چاپ شده در روزنامه اعتماد امروز
ویندوز ایكس پی به پایان عمر خود رسید. ویندوزی كه خیلی از ما زندگی دیجیتال خود را با آن شروع كردیم و ویندوزی كه هنوز هم از رتبه سوم فهرست سیستمعاملهای پر استفاده جهان پایینتر نیامده حالا مرده است. آخرین نسخه این سیستم عامل محبوب در سال ۲۰۰۸ منتشر شد و در طول پنج سال گذشته، مایكروسافت حین اصرار دایم برای ارتقا به ویندوزهای جدیدتر، تنها به ارائه بهروزرسانیهای امنیتی برای آن اكتفا كرد. حالا این شركت میگوید كه ویندوز ایكسپی به پایان قطعی زندگی خود رسیده و دیگر هیچ شكلی از پشتیبانی و بهروزرسانی شاملش نخواهد شد.
این اتفاق برای خیلی از ما فقط یادآور خاطرهیی خوب از روزهایی دور است. احتمالا بسیاری از ما سالها پیش با این ویندوز محبوب و منوی استارت دوستداشتنیاش خداحافظی كردهایم. اما این سیستم عامل حتی اگر از چشم من و شما پنهان شده باشد هم هنوز در گوشه و كنار این دنیا زنده است. موسسه نت میگوید هنوز هم ۲۹٪ درصد كاربران اینترنت را استفادهكنندگان ایكسپی تشكیل میدهند ولی حتی این جمعیت عظیم هم همه ماجرا نیست. مكان اصلی ادامه زندگی این مرده متحرك، سیستمهای حیاتیای است كه مسوولانشان به این راحتیها جرات تغییر به چیزی جدیدتر را ندارند.
برای یك لحظه در ذهنتان تصویر آخرین شعبه بانكی كه رفتید را تصور كنید و احتمالا یك ویندوز ایكس پی در گوشهیی حاضر خواهد بود. به فرودگاهی فكر كنید كه یك ویندوز ایكس پی نمایشگر اعلام وضعیت پروازهایش را نشان میداده و حتی اگر یك خودپرداز بانكی كرش كرده را ندیدهاید، بدانید كه بسیاری از خودپردازها با این سیستم عامل كار میكنند. پایان عمر ویندوز ایكس پی برای این سیستمها به معنای ادامه زندگی با سیستم عاملی است كه حفرههای امنیتی آن تا دیروز دایما كشف و از طریق بهروزرسانیها خنثی میشدند اما از امروز دیگر هیچ كس حفرههای امنیتیاش را خنثی نخواهد كرد.
پایان عمر ویندوز ایكسپی برای ما شاید تجدید یك خاطره باشد ولی برای كشورها و سازمانهای بزرگ شرایطی بسیار بغرنج است. مهاجرت به یك سیستم جدید كاری وقتگیر، پرهزینه و پرخطر است و ماندن روی سیستمهای قدیمی مانند زندگی در خانهیی است كه بارها مورد سرقت قرار گرفته و حالا پلیس اعلام كرده «ما دیگر هیچ مشكل امنیتی در این خانه را پیگیری نخواهیم كرد.»
ما در ایران با داشتن كولهباری از تجربیات تلخ از این سیستم عامل ۱۳ ساله و بدافزارهایش، حالا در شرایطی بسیار بدتر از قبل قرار گرفتهایم. مهاجرت از ایكس پی باید سالها پیش در دستور كار قرار میگرفت و محصول پروژههای پرهزینهیی مثل «سیستمعامل ملی» باید چیزی قابل استفاده میبود. آلمان بسیاری از كامپیوترهایش را به لینوكس مهاجرت داده و دولت انگلیس در قراردادی پنج و نیم میلیون پوندی از مایكروسافت خواسته برای یك سال به ارائه خدمات امنیتی به كامپیوترهای دولت و بخش عمومی انگلیس ادامه دهد تا فرصت بیشتری برای مهاجرت داشته باشد. ما اما دستمال به دست در مجلس ختم نشستهایم و به این فكر میكنیم كه بعد از مراسم، خانهیی برای رفتن نداریم.