که هنوز تغییرات زیادی لازم است تا کی دی ای، بشود همان میز کار قرص و محکم سابق.

گنوم اما از برادر بزرگترش درس گرفته و دائما انتشار نسخه ۳ را عقب می‌اندازد، آنقدر عقب که پوسته‌های ساده‌تری مثل گنوم شل یا یونیتی مجبور می‌شوند پا پیش بگذارند و جوابگوی هیجان‌های طرفدارانش شوند. هنوز کسی از تغییرات رادیکال گنوم ۳ حرفی نمی‌زند و نظر من را بخواهید، حتی اگر در سال ۲۰۱۱ هم هیچ توزیع بزرگی از آن استفاده نکند نباید متعجب شویم.

مطلب را با صحبت از ایکس اف سی ای و ایده میزکارهای سبک شروع کردم و گفتم که ایکس اف سی ای در این ایده موفق عمل نکرده. اما نگران نباشید. امسال واقعا سال موفقیت میزکارهای سبک بود. نسخه پایدار آوسام در ماه اکتبر عرضه شد که شاید با مفهوم عمومی ما از میزکار فرق داشته باشد اما ال ایکس دی ای هم که تقریبا دوازده ماه بیشتر از عرضه نسخه نهایی اش نمی‌گذرد با سوار شدن روی اوپن باکس یک محیط کار بسیار قابل تنظیم و به معنی واقعی سبک به وجود می‌آورد. راستش را بخواهید من مدت‌های مدید است که از این محیط خارج نشده‌ام. شاید شخصی و تنظیم کردن و اولیه و یادگیری شیوه کار با این محیط در یکی دو روز اول کمی سخت ساخت باشد اما قول می‌دهم اگر سراغش بروید و به آن عادت کنید، حداقل برای مدتی با خودتان خواهید گفت که واقعا برای چه ممکن است کسی در خارج از چنین محیطی کار و قدرت کامپیوتر را به با جای کار واقعی، صرف افکت‌های تصویری حوصله سر بر کند.

تقویم‌ها هنوز هم جوانند

ما یک حوزه تخصصی برنامه‌نویسی برای خودمان داریم که به احتمال زیاد خارجی‌ها هیچ وقت در آن وارد نخواهند شد: تقویم ایرانی، جلالی، شمسی، پارسی یا هر اسم دیگری که برایش می‌گذارید. البته پیاده‌سازی‌های بسیار قدیمی از این برنامه موجود است. الگوریتم‌های آن شناخته‌ شده‌اند و چیزی علمی در نوشتن آن وجود ندارد. تنها مساله‌ای که هنوز هم آدم‌ها در تلاشند انجامش بدهند، ارائه یک اجرای زیبا، کاربردی و غیرمزاحم از این ایده است.

از سال‌ها پیش اشکان قاسمی با محور قرار دادن برنامه ساده ولی بسیار قوی و خط فرمانی cal، برنامه یا دستور jcal را ساخته بود که تنها ضعف آن – به جز اینکه بعضی‌ها چیزهای گرافیکی را ترجیح می‌دهند – ناتوانی‌اش بود در تبدیل تاریخ‌ها و البته عدم نمایش مناسبت‌ها. در همان دوره که شاید بشود به موج اول ورود لینوکس به ایران نام‌گذاری‌اش کرد، محیط کار کی دی ای به شکل کامل به تقویم فارسی مجهز شد اما مشکل اصلی این بود که برای استفاده از آن باید تقویم کل سیستم را فارسی می‌دیدید. بدون شک مشاهده اینکه در محیط کی.د.ی.ای. جلوی یک فایل نوشته شده باشد «ایجاد شده در ۸ شهریور ۱۳۸۵» برای کاربران ویندوزی مانند معجزه به نظر می‌رسید ولی این دقیقا چیزی نبود که ما لازم داشتیم.

تحول بزرگ بعدی تقویم فارسی مولا پهنادیان بود که در نوارابزار گنوم نصب می‌شود و تقریبا هر چیزی که لازم دارید را دارد. از همزمانی نمایش تقویم خورشیدی و میلادی تا نمایش مناسب‌ها و امکان حرکت در تاریخ. این تقویم تا مدت‌ها راه حل اصلی ما برای داشتن تقویم شمسی در گنوم بود تا اینکه نسل جوان برنامه‌نویس از یکطرف و دستگاه‌های جدید مانند آیفون و آندروید و غیره موج جدیدی از هیجان را ایجاد کرد. در اینجا بدون شک استارکلندر سعید گنو پرچمدار است و این روزها پی.کلندر اکسیژن آقای امید متقی با همکاری مصطفی میرموسوی در حال توسعه سریع و اضافه کردن قابلیت‌های جدید.

شدیدا توصیه می‌کنم که اگر شما از گنو/لینوکس استفاده می‌کنید، نگاهی به ین برنامه‌های آزاد و بازمتن بیاندازید و احتمالا از یکی از آن‌ها خوشتان خواهد آمد و بخشی از نیازهایتان با آن‌ها برطرف خواهد شد.

البته بازار نوشتن تقویم‌های غیرآزاد هم کماکان داغ است. بخصوص روی ابزارهای همراهی مانند گوشی‌های تلفن و تبلت‌ها. در حال حاضر چندین تقویم مختلف برای آی.او.اس. موجودند که از رایگان تا ده دلار قیمت‌گذاری شده‌اند. در طرف دیگر آندرویدی هم بیکار ننشسته‌اند و تقویم‌های خودشان را می‌نویسند. حتی گروه فارسی‌تل هم تقویم مستقل خودشان را برای آندروید توسعه داده‌اند که از قابلیت شمسی و میلادی همزمان برخوردار است. البته متاسفانه مدل تجاری این گروه، باعث شده سورس تقویم بسته باشد و بقیه نتوانند به آزادی از آن استفاده کنند یا آن را توسعه دهند اما مطمئن هستم که وجود حتی یک تقویم بسته و غیرآزاد، به سرعت باعث توسعه ایده مشابه اما اینبار بازمتن و آزاد و در نتیجه با قابلیت‌های بیشتر خواهد شد. چیزی که چند سال برنامه‌نویسی تقویم نشان داده این است که این ایده ساده و از نظر فنی دم دست، هیچ وقت قرار نیست قدیمی شود.

آپدیت: این مقاله به اشتباه یکبار قبل از چاپ کاغذی اینجا چاپ شد. اون چاپ باعث شد دوستان آپدیت‌هایی روش بدن که متاسفانه در نسخه کاغذی دیگه قابل اضافه شدن نبود. یکیش اینه که باگی در این مورد در گنوم فعاله که به گنوم اجازه می ده تقویم های مختلف رو استفاده کنه (به شماره 344005) و دومی هم اینکه امید متقی، پسر جوون نسل سومی نیست  او فکر کنم جزو نسل اول یا دومی گنو/لینوکسی های ایران حساب می شه. البته چون اصولا کسی این نسل بندی رو تا این لحظه تعریف نکرده و معنی زیادی هم نداره، تفاوتی هم بین اول و دوم و سومش نیست (: از اینها که بگذریم، باید تقویم فارسی آزاد و بازمتن میلاد برای آندروید رو معرفی کنم که این رو هم امید برام فرستاده بود. این برنامه علاقه و اعتمادم به خرید یک آندروید رو بیشتر از قبل کرد.