ماه: ژوئن 2012

اخیرا یک ویروسی توی وزارت نفت بوده …

در اثر این حمله سرور اصلی وزارت نفت و چهار شرکت اصلی آن قطع شد و همان زمان علی نیکزاد رهبر، سخنگوی وزارت نفت گفت که “ویروس، مادربرد کامپیوتر‌ها را سوزانده و برای پاک کردن اطلاعات اقدام کرده است با این همه اطلاعات اساسی این وزارتخانه صدمه ندیده است.”

حالا من که سخنگو نیستم و این دوستان هم بودجه های میلیاردی دارن برای مقابله با جنگ نرم یا راه انداختن جنگ نرم فقط من یک چند توصیه دوستانه می کنم که مالیات و نفت ما رو بهتر مصرف کنن و حداقل شاید بدونن که جنگ سایبری اسمش قشنگه ولی اصلا به این ربطی نداره که اونها ویروس بنویسن برای از سرویس خارج کردن وب سایت ما و سوزوندن مادربردهامون و ما هم بریم رو صفحه اول سایت شهرداریشون فحش بنویسیم (: به هرحال… این توصیه ها رو برای دفعه بعد در نظر داشته باشین لطفا.

1. تقریبا دو دهه است که دیگه نرم افزارها نمی تونن به سخت افزار یک پی سی صدمه بزنن. آخرین مورد گزارش شده مربوط بود به زمانی که می تونستیم با اسمبلی به هد یک فلاپی یا هارد دیسک دستور بدیم به موقعیت ۱- بره و همون موقع هم توی سخت افزارهای قدیمی باعث می شدیم اهرم هد گیر کنه به بدنه و در نتیجه لازم باشه با پیچ گوشتی بازش کنیم و با دست هد رو برگردونیم سر جاش.
2. اگر ویروسی توسط دشمن وارد سیستمی بشه پر سر و صدا نیست. اینکه پلیس می یاد کامپیوتر یکی رو می بره و پس نمی ده برای یک فعال اجتماعی ضربه است ولی سوزوندن مادربرد وزارت نفت واقعا هدف هیچ ویروسی نیست
3. اگر هم بخوان مادربرد رو بسوزونن و اطلاعات رو پاک کنن اول اطلاعات رو پاک می کنن بعد مادربرد رو می سوزونن
4. اگر فقط بحث وب سرور است، بسیار مهمه توی بیانیه بگین که فقط وب سرور ها از کار افتاده بودن (وب سرورهای وزارت نفت ویندوزی هستن؟!!). عموم مردم ممکنه واقعا فکر کنن که چند تا سرور هست که کل وزارت نفت بهش وابسته است و اونها ویروس گرفتن! (: من و شما می دونیم این زمین تا آسمون فرق داره با اینکه چهار تا وب سرور از دسترس خارج باشن

خرید لپ تاپ کار سختیه. کلی پول برای یک چیزی که قراره روزی چند ساعت همراهتون باشه و ازش استفاده کنین… گزینه های مختلف از کارخونه های مختلف و اسم ها و مخفف های فنی.

اما اگر کمی وارد تر بشین کار سخت تر هم می شه… کلی گزینه های ریز.. رم DDRفلان در مقابل سرعت فلان هارد دیسک و SSD و … مخفف های دیگه که فقط کسانی ازشون سر در می یارن که هر روز دنبال این هستن که چی داره توی بازار می یاد و چی داره تو سایت های فروش سخت افزار تبلیغ می شه.

پس ما آدم های معمولی چیکار کنیم؟ می گم معمولی چون خودم هم وضع خریدم درست مثل یک نفر است که از هیچ کدوم از این مخفف ها سر در نمی یاره. من از کامپیوترها سر در می یارم ولی از بازار نه و هیچ علاقه ای هم ندارم. دلیلش هم ساده است: به نظرم بازار جای تجاری است و با اینکه به تکنولوژی ربط مسقیم داره اما من می تونم تا آخر عمرم هی بخونم که رم DDR2 و DDR3 و DDR5 و DDRfolan اومدن و سرعتشون فلان قدر بیشتره و کیف هم بکنم ولی واقعا از تکنولوژی سر در نیارم و فقط بازار رو دنبال کنم. مثل کسی که ماشین دوست داره فقط به این شکل که کیف کنه که الان فلان ماشین قدرتش اینقدره. این علاقمندی یک گیک نیست.

به هرحال… بذارین حرف آخرم رو اول بزنم: خرید لپ تاپ برای ما ساده است اگر هدفمون رو بدونیم. هدف من یک کامپیوتر است که بیشتر مواقع بتونه همراهم باشه و کارهای روزمره ام که بازی های سه بعدی پیشرفته آخرین مدل توشون جای خاصی ندارن رو باهاش انجام بدم. باهاش اینترنت می رم، چیز می بینم، آهنگ گوش می دم، چیز می نویسم، چیز می خونم، برنامه می نویسم، چت می کنم، ایمیل جواب می دم و … اگر شما هم هدفتون همینه یا بهش نزدیکه، این راهنما برای شما است.

اولویت صفر

لپ تاپ تکنولوژی دائما جدید شونده است پس یک چیز خیلی قدیمی نخرین فقط چون پولتون می رسه. سعی کنین چیز ارزونتر بگیرین ولی جدیدا ساخته شده. مثل بقیه چیزهای تکنولوژی سراغ آخرین چیزهای بازار لازم نیست برین و کلی براشون پول بدین. کافیه یک چیز متوسط بازار رو هدف بگیرین و تقریبا می تونین مطمئن باشین که اکثر خواص متوسط بازار رو داره.

در ضمن باید سیستم عامل رو هم انتخاب کنین. اگر به اپل و مک بوک فکر می کنین اینها رو بخونین: چرا ممکن است شما بخواهید یک مک بوک بخرید و دلایلی که به خاطر آن‌ها نباید اپل مک بخرید. اگر به لینوکس فکر می کنین که احتمالا این راهنما برای شما نیست. این راهنما مال کسانی است که می خوان لپ تاپ بخرن ولی حوصله چیزهای عجیب و غریبی مثل سنترینو و آی سون و دوال کور و اینها رو ندارن.

اولویت اول

وزن و اندازه. اینها تقریبا تنها اولویت های من هستن. من محاله به هیچ لپ تاپ بزرگتر از ۱۵ اینچ نگاه کنم. ما یک گرایش عمومی به چیزهای بزرگ داریم و فکر می کنیم هر چقدر یک چیز بزرگتر باشه بهتره در حال یکه در عمل اینطور نیست. بخصوص در مورد لپ تاپ، لپ تاپ های بزرگتر ارزونتر هستن و اگر بگین پدر بزرگتون براتون لپ تاپ ۱۳.۳ اینچ بخره (و از لپ تاپ چیزی ندونه)‌ یکهو ذوق زده می شه که یک لپ تاپ ۱۳.۳ اینچ دیده ۱۱۰۰ دلار است ولی در همون حال یک لپ تاپ ۱۵ اینچی هم هست که فقط ۷۰۰ دلاره و با هیجان دومی رو می خره غافل از اینکه سنگین تره و کمتر قابل حمل.

پس اگر مثل من لزومی ندارین که لپ تاپ بزرگ بخرین (مثلا گرافیست نیستین یا فیلم دیدن اولویت پایینتری داره تا قابل حمل بودن)‌ به هیچ وجه سراغ لپ تاپی بزرگتر از ۱۴ اینچ نرین و ترجیحا بین ۱۲.۱ واید و ۱۳.۳ واید بخرین. دقت کنین که لپ تاپ هایی که از ۱۲.۱ واید کوچیکتر باشن کیبورد کوچیکتری دارن و در استفاده روزمره نه فقط سخت که ضرر زننده هم هستن.

بحث وزن هم بسیار مهمه. به شکل کلی یک لپ تاپ بیشتر از ۲.۵ کیلویی در زندگی روزمره واقعا سنگین به نظر می یاد و ترجیحا اگر می خواین جابجاش کنین بهتره چیزی سنگین تر از ۲.۱ کیلو نخرین. وزن ها رو هم واقعا تو اینترنت چک کنین چون گاهی مغازه ها دروغ می گن یا مثلا وزن لپ تاپ بدون باتری رو می نویسن.

پس خلاصه مهمترین بخش شد: یک لپ تاپ نسبتا به روز بخرین که خیلی بزرگ نباشه و وزنش هم سنگین نباشه.

اولویت های دوم

در رده دوم قیافه مهمه و قشنگی بدنه و راحتی صفحه کلید و رنگ و اینها. مثلا من از وینگول قرمز وسط کیبوردهای آی بی ام خیلی استفاده می کنم پس برام مهمه. یا کاملا برام مهمه که بدنه لپ تاپ به نظرم سفت برسه و مثلا اگر با انگشت یک کم قسمتی که مچ روش قرار میگیره رو فشار بدم حس نکنم که یک چیز لاستیکی شکننده داره زیر دستم تکون می خوره یا مثلا برام مهمه که کیبورد مثل آدم دگمه های حرکت در چهار جهت و Page Up و Page Down رو داشته باشه. این سخت افزار قراره بیست و چهار ساعته زیر دست من باشه پس خیلی خیلی عادی است که کیبوردش از سرعت پردازنده هم برام مهمتر باشه.

نکته مهم در اولویت ها دوم، اندازه حافظه است که بهش می گن RAM. الان خریدن هر چیزی زیر چهار گیگ ضرر است. این خیلی هم در انتخاب شما موثر نیست چون تقریبا حافظه هر لپ تاپ توی بازار رو می شه با خرجی نسبتا کم (مثلا پنجاه تومن) به چهارگیگ افزایش داد. در اصل موقع انتخاب به این دقت نکنین ولی حواستون باشه که اگر چیزی رو انتخاب کردین و کمتر از چهار گیگ رم داشت، لازمه اونو ارتقاء بدین. در زندگی روزمره من که چند تا برنامه رو با هم باز می کنم و دوست دارم کامپیوترم هی روی دیسک چیز ننویسه، رم خیلی خیلی مهمتر از سرعت پردازنده است.

اولیت های سوم

داشتن چیزهای اضافی خوبه. من ترجیح می دم کامپیوترم حداقل سه تا پورت یو اس بی داشته باشه، کارت خون داشته باشه که بتونم حافظه دوربین یا هرچیزی رو بهش بزنم و فایل هام رو کپی کنم. خروجی های متنوع تری داشته باشه و … ولی خیلی سخت نمی گیرم چون طبق همون اصل قدیمی صفرم، هر چیزی که این روزها بخرین و این روزها ساخته شده باشه یکسری ورودی خروجی استاندارد این روزها رو هم داره.

هارد هم مهمه. بزرگتر بهتر ولی تقریبا همه یک اندازه هستن: ۵۰۰ گیگابایت الان یا هر وقت بخرین تقریبا همه استاندارد شدن. البته چیزی به اسم هارد SSD هم اومده که تنها چیزیه که لازمه بدونیم! یک هارد کوچیکتر که به جای داشتن موتور فیزیکی و صفحات و اینها مثل کول دیسک کار می کنه. حجم هاش کوچیکتره و بسیار گرونتر و اگر ما دقیقا نمی دونیم داریم چی می خریم فعلا به درد ما نمی خوره (این مطلب در ماه جون ۲۰۱۲ نوشته شده!).

دنبال اینها نباشین

دنبال چیز خیلی گرون یا خیلی ارزون نباشین مگر اینکه پولتون واقعا کم باشه یا واقعا زیاد باشه.

دنبال سی دی درایو نباشین که عمرش گذشته. اکثر لپ تاپ های کوچیک در حال حذف کردنش هستن. بخصوص در دنیای لینوکس ما همه نرم افزارها رو از اینترنت نصب می کنیم و عملا هیچ احتیاجی به سی دی درایو نیست. در مورد ویندوز هم احتمالا می تونین یک سی دی درایو مشترک خارجی با دوستان داشته باشین یا برای خودتون بخرین . گرون نیست و اکسترنال بودنش باعث می شه در تمام زندگی لازم نباشه کامپیوتر کمی سنگین تر و بزرگتر داشته باشین که اگر یک روزی روزگاری لازم شد، سی دی درایو داشته باشه. به شکل خلاصه: اگر کامپیوتری که انتخاب کردین سی دی درایو نداشت، وحشت نکنین. قدیم ها که ما کامپیوتر بدون فلاپی درایو ۵.۲۵ اینچی می خریدیم وحشت می کردی. بعدش وقتی کامپیوترهای بدون فلاپی دیدیم مونده بودیم که این اگر یک روز فلاپی خواست چیکار کنیم و حالا همون احساس رو با سی در درایو داریم. سی در درایو در حال انقراض است‌ (:

پول و‌ آش

یک ضرب المثل قدیمی هست که هر چقدر پول بدین آش می خورین. در مورد آش این ضرب المثل درسته ولی در دنیای معمولی صد در صد هم صادق نیست هر چند که معناهایی هم داره. مشخصه که یک لپ تاپ سیزده اینچ یک میلیون و سیصد هزار تومنی چیزی بیشتر از یک لپ تاپ سیزده اینچ هفتصد هزار تومنی داره ولی خب باید حواستون باشه که دقیقا هم دوبرابر نیست. همیشه گفته شده که بعضی مارک ها گرونتر هستن. مثلا Sony یا Lenovo و بعضی ها میانه هستن مثلا Toshiba ولی به نظر من رفتن به بازار با دونستن مقدار پولی که دارین به اندازه کافی ایده می ده که چی رو باید بخرین. واقع بین باشین و بر اساس پولتون انتخاب کنین و ازش راضی باشین و لذت ببرین.

جمع بندی

اگر اهل جدیدترین بازی ها و کاربردهای خاصی مثل طراحی گرافیکی روی لپتاپ و فیلمسازی و … نیستین،‌ برین مغازه، لپ تاپ ها رو نگاه کنین، یک دونه بین دوازده و یک تا سیزده و سه اینچ یا اگر بزرگتر دوست دارین چهارده اینچ واید که از قیافه و بدنه و کیبوردش خوشتون می یاد رو بخرین. با دادن پول متوسط، یک چیز متوسط خواهید داشت. چیزی خیلی قدیمی یا خیلی خیلی جدید انتخاب نکنین و دقت کنین که اگر مثلا یک میلیون تومن پول لپ تاپی رو بدین که چهار سال براتون کار کنه معنی اش اینه که ماهیانه دارین بیست هزار تومن پول داشتن لپ تاپ رو می دین که به نظرم کاملا می ارزه.

خیلی خوشحال می شم اگر چیزی رو جا انداختم بگین که به متن اضافه کنم چون می خوام این متن رو همیشه به شکل یک راهنما برای خرید لپ تاپ وقتی از لپ تاپ چیزی نمی دونیم، نگه دارم.

ظاهرا خوبه یک مطلب مستقل از اون مطلب پادکست هم در این مورد بنویسم و چی بهتر از یک ویدئو از مجموعه های مصرف کنید؟ مصرف کنید:

ویلیام نوئل توضیح می ده که چطوری اون و تیمش یک کتاب قدیمی رو با استفاده از یک شتاب دهنده ذره ای، در چهار سال ورق ورق کردن، تمیز کردن و با دقت بالا در نورهای مختلف اسکن کردن تا مردم بتونن به دست نوشته های ارشمیدس دسترسی داشته باشن. چون دانش چیزیه که باعث پیشرفت می شه.

در قسمت دوم این پست هم فقط یادآوری می کنم که کشوری هست که در سال ۲۰۱۲ توش هر کتابی که چاپ می شه رو باید بخش سانسور دولتی اول بخونه و بهش مجوز بده (و مثلا کتاب زندگی لینوس توروالدز برای اینکه شما بخونینش مناسب تشخیص داده نشده) و مستقل از این، انتشارات چشمه که یکی از بهترین انتشارات کشور است مجوزش ظاهرا لغو شده چون که کتاب هایی که برای سانسور می داده مناسب دادن برای سانسور نبودن (((: دقت کنین… بحث این نیست که کتاب بدون سانسور یا مثلا کتابی که من و شما می خوایم بخونیم ولی یکی دیگه نمی خواد ما بخونیم چاپ کرده ، بحث اینه که کتاب هایی که می فرستاده که سانسورچی بگه اجازه چاپ دارن یا نه از نظر سانسورچی بد بوده پس کلا … راستش من نمی فهمم (:

الان کمی تمرکز کردم فهمیدم! یک نفر به بقیه می گه که هر چیز خواستین فکر کنین رو اول من باید اوکی بدم و بعد اگر یک نفر خیلی اجازه بگیره که به فلان چیز می تونم فکر کنم و همه اش رد بشه ، نفر اول به این نتیجه می رسه که کلا بهتره این یارو رو از حق اجازه گرفتن برای سانسور هم محروم کنیم که اصلا به فکر کردن هم فکر نکنه. می دونم پیچیده است (: فدای سرمون… دنیا است دیگه. هر جاش یک خوبی هایی داره یک بدی هایی (: ویدئوی بالا رو مصرف کنین و لذت ببرین از ارزش کتاب برای بعضی جوامع (:

من هفتگی پادکست های رادیو گیک رو می سازم که یک رادیوی اینترنتی است با نگاهی اجتماعی به تکنولوژی. این هفته سرم شلوغ بود و به نوشتن برنامه نرسیدم و در نتیجه گفتم حداقل این سوال رو جواب بدم که چطوری می شه توی لینوکس صدای با کیفیت خوب ضبط کرد. متن عمومی است و ربط خاصی به لینوکس نداره و در اصل به این سوال جواب می ده که چطوری می شه بدون هزینه های بالا، یک صدای خوب ضبط کرد. در چهار قسمت و یک جایزه توضیح می دم:

۱- استفاده از یک کارت صوتی اکسترنال

وقتی لپ تاپ دارین و باهاش صدا ضبط می کنین، لازمه که از یک میکروفون استفاده کنین. میکروفون استاندارد روی لپ تاپ معمولا کیفیت خوبی نداره و در حد چت صوتی طراحی شده و تقریبا همه اولین کاری که می کنیم خریدن یک میکروفون است. اما چیزی که معمولا بهش توجه نمی کنیم کارت صوتیه. کارت صوتی توی لپ تاپ کیفیت حرفه ای نداره، ما هم کارت صوتی حرفه ای لازم نداریم اما چیزی که لازم داریم یک کارت است که «خارج» از لپ تاپ باشه. با اینکار بخش زیادی از نویزهای روی مادربرد حذف می شه و کیفیت صدا حتی با یک کارت صوتی ده هزار تومنی هم به شکل قابل ملاحظه‌ای بهبود پیدا می کنه. معلومه که اگر بخواین صدا رو یک کم دیگه بهتر کنین می تونین چند صد هزار تومن خرج میکروفون و کارت صدا کنین که از نظر من هیچ لزومی نداره.

۲- کم کردن نویز دستگاه

نویز کامپیوتر رو تا حد ممکن کم کنین. هر کاری می تونه نیز ایجاد کنه. یکی از مهترین کارها اگر با لپ تاپ هستین اینه که کابل برق رو بکشین و بذارین دستگاه روی باتری کار کنه. همچنین برنامه های اضافی رو ببندین – بخصوص اگر خیلی سی پی یو مصرف می کنن – و حتی وایرلس رو خاموش کنین و مسنجرها و برنامه های باز بیخودی رو ببندین. اینکار نه فقط نویز رو کم می کنه که باعث می شه حین کار تمرکزتون هم بیشتر باشه.

۳- هاه گیر

نمی دونم اصل فنی اش چیه ولی وقتی می گیم «پ»، مقدار زیادی هوا از دهنمون خارج می کنیم که یک شنونده با گوش انسانی که در فاصله یک متری مون ایستاده اونو نمی شنوه ولی برخوردش به میکروفون یک صدای «هاه» خیلی بد ایجاد می کنه. اولین قلق اینه که میکرووفن رو کمی کج بذارین و با فاصله ای معقول. لازم نیست میکرووفن رو بکنیم توی حلقمون. روش حرفه ای ها اینه که یک ابزار بخریم که جلوی میکرووفن نصب می شه و مثل یک صفحه است که جلوی رد شدن این هوای اضافی رو می گیره. روش کم خرج هم اینه که همون صفحه چند صد هزار تومنی رو خودمون بسازیم: یک چوب رختی رو کج و کوله کنیم و ازش یک حلقه درست کنیم و بعدش یک جوراب شیشه ای زنونه رو بکشیم روش و اونو بین دهنمون و میکروفون قرار بدیم. اینجوری صدا از جوراب رد می شه ولی اون حجم زیاد هوای ناشی از گفتن حروفی مثل «پ» به میکروفون نمی رسه.

توضیح از مه رود: تو انگلیسی به “هاه گیر” pop filter یا pop shield میگن. تو فارسی هم من پت گیر شنیدم، شاید چون هم “پ” و هم “ت” همین مشکل رو ایجاد میکنن. جلوی تف رو هم میگیره.

امیرحسین: من پدرم استودیو ضبط فیلم داره واسه همین با این ” هاه گیر ” که گفتی آشنام!
بهش میگن ” بادگیر ” !

۴- نویز گیری

نویز گیری دو بخش جدا است: پیدا کردن نویز و گرفتنش! اما بذاریم همراه این قلق یک قلق دیگه رو بگم: برنامه ضبط صدا رو که باز کردین، قارتی شروع به ضبط نکنین. همیشه قبل و بعد از متن اصلی، ده ثانیه خالی ضبط کنین. یعنی دگمه شروع ضبط رو بزنین و بدون اینکه حرف بزنین اجازه بدین برنامه چیز ضبط کنه. ده ثانیه ای صبر کنین. اولا می بینین که چقدر نویز در حال ضبط است (اگر در حینی که حرف نمی زنین نوار کلفت است یعنی ولوم میکروفون رو باید کم کنین چون عملا دارین نویز قوی ضبط می کنین) و ثانیا معیاری دارین برای حذف نویز. حذف نویز در برنامه ای که من استفاده می کنم (Audacity) یک عمل دو مرحله ای است. در مرحله اول باید اون ده ثانیه که بدون حرف زدن ضبط شده رو انتخاب کنید و از بخش Noise Removal گزینه Get Noise Profile رو انتخاب کنید:

حالا برنامه آوداسیتی پروفایل نویز سیستم شما رو داره. اینبار باید همه صدا رو انتخاب کنید (ctrl+a) یا اصولا انتخاب نکردن هیچ چیز و دوباره به بخش Noise Removal برین و اینبار نویز رو حذف کنین. دقت کنید که در تصویر بالا من صدای میکروفون رو زیادی بلند کردم و حتی وقتی حرف نمی زنم و هم مقدار زیادی نویز توی سیستم هست.

۵- محتوای خوب تولید کنید

یک پادکست به خاطر میکروفون خوبش پادکست نمی شه. یک پادکست خوب به خاطر محتواش است که گوش داده می شه. هی قول ندین که به زودی شماره دوم رو منتشر می کنین و شماره اول رو هی عقب نندازین که میکروفون بخرین. قالب و اجرای خوب خوبه ولی محتوا است که حرف اول رو می زنه. به هر حال برای یک آویدیوفیل که به خاطر صدای خوب به چیزی گوش می ده، کیفیت پادکست شما وحشتناک پایینه پس برای کسانی مطلب تولید کنین که دنبال شنیدن محتوای حرفتون هستن.

نکته جایزه

این تجربه شخصی ام است: من هی ضبط رو قطع و وصل نمی کنم. یک ضرب ضبط می کنم و بعدا توی ادیت بخش هایی که نمی خوام یا دوباره خوندم رو حذف می کنم. روش راحت کردن کارم هم اینه که هر جا فکر کردم خراب شده و باید از چند جمله قبل بخونم، محکم توی میکروفون فوت می کنم، چند لحظه صبر می کنم و از سر پاراگراف یا جمله ای که خراب شده ادامه می دم. فوت؟ فوت مال اینه که بعدا موقع ادیت راحت اونجای صدا دیده می شه و می دونم که باید اونجا رو ادیت کنم (: می شه بهش گفت فوت کوزه گری من‌ (:

اگر پادکست دارین توی کامنت ها بگین که اضافه کنم به فهرستی که این زیر قراره تشکیل بشه و رادیوهایی هستن که من گوششون می دم:

• رادیو فنگ: اسلحه ما رو به خودمان
• پادکست شعر سرایه
• رادیو قیفاووس (نجوم)
• رادیو گیک – تقاطع جامعه و تکنولوژی
• رادیو شمال ۵۳
• رادیو کالج پارک
• پانویس
• رادیو ۲۴
• رادیو گپ – چیزی که من دوست دارم. حرف هم می زنن بینش و خیلی هم مفید و خوب
• رادیو کوچه