برچسب: گنو/لینوکس

• شش دستور کشنده در لینوکس رو بردیاکس در وبلاگش نوشته. سر زدن بهش بامزه است.
• برندگان جایزه سورس فورج مشخص شدند. این جایزه مربوطه به بهترین نرم‌افزارهای بازمتنی است که روی این سایت هاست می‌شن.
• خبر دیگه‌ای که کمی قدیمی تره ولی من نشنیده بودم اینه که مایکروسافت محکوم شده به اینکه در اروپا آی ای رو از ویندوز ۷ جدا کنه. پیشنهاد مایکروسافت اینه که با یک سوال از کاربر بپرسه که مایل به نصب کدوم مرورگر است و اون رو نصب کنه.
• درسته که کشور دوست و همسایه ونزوئلا، مثل ما یک حکومت تمامیت خواه است اما کارهای مثبتی هم می کنه. دولت ونزوئلا الان مشغول آموزش تقریبا ۱۲۰۰ مرکز آموزشی در تمام کشوره تا معلم‌ها بتونن از ۵۰۰۰۰ مین لپ تاپ لینوکسی که ترم بعد بین دانش آموزان دبستان‌های کشور توزیع می‌شه، به عنوان یک ابزار آموزشی استفاده کنن.

dd یک دستور بیش از حد قوی، بیش از حد ساده، بیش از حد کارا و بیش از حد خطرناک است. دستور dd این قابلیت‌ را دارد که فایل‌ها را کپی کند و فرمت آن‌ها را تغییر دهد. همین! آنهم به این شکل:

dd if=INPUT of=OUTPUT

پس چرا اینقدر از آن تعریف کردم؟ چون ورودی و خروجی می‌توانند چیزهای عجیبی باشند و انواع و اقسام گزینه‌ها هم برای کنترل و تبدیل فرمت وجود دارد. خوشبختانه ما با ساده‌ترین حالت dd کار تهیه پشتیبان را پیش می‌بریم.

می‌دانیم که در لینوکس دیسک‌های سخت، با اسامی‌ای مثل sda و sdb شناخته می‌شوند. پارتیشن‌های روی آن ها هم با اسم‌هایی مثل sda0 و sda1 و … و همه این سخت‌افرازها، مثل بقیه سخت‌افزارها در شاخه dev/ قرار دارند.

حالا هر چیزی که برای بک‌آپ گرفتن از لینوکستان را لازم دارید، بلدید. برای گرفته یک کپی برابر اصل از هاردی که همین الان به کامپیوترتان وصل است (که می‌شود dev/sda/) روی هارد اکسترنالی که همین الان به کامپیوتر وصل کرده‌اید (یعنی dev/sdb/)، کافی است بزنید:

dd if=/dev/sda of=/dev/sdb

و هارد اکسترنال دقیقا به شکل هارد اینترنال درخواهد آمد.

اگر شما هم مثل من یک هارد اکسترنال خیلی بزرگتر داشته باشید و بخواهید هربار فقط یک تصویر از هارد فعلی روی آن کپی کنید، کافی در بخش خروجی دستور dd اسم یک فایل را بدهید. مثلا روی شاخه‌ای که روی هارد اکسترنال هست بروید و بزنید:

dd if=/dev/sda of=./backup_10mordad.img

جذاب نیست؟ هر وقت هم خواستید آن را برگردانید می‌زنید:

dd if=./backup_10mordad.img if=/dev/sda

dd if=./backup_10mordad.img of=/dev/sda

و آن بک‌آپ روی هارد برگردانده می‌شود.

به راحتی حدس می‌نید (و درست هم هست) که برای کلون کردن فقط یک پارتیشن کافی است بزنید:

dd if=/dev/sda5 of=./mydisk_partition5.img

جذاب نیست؟ (:‌ به همین سادگی. البته به شرطی که این چند نکته را هم رعایت کنید:

• این دستور خطرناک است. کپی پارتیشن‌ها می‌تواند کل اطلاعات را از بین ببرد. اگر شک دارید، اول دقیق یاد بگیرید.
• dd در سطح خیلی پایین کار می‌کند و فهمی از محتوای فایل و این چیزها ندارد بلکه فقط بایت‌ها را می‌خواند و کپی می‌کند.
• این دستور باید با دسترسی روت اجرا شود. sudo کنید.
• منبع نباید تغییر کند. روی هارد ماونت شده کار نکنید. با سی دی لایو بوت کنید و روی سخت‌افزارهایی که ماونت نشده‌اند کار کنید.

برای نصب فرترن، مثل هر برنامه دیگه کافیه وارد مدیر بسته‌هاتون بشه (توی اوبونتو Add / Remove Software) و فرترن رو جستجو کنین، کنارش تیک بزنین و اوکی کنین (: به همین سادگی. من خط فرمان رو ترجیح می‌دم. فرترن یک پیاده سازی آزاد و گنو داره به اسم gfortran که از جدیدترین تغییرات این زبان هم پشتیبانی می‌کنه. برای نصبش کافیه بزنیم:

sudo aptitude install gfortran

و فرترن نصب شده (: یکبار با خودمون تکرار می‌کنیم که «لینوکس ساده ترین روند نصب نرم‌افزار رو داره» و می‌ریم سراغ نوشتن یک برنامه. برنامه «سلام دنیا» رو می‌نویسیم که ساده‌ترین برنامه دنیا است. بعد کمپایل و اجراش می‌کنیم:

سوال عجیبیه ولی بارها و بارها داره پرسیده می‌شه: «می‌تونی خیلی خلاصه درباره هر توزیع یک توضیح بدی؟». در یک اقدام عجیب تصمیم گرفتم جواب بدم… سی تا از مشهورترین توزیع‌های جهان رو تلاش می‌کنم در یک خط توضیح بدم:

1. دبیان : پدر خیلی از توزیع‌های بعدی. ۱۵ سال فعالیت مستمر و شدیدا متعهد به آزادی نرم‌افزار و مستقل بودن از شرکت های تجاری. مدیریت بسته با apt.
2. اوبونتو :‌ مشهورترین فرزند دبیان که با حمایت شرکت تجاری کانونیکال و بخصوص با ارسال رایگان به هرجای دنیا، شدیدا مشهور شده.
3. کوبونتو : همان اوبونتو ولی با میز کار کی دی ای.
4. زوبونتو : همان اوبونتو اما با میز کار ایکس اف سی ای که ساده‌تر است و منابع کمتری مصرف می‌کند.
5. کرانچ بنگ : همان اوبونتو اما اینبار با میز کار کمتر شناخته شده اوپن باکس: فوق‌العاده مینیمالیست، سریع و با منابع کم. یک لینوکس زیبا (با تعریف من!)
6. ردهت : مشهورترین نسخه تجاری لینوکس. متولد کمی بعد از دبیان (۱۹۹۳) و بسیار پر استفاده در کاربردهای تجاری به خاطر داشتن پشتیبانی تجاری. مدیریت بسته با rpm.
7. فدورا : نسخه غیرتجاری ردهت.
8. سنت او اس : دقیقا همان ردهت که یک گروه داوطلب به شکل غیرتجاری کمپایل و روی اینترنت می‌گذارند. می‌شود گفت نسخه غیرتجاری ردهت.
9. زوزه: آلمانی و متولد ۱۹۹۴. بعدها ناول این توزیع رو خرید و این باعث شد پیشرفت تجاری‌اش بیشتر بشه. مدیریت بسته rpm و کنترل مرکزی با Yast.
10. اوپن زوزه : نسخه غیرتجاری زوزه.
11. مینت : فرزند اوبونتو و نوه دبیان. تاکید بر روی پشتیبانی از جاوا، پلاگین‌ها، کدک‌ها، پخش دی وی دی و .. از همان ابتدای نصب به قیمت فدا کردن بخشی از آزادی‌های نرم‌افزاری (:
12. مندریوا : سابقا مندریک نامیده می‌شد. فرانسوی و با هدف اینکه لینوکسی که در سال ۱۹۹۸ چیز پیچیده‌ای بود را برای عموم ساده کند. به همین خاطر ابزارهای کنترلی‌اش بسیار مشهور بود. (rpm)
13. پی سی لینوکس او اس : در ابتدا پروژه‌ای بوده مبتنی بر مندریک و به دنبال راحت کردن استفاده از لینوکس. در حال حاضر یک پروژه مستقل است.
14. پاپی : یک توزیع کوچک. با ساختن ۶۴ مگابات رم‌دیسک، خودش را کامل به آن کپی می‌کند و اجرا می‌شود. با حجم کوچکش، امکانات شبکه و گرافیک را دارد. البته داشتن مدیربسته اختصاصی خودش،‌ کار استفاده دائمی را کمی سخت می‌کند.
15. جنتو : یک لینوکس خاص با مدیر بسته Portage. بر خلاف بقیه لینوکس‌ها، کاربر با استفاده از مدیر بسته تمام برنامه‌ها را روی کامپیوتر خودش کمپایل و نصب می‌کند.
16. سابایون : خودش می‌گوید «جنتویی که در ۵ دقیقه نصب می شود.» ! یک دی وی دی کمپیایل شده از جنتو که بعد از نصب، مثل جنتو کار می‌کند.
17. آرچ : یک لینوکس برای حرفه‌ای ها. ساده و سبک و مینیمالیست. این نسخه کانادایی را باید با مدیر بسته‌اش (pacman) به آن شکلی که دوست دارید در بیاورید.
18. مپیش : فرزند دبیان. تلاش کرده هم به کاربردهای رومیزی جواب بدهد و هم به کاربردهای تجاری. از میز کار کی دی ای استفاده می‌کند.
19. ناپیکس : مبتنی بر دبیان و جزو اولین نسخه‌های زنده لینوکس که می‌شد مستقیم از روی سی دی بوتش کرد. میزکار کی دی ای.
20. وکتور : مبتنی بر اسکلور. شعارش این است «کوچک نگهش دار، ساده‌ نگهش دار و بگذار کاربرنهایی انتخاب کند که سیستمش چه شکلی باشد.»
21. دمن اسمال : یک لینوکس ۵۰ مگابایتی مبتنی بر دبیان که بعد از نصب، به دبیان تبدیل می شود (: بسیار مشهور در بین لینوکس‌های کوچک.
22. جی او اس : مبتنی بر اوبونتو. پر سر و صدا به خاطر نزدیک کردن خودش به گوگل و این روزها جو «ابر» گرفتن (:
23. سیداکس : مبتنی بر دبیان سید. در واقع یک نسخه زنده از دبیان که به خاطر جدید بودن نرم‌افزارها نسبت به دبیان پایداری، جذاب‌تر است (:
24. بک ترک : یک نسخه سوییسی (جدیدا متبنی بر اوبونتو) که به خاطر تاکید بر داشتن نرم‌افزارهای امنیتی، مورد علاقه هکرها و تست کنندگان ایمنی شبکه‌ها است.
25. ایزی پیزی : یک نسخه از اوبونتو که با رابط کاربری Ubuntu Netbook Remix برای نت‌بوک‌ها بهینه سازی شده.
26. پارسیکس : فرزند دبیان و ساخته ایران (: یکی از معدود محصولات ایرانی که واقعا بهتر از خیلی مشابه‌های خارجی است. بدون هیچ ارتباطی به دکون‌هایی مثل لینوکس فارسی و سیستم عامل ملی و غیره (:
27. دریم لینوکس : لینوکس برزیلی مبتنی بر دبیان با میز کار پیش فرض ایکس اف سی ای.
28. اسلکور : مدیربسته txz و میزکار کی دی ای. فرزند کسی نیست و راحتی و پایدار بودن را اولویت‌های مهم خود قرار داده. قدیمی‌ترین توزیعی است که هنوز هم فعال است (دومی دبیان).
29. زن واک : یک لینوکس جمع و جور مبتنی بر اسکلور که تلاش کرده برای هر کاربرد فقط یک نرم‌افزار داشته باشد.
30. ابسلوت : و گفتم با این تموم کنیم که اسم خوبی داره.. یک نسخه سبک مبتنی بر اسلکور. مبتنی بر میز کار آیس دبیلیو ام.
31. پاردوس : یک لینوکس ترکی با آرم پلنگ. مبتنی بر کی دی  ای و با کلی تغییرات اختصاصی ازجمله بوت سریع و مدیر بسته  PiSi . لینوکسی که من همین الان دارم برای ازمایش دانلود می کنم.

• شوکه کننده ترین خبر، اهدای چند هزار خط به لینوکس بود از طرف بزرگترین رقیبش یعنی مایکروسافت. مایکروسافت در یک تصمیم صحیح، چند هزار خط درایور به کرنل لینوکس داد. ما منتظریم شرکت‌های تجاری دیگر هم کدهای بازمتن درایورهایشان را در اختیار لینوکس بگذارند. آخرین آپدیت اینه که لینوکس، این کد رو به کرنل اضافه کرده.
• یک هفته دیگه هم باید منتظر ارائه کی.دی.ای. نسخه ۴.۳ بمونیم. تیم توسعه دهنده اعلام کرد که به خاطر رسیدن حداکثر کارایی ممکن در این نسخه، ارائه نسخه جدید رو یک هفته عقب می‌ندازه و به جاش این هفته نسخه سوم کاندیدای انتشار رو ارائه می‌ده که توش یک باگ اصلاح شده: پلاسماها دیگه بعد از تغییر اندازه برای چند لحظه فریز نمی شن.
• آخرین خبری که در این هفته می‌نویسم، خبر راه افتادن سایت فارسی کی دی ای یا به قول سایت، جامعه کاربران فارسی زبان میز کار کی دی ای است. به احتمال زیاد، من هم جزو آدم های فعال توش خواهم بود تا بتونیم منبعی داشته باشیم که بتونه جواب سوالات فراوان کاربران لینوکس باشه (:

• این روزها مسابقه سرعت بوت شدن، مسابه جدی‌ای شده. این لینوکس توی یک ثانیه بوت می شه!
• بحث‌ها آزادی نرم‌افزار، شدیدا به بحث‌های حقوقی پیوند خورده. از سوء استفاده شرکت‌هایی مثل سیسکو از نرم‌افزارهای آزاد گرفته تا بررسی قانونی اوپن سورس کردن اجباری دستگاه‌های رای‌دگیری در آمریکا. نشریه جدید حقوقی مربوط به دنیای بازمتن که تازه شروع به کار کرده، به این موضوعات می‌پردازه.
• ۱۳۰۰ کامپیوتری که سیستم پست آمریکا را هدایت می‌کنند، از سیستم قدیمی کوبول به لینوکس مهاجرت کردند.
• این هفته ، گوگل بدون سر و صدا و وقتی همه حواسشون به سیستم عامل جدیدش که قراره یکسال و نیم عرضه بشه، NX سرور بازمتنش رو منتشر کرد. ان.ایکس. سرور برای اتصال ریموت به دسکتاپ‌ها استفاده می‌شه و فرقش با ریموت دسکتاپ‌های معمول اینه که پهنای باند کمی می‌خواد و می‌تونه روی اینترنت کار کنه.

یک زمانی برای ساختن «سریعترین کامپیوترجهان» یک سخت افزار تخصصی و یک سیستم عامل تخصصی می‌ساختند و می‌نوشتند. اما حالا فکر می‌کنید مغز متفکر و روح کامپیوترهایی که در فهرست پانصد تایی سریعترین کامپیوترهای جهان در ماه ژوئن قرار گرفته‌اند چیست؟ در مورد سیستم‌عامل که حدستان درست است: لینوکس. در مورد سخت‌افزار هم جالب است که در لیست شش ماه اخیر، اکثریت معماری با یک معماری بسیار معمول است: اینتل x86 یعنی همین کامپیوتری که من و شما پشتش نشسته‌ایم (:

عجیب نیست؟ نزدیک به هشتاد درصد سوپر کامپیوترهای جهان از معماری ای مشابه معماری لپ تاپ و دسکتاپ من و شما استفاده می‌کنند. حالا نگاهی بیندازیم به سیستم عامل:

نود و چهار درصد! قشنگ نیست؟ نه فقط به این دلیل که لینوکس زیاد است بلکه به دلیل انعطاف پذیری یک سیستم عامل برای قرار گرفتن از روی یک روتر ساده تا یک لپ تاپ تا یک سرور تا یک سوپر کامپیوتر (: