بی طرفی شبکه مفهومی پایه ای توی اینترنت است: این ایده که سرویس دهنده اینترنت نباید در مورد اینکه شما به کدوم سایت ها برین یا از چه سرویسی استفاده کنین، برای شما تصمیم بگیره. من و شما پول اینترنت می دیم، درست همونطور که پول برق و آب می دیم و اینکه بعد از اتصال به اینترنت دوست داریم به کجا وصل بشیم و از چه سایت یا سرویسی استفاده کنیم یا نکنیم، انتخاب خودمونه.
اما شبکه ای که بی طرف نباشه می ره پیش صاحب سایت های مختلف و بهشون می گه «اگر بهم پول ندین، دسترسی به سایت شما رو کند می کنم» یا اصولا به شما می گه «از نظر من فلان سایت برات خوب نیست پس بستمش!». پارسال قانونی توی آمریکا تصویب شد که اینترنت رو یک زیرساخت های اساسی و چیزی مثل آب یا برق دونست و در نتیجه شرکت های سرویس دهنده موظف شدن به تمام افرادی که سرویس می دن، مستقل از اینکه از کجا وصل می شن یا چقدر پول می دن اینترنتی مشابه بدن. ممکنه سرعت یا حجم بر اساس پول تفاوت کنه اما شکل کلی اینترنت برای همه باید ثابت باشه.
امسال این قانون شدیدا تحت فشار است چون آی اس پی ها دوست دارن علاوه بر اینکه از مشتری پول می گیرن، از سرویس دهنده ها هم با این تهدید که «اگر پول ندی، سایتت رو قطع می کنم یا می بندم» پول بگیرن و البته افراد زیادی هم ازش دفاع می کنن.
این مفهوم ممکنه فعلا در اینترنتی که ما در کشور اسلامی عزیزمون داریم که هیچ شباهتی به اینترنت واقعی نداره خیلی تجملی به نظر برسه. ما عادت داریم به اینکه یکی دیگه برامون تصمیم بگیره کجای اینترنت بریم و کجاش نریم و سرعت به کجا کم بشه و کجا زیاد بشه تا ما به سمت جاهایی که رییس دوست داره هدایت بشیم. در این شرایط حداقل کار اینه که ما بدونیم بی طرفی شبکه چیه و چرا مهمه که اگر یک روز کسی تونست گره پیچ کابل های اینترنت رو از زیر دندون کوسه ها بکشه بیرون، بتونیم در این مورد هم حرف بزنیم که:
- آی اس پی ها اجازه ندارن ترافیک رو به جایی که می خوان رایگان کنن و بقیه جاها رو گرون
- آی اس پی ها اجازه ندارن بخشی از اینترنت رو قطع کنن
- آی اس پی ها اجازه ندارن بخشی از اینترنت رو سریعتر کنن و بخشی رو کندتر
و در اون شرایط بتونیم حق انتخاب داشته باشیم و هر کس تا وقتی آزارش به دیگران نمی رسه، کاری رو در اینترنت بکنه که دوست داره و از اون طرف ایده اولیه اینترنت دوباره واقعیت پیدا کنه: شبکه ای که توش ایده های جدید و شرکت های جدید و خلاقیت های جدید بتونن بدون توجه به میزان پولشون، برای همه مردم به یکسان در دسترس باشن.