برچسب: آموزش

بالاخره از هفت خان پیدا کردن یک ماشین فیزیکی یا مجازی و انواع پیچیدگی‌های پرداخت گذر کردین و قراره دیستروی مناسب برای نصب کردن روی سرور رو انتخاب کنین. انتخابتون چیه؟ خیلی ها می گن آرچ مال آدم های خفن است، بعضی ها سراغ چیزهایی می رن مثل ردهت یا حتی اوراکل. اما واقعا کدوم توزیع برای ما بهتره؟ جواب اینه که:

لینوکس تنوع داره دقیقا به این خاطر که آدم ها و نیازهاشون تنوع دارن. هر کس ممکنه از چیزی خوشش بیاد و چیزی براش بهتر باشه. جواب نهایی در این مورد وجود نداره!

خب قبول! ولی اکثریت نیازهای ما با چه چیزی جواب داده خواهد شد؟

اولین سوال: دب یا آر پی ام

اولین نکته در انتخاب یک توزیع برای سرور اینه که شما می خواین از مدیر بسته های دبیانی (فایل های deb و دستورات apt) استفاده کنین یا ردهتی (فایل های rpm و مدیر بسته های yum یا dnf). این تا حد زیادی یک سلیقه و تجربه شخصی است. اکثر ما روی دسکتاپ با توزیع‌های مبتنی بر دبیان (مثلا اوبونتو یا مینت) شروع می کنیم و در نتیجه روی سرور هم اونها برامون راحتتر هستن. در مقابل شرکت های بزرگی مثل اوراکل و ردهت و سوزه توزیع سرور خودشون رو مبتنی بر rpm عرضه می کنن و اگر وارد دنیای حرفه ای بشین، بیشترین چیزی که می بینین اینها هستن. این انتخاب بین rpm و deb قدم اول شما برای رسیدن به توزیع مورد نظر است و تفاوت عجیبی هم با هم ندارن. البته من شخصا در کارهای شخصی (مثلا وب سرور خودم) سیستم های مبتنی بر دبیان رو ترجیح می دم و در سیستم های تجاری اداری (مثلا بانک یا مخابرات) سیستم های rpm رو.

دبیانی‌ها

در این بخش همونطور که از اسم بخش پیدا است، سیستم اصلی دبیان است. البته اوبونتوی سرور هم رقیب بسیار خوب و مناسبی به حساب می‌یاد. هر دوی این توزیع ها نسخه‌هایی با پشتیبانی طولانی مدت و تمرکز روی پایداری دارن که باعث می شه در این حوزه انتخابی بسیار مناسب باشن. من اگر بخوام روی سروری که مربوط به کارهای خودم است یا کنترلش با منه حس توی خونه خودم بودن داشته باشم، روش یا دبیان استیبل نصب می کنم یا اوبونتوی سرور LTS. اولی برای کارهای جدی تر و دومی برای کارهای فان تر.

آر پی امی‌ها

مطمئنا رقیب بلامنازع دنیای rpm برای سرورها، ردهت و لینوکس rhel است ولی ردهت یک شرکت تجاری و آمریکاییه که نصب کردن و ساپورت و آپدیت صحیحش نیاز به اشتراک و غیره داره. من اگر بخوام روی یک سرور کار کنم که بعدا قراره تحویل کس دیگه ای بشه – بخصوص در حوزه صنایع و تجارت های بزرگ مثل بانک و مخابرات – حتما انتخابم نمونه آزادتر ردهت یعنی سنت او اس است. در حال حاضر سنت او اس ۷ آخرین و مرسوم‌ترین نسخه است.

بقیه لینوکس‌ها

مطمئنا توزیع های گنو/لینوکس‌ زیاد دیگه ای هم برای سرور موجود هستن و هر کدوم رو به هر دلیلی که استفاده کنین خوبه – حتی کنجکاوی! توی این نوشته کوتاه فقط به چیزهای مرسوم اشاره کردیم ولی خیلی وقت ها اتفاقات خوب با رفتن از راه های کشف نشده اتفاق می افتن! هرچند که دو نکته دیگه باید قبل از پایان متن گفته بشه.

آرچ؟!

نصب آرچ سخت نیست ولی نیاز به کمی انگلیسی دونستن، حوصله و پهنای باند داره و به همین دلیل برای بعضی ها دور از دسترس به نظر می رسه. اسمش هم جور جالبی توی دهن میچرخه و در نتیجه وقتی کسی می شنوه یکی دیگه با آرچ کار می کنه معمولا احساس رعب می کنه؛ چیزی که می تونیم اسمش رو بذاریم وهم آرچی! این وهم مثل هر ترس دیگه در انسان‌ها باعث یک کشش و علاقه هم می شه و در نتیجه گاهی آدم ها در مقال چیزی که ازش می ترسن / می ترسیدن اونقدر خاشع می شن که می گن حتی دوستش دارن و به پرستش و اظهار ارادت های های بیجا هم می رسن. مثلا در دنیای گنو/لینوکسی این داستان، آرچ رو روی سرور نصب می کنن!

یکی از بهترین نقاط قوت آرچ در دسکتاپ، یکی از اصلی ترین نقطه ضعف های اون روی سرور است: غلطان بودن. غلطان بودن؛

1. غلطان بودن باعث می شه سیستم خطرناک‌تر آپدیت بشه. نمی گم آرچ غیرپایدار است ولی اصولا از یک سیستم غلطان نمی شه انتظار پایداری صد در صد داشت چون به هرحال بسته ها با سرعت به آخرین نسخه ها آپدیت می شن و خطر همیشه در کمینه!
2. غلطان بودن باعث می شه شما مطمئن نباشین که سیستم روی چه نسخه ای از هر لایبری یا نرم افزار ایستاده. اگر من دبیان پایدار نصب می کنم می دونم که پی اچ پی من روی فلان نسخه است و تغییر هم نمی کنه ولی در یک سیستم غلطان در هر مورد باید با دست مشخص بشه که می خوایم فلان بسته در فلان نسخه باشه. این روی سرور خطرناکه چون ممکنه سازگاری نرم افزارها یا نیازهای زیرساختی اونها به نسخه های خاص رو به هم بزنه.

البته معلومه که همه اینها قابل پیشگیری هستن ولی حرف اصلی اینه که به خاطر هیجان نباید آرچ رو روی سرور نصب کرد.

بی اس دی چی؟

بی اس دی ها مطمئنا یکی از بهترین گزینه‌ها برای وب سرورها هستن. اگر می خواین اونها رو تجربه کنین یا اگر باهاشون تجربه دارین برای وب سرور به شدت پیشنهاد می شن ولی حواستون باشه که مشکل اصلی اونها در مقایسه با لینوکس اینه که کمتر مرسوم هستن و ممکنه برای پیدا کردن منابع یا برنامه های سازگار و غیره به مشکل بیشتری بربخورین. به هرحال بررسی بی اس دی ها خارج از محدوده این مقاله است.

نکته جایزه!

حالا که تا اینجا اومدین و نتیجه رو دیدین که به شکل عمومی دبیان استیبل، اوبونتو سرور LTS و سنت او اس گزینه های مرسوم برای نصب روی سرورها هستن، این رو هم اضافه کنم که بسیار از نرم افزارها و شرکت های تجاری مهم، لینوکس خودشون با تنظیمات ریز و دقیق خودشون رو به شما تحمیل می کنن. مثلا اگر برنامه انتقال اسمس رو از فلان شرکت لهستانی بخرین حتما به شما می گه که این برنامه باید روی سنت او اس ۶ و مای اسکوئل ۴ اجرا بشه چون اونجا تست و بررسی شده. معمولا در کارهای حرفه ای اینطوری نیست که شما یک سیستم عامل رو کاملا مستقل از برنامه های روش انتخاب و نگهداری کنین. من توی آفریقا با زیمنس کار می کردم و تقریبا همه سرورها، گنو/لینوکس سوزه بودن؛ چرا؟ چون آلمانی است و شریک استراتژیک شرکت زیمنس (:

بعضی جاها هستن که توشون اصولا شبکه موبایل وجود نداره،‌ مثلا مناطق دورافتاده در آفریقا و آمریکای جنوبی و مکزیک و … یا مناطق جنگ زده. گاهی هم جاهایی رو داریم که توشون اونقدر خدمات موبایل گرون عرضه می‌شه که آدم‌ها به فکر ساختن شبکه موبایل خودشون می‌افتن. البته یک حالت دیگه هم هست؛ وقتی که شهاب ایمیل می‌زنه و می‌پرسه:

داشتم راجع به شبکه های موبایل فکر میکردم و اینکه چه سخت افزار یا نرم افزاری پشتشون هست، نمیشه یک نسخه کوچیکش رو داخل خونه راه انداخت و با همین موبایل ها بهشون و صل شد و بجای بیسم از اینها که برد بهتری هم داره و هر کسی یکی تو جیبش هست استفاده کرد؟

جواب به شکل جالبی «بله» است. البته در کشوری که از نظر قانونی اینکار اشکال نداشته باشه و همه سیستم های مخابراتی الزاما زیر نظر برادربزرگ نباشن (: جالبتر از همه اینه که اتفاقا اینکار خیلی هم سخت نیست. چیزی که شما لازم دارین کمی نرم افزار است و یک آنتن که بتونه به زبون موبایل‌ها حرف بزنه.

سازمان‌های مختلفی این مساله رو پیش می‌برن. مثلا rhizomatica.org توی مکزیک که دادگاه‌هایی واقعی داره از طریق حقوق تونسته از «حق دسترسی به شبکه موبایل»‌ دفاع کنه و با گرفتن یک پهنای باند برای کلیت جامعه، به افراد و شرکت‌های خیلی کوچیک اجازه بده شبکه موبایل راه بندازن. دقت کنین که راه انداختن چنین شبکه‌ای با سوییچ‌های ارزون و نرم افزارهای آزاد حدود ۷۵۰۰ دلار برای هر بیس استیشن هزینه داره.

بحث شبکه‌های مخابراتی موبایل مفصل است ولی در کل لازمه بدونیم که برای راه افتادن یک شبکه GSM نیازمند اجزای متنوعی هستیم که اکثرا یکسری حروف اختصاری هستن (: چیزهایی مثل BS، MSC، VLR، HLR و SMSC که آخری سرویس دهنده اسمس است. شرکت‌هایی مثل FairWaves پک‌های ساده ای دارن که می تونین سر یک دکل نصب کنین و کل این سیستم‌های رو به شکل فشرده و عمدتا نرم‌افزاری راه بندازین. نمونه دیگه‌ای از این شرکت‌های ارائه کننده تجهیزات راه اندازی شبکه شخصی NuranWireless است.

اما آیا این شبکه که کلا از یک دونه BSC تشکیل شده مفیده؟ تقریبا نه چون فقط به شما اجازه می‌ده در یک محیط بسیار محدود با همدیگه حرف بزنین. راه حل چیه؟ وصل کردن این شبکه‌ها از طریق سیستم‌های ساده و آزاد و بازمتن VoIP به همدیگه و درست کردن چیزی شبیه به roaming یا اصولا یک تکه کردن شبکه‌های کوچیک با هم (مثلا داشتن یک HLR واحد). با اینکار تمام کسانی که در این حوالی هستن می تونن با همدیگه حرف بزنن و حتی اگر دولت VoIP رو ممنوع و سانسور و غیره نکرده باشه،‌ این امکان به وجود می‌یاد که من و دوستانم در حومه کرج،‌ با چند نفر از فامیل که در حومه نیویورک زندگی می کنن یک شبکه موبایل شخصی داشته باشیم که تماس در اون شبکه رایگان باشه (:

و در نهایت اضافه کنم که اگر فقط بحث آموزش برای یادگیری است، پروژه‌های بسیار جمع و جورتر هم وجود دارن و این امکان هم هست که آنتن‌های خیلی کوچیکتر و ارزونتری رو از آمازون یا هر جای دیگه بخرین و با مجموعه ای از نرم افزارهای آزاد این چیزها رو تجربه کنین. هرچند که تا جایی که من حدس می زنم، اگر در ایران هستین منطقا ممنوعه اما به هرحال می تونیم به امکانات عجیبی که چنین تکنولوژی هایی در دسترس ما قرار می دن فکر کنیم.

انتشارات اوسبورن آزبرن یک انتشارت مخصوص کودکان است؛ دارای کتاب‌های معمولا مصور و هیجان انگیز در موضوعات مختلف و به طور خاص یک بخش از کتاب‌ها که هدفشون آموزش کامپیوتر و برنامه‌نویسی به کودکان است. این انتشارات یک حرکت تبلیغاتی خوب زده: انتشار رایگان کتاب‌های قدیمی.

انتشارات اسبورن آزبرن مجموعه‌ کتاب‌های قدیمی آموزش کامپیوتر به کودکانش رو به شکل رایگان در این صفحه قرار داده. چرخیدن توی این کتاب‌ها بدون شک لذت بخش و برای قدیمی‌ترها خاطره برانگیز خواهد بود. برای مثال به این راهنمای نوشتن برنامه‌های بهتر که عکس روی جلدش بالای مطلب است نگاه کنین یا از این کتاب در مورد برنامه‌های بازی‌های جاسوسی لذت ببرین یا حتی برنامه‌هاش رو دوباره با زبون امروزی خودتون بنویسین و سرگرم بشین.