برچسب: بازی

یه جوکی بود که توش به یکی می‌گفتن «اگر همه دنیا مال تو باشه، چیکار می‌کنی؟» و طرف جواب می دادم «می‌فروشم می‌رم خارج» (: این شاید توی یه جاهایی جوک باشه ولی یه جاهایی هم مشکل بزرگ سیستم‌ها می‌شه. نات‌کوین و امثالش هم دچار این مشکل هستن: هر کی داره می‌خواد بفروشه بره خارج.

آوردن اسم نات‌کوین کنار حتی شت کوین ها یه جوریه؛ ولی مشکل نه فقط شت‌کوین‌ها که حتی چیزهایی مثل بیت‌کوین هم همینه: خیلی ها فقط دارنش به امید اینکه گرون بشه؛ بدون درکی از ارزش مصرف و مبادله‌اش. و پولی که کسی نخواد خرجش کنه، دیگه پول نیست.

اگر اینجا رو می‌خونین احتمال داره با نات‌کوین آشنا باشین؛ به شکل خلاصه یه بازی که توش هر بار روی یه سکه کلیک کنین بهتون یه سکه می‌ده و اگر با سکه‌ها ابزارهایی بخرین و دوستاتون رو بیارین توی بازی و … سرعت سکه گرفتن شما بیشتر می‌شه. به شکل خلاصه یه بازی کلیکی کلاسیک.

و خب مشخصه که در جایی که پول و امید نیست، عکس یه سکه که با زدن انگشت روش به شما می گه «داری پولدار می‌شی» کاملا شانس وایرال شدن داره و نات‌کوین هم که خودش می‌گه احتمالا هیچی نیست؛ وایرال شد و الان حدود ۲۶ میلیون یوزر داره و مشخصا نویسنده‌ها و مشاورهای فعلی شون به فکر فرو رفتن که چطوری می‌تون سوار بر این ۲۶ میلیون، یه پولی به دست بیارن. این می‌تونه سوال خیلی خوبی برای یه کلاس اقتصاد، تبلیغات و غیره باشه.

پایه اصلی ماجرا که در اقتصاد می‌گذره. به این نکات توجه کنین:
– پول رایگان برای اکثر مردم در جایی وجود نداره.
– داشتن یوزر در تکنولوژی مفید دونسته می‌شده ولی دو نکته هست:‌ در موارد متعددی شرکت‌ها نتونستن یوزر زیاد رو به سود تبدیل کنن (مثلا توییتر) و دوم اینکه در مواردی مثل توکن و اینها، آدم‌های که جمع شدن در واقع «کاربر»‌ نیستن و حتی دنبال سرویس رایگان هم نمی‌گردن؛ فقط اومدن پول مجانی بگیرن و برن. اگر من بگم «ساعت ۶ از پنجره فروشگاه ۱۰۰ تا سکه طلا پرتاب می‌کنم» و ده هزار نفر اون زیر جمع بشن معنیش این نیست که من ده هزار مشتری دارم (:
– اگر کسی در اینجا سرمایه گذاری‌ بزرگی بکنه، به این امید است که سرمایه‌اش بیشتر بشه. در نتیجه مثلا اگر الان یک نفر بیاد بگه یک میلیون دلار پول وارد نات کوین می‌کنه دنبال اینه که پول بزرگتری برداره. اینها باید بتونن نات کوین یا هر کوین دیگه رو تبدیل به چیزی برای مبادله بکنن که مردم «لازم / دوست» داشته باشنش. الان این ۲۶ میلیون کاربر اکثرا آدم‌هایی هستن که دارن دنبال پول مجانی میگردن و اگر الان نات کوین بگه هر کوین شما ۱ دلار می‌ارزه، همه رو می فروشن و میرن و سرمایه گذار بدبخت می‌شه.

با ترکیب اینها باید چیکار کرد؟‌ اگر قرار باشه ۲۶ میلیون آدم که به امید پول مجانی هستن یا سرشون به هوا است که ببینن چه زمانی کسی رو سرشون پول می ریزه داشته باشین و بخواین به پول برسین باید چیکار کنین؟ این سوال بامزه ای برای یه امتحان روابط عمومی یا فروش یا چنین چیزی است. من بدون هیچ تخصصی پیشنهادم این ها است:

• باید به یکسری شون کمی پول بدین. مثلا بگین ۱٪ کسانی که بیشترین آدم دیگه رو جذب سیستم کردن، در نهایت سهم میگیرن از پولی که به دست بیاد. اینطوری آدم ها شروع می کنن به فروختن دوستاشون به سیستم. کاری که دقیقا سیتم های هرمی می کنن.
• باید امید ایجاد کنین مثلا بگین «به زودی قراه شبکه اصلی لانچ بشه»‌ یا بگین «دیروز به شکل آزمایشی معاملات رو فعال کردیم و یکی ۱۰۰۰ دلار گرفته» یا «پروسه تعیین هویت شروع شده و شما به عنوان مسوول منطقه انتخاب شدین» و اینجور چیزها تا مردم در بازی بمونن و حتی شاید سه چهار نفر هم به پول حداقلی برسن و بشن جزو گروه اولی که قراره بقیه رو جذب کنن.
• و گاه گداری مقداری از جیب پول بذارین و امید پخش کنین. مثلا حقوق یک ماه خودتون رو توی یک معامله مصرف کنین یا سفارش بدین فلان مقاله رو براتون بنویسن یا از کسانی که بیشترین آدم رو جذب سیستم کردن صد دلار نات کوین بخرین و …
• مذاکره کنین و مذاکره کنین و مذاکره کنین. با صرافی ای که حتی اگر معامله نمی کنه حداقل اسم کوین شما رو نشون بده، با سایت خبری که یه خبر بنویسه، با سرمایه گذاری که دنبال یه جای جادویی برای ده برابر شدن پولش می گرده و ..

اما در بخش اقتصاد کار جالبتر می‌شه. راه حل های حوزه اقتصاد احتمالا میشن اینها:

• باید عرضه بی نهایت پولتون رو محدود کنین. یا از این طریق که بگین «خب خیلی خوب شد که با ما بودین، از حالا دیگه بازی اصلی شروع می شه که توش پول الکی نیست و بریم فلان کار رو بکنین که سهم بگیرین»‌ یا مثلا بگین «از امروز هر ۳۰ روزی که بازی نکنین مقداری از پول شما غیب می شه پس باید بازی کنین و اپ رو باز کنین و اگر تبلیغ داشت ببینین و …»
• چیز بی ارزشی که بی نهایت ازش موجود بوده رو خرد خرد تبدیل کنین به چیزها کمیاب تری که کنترل شده است. مثلا بگین «از امروز هرکی ۱۰ میلیون تا از فلانش بده، بهش یه کاغذ می دیم که روش نوشته «قهرمان ۲۰۲۴» یا «سکه اعظم ناتی» و قول بدین که در آینده چون تعداد «سکه اعظم ناتی» کمه، ارزشمند خواهد بود. حالا چطوری باید تعداد سکه اعظم ناتی رو در حالی که خود نات کوین بی نهایت است محدود کنین؟ اینطوری که بگین «به شکل آزمایشی فقط ۱۰۰ تاش رو می دیم» و امیدوار باشین سعی کنین این چیز کمیاب رو به دست بیارن و رقابت بشه و قیمتش بالا بره

ولی راستش من هنوز جواب یه چیزی رو ندارم: سرمایه گذار احتمالی که به شبکه پول تزریق کنه چی به دست میاره؟ احتمالا استفاده از چنین چیزی برای معامله واقعی تقریبا صفر است و همه آدم‌هاش دنبال «بفروشم برم» هستن و تا وقتی شیوه هایی برای آوردن پول کلاسیک به داخل سیستم نباشه، سرمایه گذار هم به پولی بیشتر از چیزی که داره نمی‌رسه مگر چیزهای ریزی مثل تبلیغ دیدن و اینها. و از اون بدتر؟ در هر لحظه شما بگین «من یه میلیون دلار گذاشتم که به کاربران فلان اپ بدم، فردا اون اپ ده برابر نات کوین به اصطلاح یوزر خواهد داشت (:

منتظر می شیم ببینیم.

اولین برنامه‌ای که من نوشتم و به بقیه دادم، یه بازیمانند بود در ژانر ماجرایی Point and Click که دو سه صفحه بیشتر نداشت و پسر خاله‌ام عکس‌هاش رو کشیده بود. خیلی هم دوستش داشتم، با ویژوال بیسیک. از اون بازی الان هیچ اثری نیست. همچنین از خیلی بازی‌های دیگه که بعد از اون اومدن و بازی‌های واقعی بودن. اواخر دهه هفتاد و اوائل دهه هشتاد بازی نویسی در ایران داشت پا می‌گرفت و بعضی شرکت‌ها واقعا از صفر بازی می‌نوشتن و بعضی شرکت‌ها هم بازی‌های خارجی رو دوبله می‌کردن و شرکت‌های پخش هم اونها رو روی سی دی می‌زدن و به بازار می‌دادن.

صنعت بازی در همه دنیا یکی از صنعت های فعال دنیای کامپیوتر بود و هست و باعث کلی از خلاقیت ها و نوآوری ها هم شده. اما توی ایران بخصوص با ورود دولت به بخش بازی سازی و تلاشش برای مهملی که بهش می گه فرهنگ سازی باعث شد عملا شرکت‌هایی زنده بمونن که بازی های مورد علاقه تخصیص دهنده بودجه رو می نوشتن و نه شرکت هایی که دنبال علاقمندی های بازار بودن. بعد هم سریعتر شدن اینترنت و دسترسی های بیشتر و در نتیجه با سوادتر شدن عمومی هم باعث شد که اکثر آدم ها بازی‌های خودشون رو دانلوپد کنن و دیگه شرکت های پخش هم حضورشون کم‌رنگ تر بشه.

این وسط اما کلی از اون بازی های نوشته شده و ترجمه شده غیب شدن و پیدا کردنشون در اینترنتی که تازه سریع و توانمند شده بود هم غیرممکن بوپد. اما خوشبختانه یک گروه از بچه‌های علاقمند جمع شدن و پایگاه حفظ، نشر و دانلود بازی‌های ایرانی و بازی‌های دوبله به فارسی؛ از جمله محصولات شرکت‌های نوین پندار، دارینوس، آرین، عصر بازی، سریرگیم و‌… رو راه انداختن که توش حدود ۱۲۰ بازی ایرانی و ۸۰۰ بازی دوبله شده جمع شده و قابل دریافت عنوان بازی فارسی جمع آوری شده و برای عموم هم قابل دسترسی است. گشت زدن توشون عالیه، بازی کردنشون احتمالا فان (من تست نکردم هنوز) و از اون مهمتر از چیزی دارین برای اضافه کردن، فوق العاده خواهد بود اگر بهشون بگین.

چیزی مثل «مرض بازی‌های ویدئویی» شبیه چیزیه که پدر و مادرها بگن ولی از امروز، سازمان جهانی بهداشت هم به چیزی به اسم «اختلال بازی‌» رو به رسمت شناخته و اونو به فهرست داخلی بیماری‌هاش اضافه کرده. نسخه جدید که همین هفته منتظر شده، می‌گه در صورت وجود سه مورد زیر، بازی کردن رو می‌شه یک اختلال دونست:

1. ناتوانی در کنترل بازی کردن (میزان، تکرار، پایان دادن به بازی و …)
2. بالا رفتن اهمیت بازی کردن در مقایسه با بقیه فعالیت‌ها و اولویت گرفتن بازی نسبت به دیگرکارهای زندگی یا فعالیت‌های روزمره
3. ادامه دادن یا زیاد کردن میزان بازی علی رغم درک صدماتی که بازی می‌زنه

جالب نیست؟ احتمالا خیلی‌ها رو می‌شناسیم که این شرایط رو دارن و حتی ممکنه در مورد خودمون هم آشنا باشه. همین مساله یک گیر تشخیصی درست می کنه: این شرایط بسیار مرتبط به تفسیر ما از ناتوانی، بالا رفتن اهمیت، دیگر کارهای زندگی و … است. در مقابل مساله جذاب اینه که این اختلال هم در موارد بازی‌های آنلاین می‌تونه تشخیص داده بشه و هم در مورد بازی‌های آفلاین. و البته در آخر باید بگم که میزان شیوع این اختلال،‌ به گفته سازمان جهانی بهداشت «بسیار کم» است و قرار نیست از فردا هر کسی که به نظر پدر مادرش زیاد بازی می کنه رو با برچسب «اختلال بازی ویدئویی» برچسب بزنیم؛ کاری که خیلی از روانشناس‌ها به راحتی با اختلال‌های دیگه می‌کنن. به گفته عضو سازمان جهانی بهداشت دکتر ولادیمیر پوزنیاک «میلیون‌ها گیمر در سراسر جهان هستن که ممکنه واقعا هم درگیر بازی‌هاشون باشن ولی هیچ وقت کیس مناسبی برای تشخیص اختلال بازی به حساب نیان».

خلاصه اینکه بازی کنین (یا هر کار دیگه)‌ ولی یه جوری که کنترلش دست خودتون باشه، به بقیه زندگی هم برسین و اگر فهمیدین مضر است، بتونین قطعش کنین.

دنیای بازی‌های کامپیوتری‌ یکی از تاریخ‌سازهاش رو از دست داد. تد دابنی که در کنار نولان باشنل آتاری رو بنیان گذاشته بود، بعد از اینکه از تلاش برای درمان سرطان، سرباز زد، فوت کرد. تد و نولان در سال ۱۹۷۱ شرکت Syzygy رو بنیان گذاشتن که اولین بازی آرکید تجاری رو تولید کرد و سال بعد سراغ شرکت تاسیس شرکتی به اسم آتاری رفتن که بازی مشهور پونگ (از اسلاف توپ و دیوار) رو داشت.

تد دابنی از زمان ورود به ارتش آمریکا شروع به یادگیری الکترونیک کرد و بعدش توی بانک آمریکا و اچ پی تجربه کسب کرد. البته کار اصلی از ۱۹۶۱ و شرکت Ampex شروع شد که شروع کردن به کار با نمایشگرها و ملاقات باشنل که ۱۹۶۹ به این شرکت اومده بود. ایده اصلی اونها این بود که یک پیتزا فروشی بزنن که دستگاه‌هایی توش باشه که بشه با انداختن سکه، بازی‌های کامپیوتری کرد و داستان شروع شد و تا آتاری پیش رفت.

البته تد خیلی زود با باشنل به مشکلات متنوع خورد و شرکت رو ترک کرد و در جاهایی مثل فوجیتسو کار کرد اما بدون شک، از آدم‌هایی بود که توی همون دوران کوتاه، به دنیای بازی‌های کامپیوتری شکل دادن. با اینکه من هیچ وقت آتاری نداشتم، ولی اصولا در دوران بچگی من، خیلی‌ها «بازی کامپیوتری» رو با «آتاری» یکی می دونستنن.