ایده این پروژه هم واقعا جالبه: مدلهای زبانی بزرگی که یادگیریشون فقط و فقط بر اساس متون پیش از ۱۹۱۳ بوده. این در دانشگاه زوریخ ساخته شده و کاربردش اینه که اجازه بده شما با یه آدم بسیار کتابخونده، روزنامه خونده، با سواد و آگاه سال ۱۹۱۳ گپ بزنین و از افکار و دیدگاههاش و درکش از مفاهیم عمیقا آشنا بشین. مطمئن چیزهایی مثل فاشیسم، حقوق زنان، اقتصاد و بسیاری از مفاهیم دیگه از دید این آدم کاملا متفاوت است با چیزی که ما الان درک میکنیم.
سه نکته رو هم یادآوری کنم:
این مدل احتمالا حرفهایی میزنه که با استانداردهای امروز مشکلات متنوعی دارن
این لینک فقط مدلها هستن، باید با روشهای مختلف مدل رو استفاده کنین؛ مثلا با اولاما که قبلا معرفی کرده ام (ollama)
به چت ژپتو و بقیه نمیتونین بگین «با عقایده فلان سال جواب بده یا فکر کن در فلان سالی» چون ته ماجرا رو میدونه به هرحال و دقیقا مثل یک آدم اون زمان فکر نخواهد کرد.
وقتی میگیم «درست کردن آرشیو چه فایده ای دراه؟» یکیش همینه. بودن این متون به شکل دیجیتال اجازه داده چنین پروژه ای پیش بره
نمونههای ایرانی هم میتونن جالب باشن. هم حجم کمتری داره و عملیتر است و هم راهگشا میشه برای قدم های بعدی. فرض کنین بتونیم با کسی که در دوران انقلاب یا مشروطه است صحبت کنیم.
زنها از چه زمانی شروع کردن شیو کردن زیربغل، پاها و بعد بقیه بدن؟ چرا الان اگر از اکثریت آدم ها بپرسین چرا باید موهای بین پاها رو اصلاح کرد در مورد بهداشت حرف میزنن در حالی که پزشک ها میگن که بودن موها بهداشتی تر از زدن اونها است؟ مردها کی به این بازی وارد خواهند شد این بازی رو واگذار خواهند کرد؟ اینها چیزهایی هستن که توی رادیو گیک شماره ۶۸ که دومین جوراب شلواری است بهش میپردازیم. سری های جوراب شلواری دوست دارن در حوزههایی که کمتر ازشون حرف میزنیم وارد بشن و یادآور کنن که چطوری این چیزها ساخته جامعه هستن، چطوری جالب هستن و چطوری باید حواسمون بهشون باشه که فکر نکنیم همیشه در همه همینطوری است که ما فکر میکنیم. اگر از این شماره از جوراب شلواری براتون عصبانی کننده یا غیرقابل باور بود، به همه آدمهایی فکر کنین که به چیزی باور داشتن و وقتی باهاشون حرف می زدین، حاضر نبودن برعکسش رو بشنون و جوری رفتار می کردن انگار اصلا نمی فهمن شما چی می گین.
در مورد شیوینگ حرف می زنیم. تاریخچه و اینها و در جوراب شلواری هستیم! جایی که قراره در مورد چیزهایی حرف بزنیم که برامون راحت نیست و چیزهایی رو یادآوری کنیم که مدت ها بود فکر می کردیم بدیهی هستن و همیشه تاریخ این شکلی بودن! با ما باشین
در دنیای جدید اصولا با پاها شروع نشد. یکی از بهترین منابع تاریچه ای کتابی است از ۱۹۸۲ به اسم Caucasian Female Body Hair and American Culture Christine Hope http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1542-734X.1982.0501_93.x/abstract
در شروع می گه اولین تبلیغات در مورد زیر بغل است.
البته پیش از این در بعضی جاهای دیگه رواج داشت. مثلا در اسلام می گفتن موی میان پاها رو باید کوتاه کرد یا در مصر باستان با استفاده از چیزی شبیه وکس یا صدف های تیز شده یا شکسته و تیز، موها رو اصلاح می کردن یا در حوالی ۱۵۰۰ انگلستان به پیروی از ملکه موی بدن رو می زدن و البته موی پیشونی رو هم می کندن تا صورت بلندتر به نظر برسه.
اما در مورد دنیای جدید ژیلت مساله رو شروع کرد. تیغ های یکبار مصرف شدیدا خوب می فروختن ولی لازم بود روشی پیدا بشه که همون محصول رو بشه به زن ها هم فروخت. و چه چیزی بهتر از تبلیغ تغییرات مد؟
۱۹۱۵ تازه اصلاح زیر بغل شروع شد.. در ادامه مدهای مرتبط با مد لباس که آستین نداشت یا آستین های خیلی کوتاه داشت که باهاشون موهای زیر بغل قابل دیده شدن بود. در آمریکا مجلات با مخاطب آدم های پولدار تبلیغات بزرگی بود تحت عنوان Great Underarm Campaign که تبلیغ بزرگی می گفت summer dress and modern dancing combined to make nessesary the removel of objectionable hair و منظور زیر بغل بود ۰> در یکسال ژیلت حدود ۱ میلیون تیغ فروخت! تا ۱۹۲۲ بازار پر شده بود از کرم های موبر و غیره و الان که یک قرن گذشته، ۹۶ زنان آمریکایی و کانادایی به شکل منظم زیر بغل و پاهاشون رو مو زدایی می کنن.
۱۹۱۷ بالاخره تبلیغ های ضد موی زیر بغل و اصلاح و غیره به مجله های ارزونتر و با مخاطب های معمولی هم می رسن. محتوای تبلیغات چیزهایی مثل اینه: «مد می گوید پوست زیر بغل شما باید به نرمی پوست صورتتان باشد». یک احتمال که سراغ زیر بغل رفتن و پاها رو کار گذاشتن این بود که «پاها» در زن ها هنوز چیزهای سکسی حساب می شد و حتی اولین تبلیغ ها که به اصلاح پا اشاره می کنن هم از کلمه leg استفاده نکردن و از limb استفاده شده. این تبلیغ ها شدیدا مبتنی بر دلایلی بود که باید زیر بغل رو اصلاح کرد و حتی روش اصلاح اونها! (: چون کسی عادت نداشت بهشون. ما در جنگ اول جهانی بودیم! اگر به تلیغات نگاه کنیم در مورد «عدم بهداشت» و «نامناسب بودن برای مد» اشاره می شه و در نهایت فشار روی اینکه «هر زن مدرن این کارها رو می کنه؛ مگه شما مدرن نیستین؟»
البته در همین کلی محصول بهداشتی هم اومده ولی در همه موارد هم به مردها فروخته می شه هم به زن ها. از دئودورانت تا محلول های شستشوی بدن و خمیردندون های جدید اما این یکی فقط مخصوص خانم ها است: تیغی که آقایون دارن می خرن تا صورتشون رو اصلاح کنن رو شما هم لازم دارین… چون.. آهان موی زیر بغل هست (:
همونطور که گفتیم بالاخره در ۱۹۲۲ است که شرکت های مد خودشون شروع می کنن کرم های موبر می فروشن و تیغ.
اولین تبلیغات مربوط به اصلاح پاها ۱۹۱۸ است و همونطور که گفتیم به پاها هم اشاره نمی کنه. نمودار تعداد تبلیغات و فروش نشون می ده که فروش موبرها/زنهای زیر بغل بسیار بالاتر از وسایل و تبلیغات اصلاح پاها است.
برای اصلاح پاها باید منتظر جنگ جهانی دوم باشیم. از یکطرف مدها و پین آپ گرل ها و از همه مهمتر کمبود مواد اولیه ای مثل ابریشم باعث شد جوراب های نازک کمیاب بشن و آدم ها با پاهای بی جوراب رفت و آمد کنن و چی بهتر از این برای حمله تبلیغات دوم ژیلت؟ تا ۱۹۵۰ وسایل اصلاح پا به جزوی از وسایل آرایشی خانم ها تبدیل شده بود.
اما بذارین از پاها کمی بالاتر بریم.. و از زیر بغل خیلی پایینتر!
شاید فکر کنیم این چیزها خیلی قدیمی است ولی واقعیت اینه که در دنیای مدرن اولین اصلاح های بدن زنان، در زیر بغل حوالی ۱۹۲۰ و در پاها در حوالی ۱۹۴۰ شروع شد. اما خب دیدیم که اینطور نیست. در مورد موی بین پاها که مساله جدی تر / جدیدتر هم هست. یک محقق به مجلات پلی بوی نگاه کرده (ببین چه شغل های بامزه ای هست! حالا هی بریم مهندس بشیم!) توی بررسی مجلات پلی بوی می بینیم که تا ۱۹۷۰ که اصولا اثری از عکس های کمر به پایین در وسط مجله نیست اما از ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰ تقریبا تمام عکس ها یا اصولا شیو نشده هستن یا تا حدی اصلاح شدن ولی از ۲۰۰۰ به بعد یکهو میزان مو خیلی کم می شه یا اصولا نیست.
در مورد وکس برزیلی هم اولین … منطقا الان به وکس تمام موها برزیلی می گیم… اولین تبلیغ مال ۱۹۸۷ است که معلوم نیست البته چقدر اقبال داشته. از نظر سنی در آمریکا یک تحقیق این رو می گه:
Full bush (nothing removed)
به طور دقیق هرچقدر سن پایینتر است علاقمندی به اصلاح کامل بیشتره و اصلاح با تیغ مرسوم ترین. همین تحقیق بررسی می کنه که ارتباط سکس و وضعیت موی بین پاها چطوره و به این نتیجه می رسه که ربط قابل توجهی ندارن و همدیگه رو پیش بینی نیم کنن. همچنین محقق ها نمی تونن ربطی بین تحصیلات، ملیت، استفاده از کاندوم و چیزهای دیگه با وضعیت مو نشون بدن.
اما چرا اصلاح می کنیم؟ تحقیقی روی ۶۰۰ زن، به ترتیب به این دلایل رسید:
– با لباس های باز بهتر دیده می شه
– حس می کنم جذابم
– حس می کنم زنونه تر است و راحتترم
– تمیزتر حسش می کنم
و جواب های مربوط به سکس مثلا اینکه پارتنرم دوست داره یا مردها اینجوری دوست دارن کمتر بود. البته در آمریکای جنایتکار (:
البته در این مورد خاص که پزشک ها نظر خیلی جدی دارن که شیو کردن به ضرر بهداشت است. یک تحقیق در آمریکا نشون می ده که پنجاه درصد از زنانی که موی بین پا رو کاملا حذف می کنن به عنوان یکی از دلایلشون به بهداشت اشاره می کنن. این مساله از نظر پزشکی درست نیست و یک سرچ ساده در ژورنال های علمی کلی منبع نشون می ده که موی بین پا رو عامل دفاعی بدن برای یکی از حساسترین نقاط آسیب پذیرش در برابر باکتری ها و ویروس ها می دونن. تنها مشکل بهداشتی موهای بین پا، شپش است که خب در ۲۰۱۶ برای شنونده های ما و خواننده های اون مقالات مشکل به حساب نمییاد.
جواب ها
گروه هایی هستن که این مساله رو سرکوب زنان می دونن یا فشار مردسالار به اونها. تا حدی شاید درست بگن ولی تاریخ نشون می ده که نقش سرمایه داری مستقیم بیشتر از مردسالاری مستقیم بوده (حالا می شه بحث کرد که این دو به هم ربط دارن). از اونطرف زنان هم نقش داشتن در شکل تعامل با این فشار. تحقیقی در دهه ۹۰ روی دلایل هم جالبه. یک محقق دیگه کار کرده تا ببینه چرا زن ها پاهاشون رو شیو می کنن یا نمی کنن و در نهایت رسیده به اینکه ایده های فمنیستی نقش بزرگی نداره و افراد به دلایل شخصی متنوع شیو می کنن یا نمی کنن. البته این تحقیق می گه شیوه ای زن ها خودشون رو از نظر جنسی طبقه بندی می کنن نقش پر رنگ تری روی دلایل شیو کردنشون داره. کسانی که خودشون رو لزبین طبقه بندی می کنن می گن شیو می کنن تا از نظر اجتماعی فشار کمتری روشون باشه. [ مثال بزنم؟ ] در حالی که زنان هتروسکشوال معتقد هستن با شیو کردن جذاب تر هستن و داشتن یک پارتنر می تونه پیش بینی کننده خوبی برای شیو کردن منظم باشه [مثال].
در دوران ویکتوریایی موی بدن غیرتمیز برداشت می شد در حالی که الان دیگه جزو دلایل شیو کردن پا نیست. شاهد دیگه این مساله اینه که در زمستان شیو کمتری داریم فقط چون دیده نمی شه. اگر نگرانی از دیگران نبود منطقا شیو در تابستان هم به اندازه زمستان می بود.
هراصلاحی باعث صدمه به پوست و باز موندن منافذ می شه و همه تجربه حساسیت هاش رو داریم. گاردین به فهرست بزرگی از ویروس ها اشاره می کنه که تحقیقات نشون می دن در صورت شیو کردن احتمال انتقال بالاتری دارن؛ حتی به سلولیتی که ناشی از اونها است و خب البته رهبر ویروس های خطرناک HPV که منجر به تبخال های تناسلی می شه. کارکرد دیگه این موها کم کردن اصطکاک پوست با پوست و حفاظت بیشتر از پوست در حین مالیده شدن به بخش های دیگه بدن یا بدن کس دیگه هستن. در نهایت پیشنهاد مقاله گاردین اینه که به جنگ با موها خاتمه بدیم و حداقل تصمیم آگاهانه تری نسبت بهشون بگیریم.
چند نکته بگم و خلاص!
رابین ویز می گه انسان تنها موجودی است که در بین پاهاش موی مشخصی داره. در واقع گونه های مشابه ما (مثلا میمون های بزرگ و پرایمت ها) اصولا موی کمتری در اون ناحیه دارن. نظریه ویز اینه که این مو نشون دهنده بلوغ است و نمادی از توان باروری که موجب تحریک جنس نر می شه.
مفهوم موی زائد در اسلام
تحقیقی در آمریکا می گه زن ها در طول عمرشون تقریبا ۱۰هزار دلار خرج موها می کنن و تقریبا ۴ ماه از زندگی رو براش صرف می کنن
خیلی ها جبهه می گیرن که زشته و غیره ولی چطور برای مردها نیست؟ در واقع مساله اینه که ما به یک چیز عادت کردیم و هر چیزی که شبیه عادت / تبلیغ ما نباشه رو منفی می بینیم.
اگر بحث بو است چرا مردها بوی بد نمی دن پس؟ بحث اصلی بهداشت است که مستقل از مو اتفاق میافته. اشاره به آزمایش میمون ها و تفاوت بو و گریز به روش مبارزه با بوی بد (تمیز نگه داشتن و ۲ ساعت فرصت برای باکتری ها)
نکته بامزه اینه که توی ایران خیلی عادی تر حساب می شه که مردها زیر بغل رو شیو کنن در حالی که در مثلا آمریکا این اتفاق کمتر است و موی زیر بغل مرد، مردانه حساب می شه.
و البته هزاران شکر داریم که ما در دوره ای هستیم که هنوز مردها قرار نیست اپیلاسیون کنن! احتمالا دو نسل دیگه لازم خواهد بود و همه می گن چقدر برای بهداشت خوبه و چقدر قشنگتره و …
و حالا که البته بازی شد.. بگم که یک جوکی بود قدیم ها در مورد روش های شناختن اینکه دوست دختر شما ایرانی است… اصرار به آشپزی، آرایش، نوز جاب، … آخریش: وکسینگ وکسینگ وکسینگ!
حرف آخر
اینه که اینم چیز جدیدی است و برساخته فشارهای دیگران. حداقلش اینه که باید بدونیم حق انتخاب داریم و فشار به دیگران رو کم کنیم. شاید یکی بخواد آیرون من ۳ بگه «مدل دهه ۱۹۷۰ رو برای بیکینی ام ترجیح می دم» یا یکی مثل لیدی گاگا ترجیح بده با موی کامل روی جله کندی ظاهر بشه یا گپی هافمن بدون شیو کردن توی فیلم برهنه باشه. هر کس حق انتخاب داره. بهتره همدیگه رو قضاوت نکنیم و همه تلاشمون رو نذاریم روی شبیه کردن همه به هم. شاید یکی دوست داشته باشه مثل بچه نوزاد باشه ویکی بخواد تمام بدنش رو طبیعی نگه داره. اشتباه ترین کار ما اینه که سعی کنیم همه رو مثل هم کنیم چون در واقع خیلی جاها در حال صدمه زدن هستیم. هر چقدر خط مرزها پر رنگ تر باش دنیا بدتر می شه.
در واقع مشکل اینجاست که ما یک خط مرز محکم می کشیم و هر کی توش نیست رو دشمن تصور می کنیم می جنگیم. در واقع دائما دنبال «ما» و «شما» یا «خوب ها» و «بدها» هستیم و اتفاقا خودمون می شیم سیبل همدیگه. هر کس سلیقه ای داره (سلیقه من معلومه؟ (: )) و احمقانه ترین کار سرکوب همدیگه است. یادمون باشه که هر جا شروع کنیم به سرکوب دیگران، یک جا داریم خودمون رو سرکوب می کنیم.
اینستاگرام در ۲۰۱۳ عکس پترا کالیز که دختری بود که شورت پوشیده بود ولی موهاش کمی از شورت بیرون زده بود رو حذف کرد و گفت «این خلاف قواعد ما است». بعد در توییتر کلی سوال شد که اگر موها رو زده بود و مویی از شورت بیرون نمی زد این خلاف قوانین نبود؟ اینستاگرام اینقدر شجاع بود که معذرت خواهی کرد و منطق آدم ها رو پذیرفت. برند لباس زیر اند آدرز در کمپین جدید «توسط زنان برای زنان» از مدل هایی استفاده کرد که گاهی موی زیر بغل دارن، گاهی تتو دارن، گاهی جای زخم روی بدنشون هست و موارد مشابه. خیلی چیزها داره عوض می شه و آدم ها نسبت به خودشون حق پیدا می کنن. پورن مین استریم دائم داره می گه هر مویی روی بدن زشته اما من و شما هستیم که اجازه داریم خودمون تصمیم بگیریم و سلیقه هامون رو دوست داشته باشیم و ابراز کنیم – حتی اگر خلاف نظر جمع باشه. حداقلش اینه که باید یاد بگیریم با کسی که علاقه سالمش رو ابراز می کنه نجنگیم و به عنوان یک دشمن آسون بهش حمله نکنیم تا خودمون احساس امنیت کنیم. از نظر یکی موی بدن قشنگه، از نظر یکی زشته، از نظر یکی دیگه که سالمتره.. اصلا به من و اون ربطی نداره که زشته یا قشنگه. هر کی خودش تصمیم می گیره! اصولا به ما چه که هرکس در مورد بدنش چه تصمیمی می گیره.. بدن هر کس حق اونه سهم اونه.. عشق اونه و اگر کسی اینقدر شجاعه که در چنین موضوع پایه ای ای بتونه در مقابل کل جامعه مقاومت کنه من و شما کی باشیم که بخوایم … این حرفها چیه؟ شاد و خندون… می ریم موزیک آخر!
مهشاد برامون نوشته که داره سعی می کنه کل مجموعه تفسیر قرآن مهدس عبدلعلی بازرگان رو از سایت رسمی مهندس بازرگان دانلود کنه ولی چون ساختار سایت خیلی سنتی و صفحه صفحه طراحی شده، اینکار براش سخته و سایت هم جایی رو نذاشته که بتونیم کل جریان رو یکجا دانلود کنیم. با یک نگاه به صفحه مشخص می شه که از این لینک http://bazargan.com/abdolali/main0.html لینک شده به ۱۱۴ سوره و اونجا چندین فایل mp3 در صفحه هست که هر کدوم بخشی از درس های قرآن مربوط به تفسیر اون سوره هستن.
بذارین ماجرا رو پیچیده نکنیم و با دستور جذاب wget همه اش رو بگیریم. از اونجایی که احتمالا حجمش زیاده و اینترنت ما هم اسلامی (که حتی به درد قرآن دانلود کردن هم نمی خوره ظاهرا) وصل می شیم به یک سرور اینترنتی و اونجا این دستور رو می زنیم:
سوییچ ها مشخص هستن. r برای دانلود ریکرسیو (تو در توی صفحات) ولی فقط تا سه لایه داخلی (l3) چون لایه اول که همین صفحه است، لایه دوم می شه صفحه ای که سوره ها توش هست و لایه سوم می شه فایل های mp3 و یک c هم اضافه می کنیم به معنی continue که اگر قطع شد وسطش راحت ادامه بدیم و یک np یعنی از جایی که هستیم بالاتر نمی خوایم بریم (no parrent).
روی اون سرور تقریبا پنج دقیقه بعد همه چیز دانلود شده:
$ tree -d -L 3 #فقط دایرکتوری ها و فقط سه لایه
.
└── bazargan.com
└── abdolali
├── gifs
├── MP3
├── PDF
└── video
خیلی هم خوب. ما فقط دایرکتوری MP3 رو می خوایم. حجمش چقدره؟
$ du -hs bazargan.com/abdolali/MP3/
4.4G bazargan.com/abdolali/MP3/
$ du -hs bazargan.com/abdolali/PDF/
184M bazargan.com/abdolali/PDF/
پ.ن. بازرگان جزو آدم هایی است که هم در رژیم پهلوی زندان رفته و هم در رژیم فعلی و اتفاقا در اون رژیم همراه میرحسین موسوی زندان بوده. این تیپ آدم ها نشون می دن که دنبال قدرت نبودن و تلاش می کردن چیزی رو اصلاح کنن. علیرغم اینها، من این درسها رو نشنیدم و نمی دونم چیه و این مساله به عنوان یک سوال لینوکسی برام جالب بوده.
پ.ن.۲. به مهندس ایمیل زدم و پرسیدم آیا مشکلی نیست که من فایل هاش رو به صورت تورنت پخش کنم. جوابشون این بود:
جناب جادي، با سلام و تحيت و تشكر از اطلاع دادنتان و رعايت وجداني حقوق ديگران، اما در مورد قرآن، حق شخصي وجود ندارد و كتاب خدا متعلق به همه است و هرگونه تسهيلي كه هركس دراين زمينه فراهم كند، موجب خوشحالي و تشكر هم خواهد بود
موفق باشيد
بازرگان
در ۱۸۴۲، یک کلنل سواره نظام هلندی با یک زن ازدواج می کنه. این ازدواج پر سر و صدا است چون کشور در تلاشه که آدمها رو بر اساس دین و مذهب از هم سوا کنه و یکی از این دو نفر کاتولیک است و اون یکی پروتستان. در ۱۸۸۰ ، مرگ این دو نفر رو از هم جدا می کنه و کلنل کنار دیواری که حتی قبرستان کاتولیکها رو از پروتستانها جدا می کنه دفن می شه. هشت سال بعد زن هم فوت می کنه ولی به قبرستان خانوادگی نمی ره، اون طبق وصیتنامهاش خارج از قبرستان خانوادگی و درست کنار دیوار جدا کننده دفن می شه؛ با سنگ قبرهایی که توی عکس می بینین.
یک زمانی بود که جنگ سرد فعالیت های ابرقدرت ها رو شکل می داد – مثلا باعث می شد کلی پول خرج کنن تا زودتر از جو زمین خارج بشن. جنگ جهانی تموم شده بود و بلوک شرق و غرب باید ثابت می کردن که کی پیشرفته تره. یکطرف یک کشور بزرگ و فقیر و تنها بود که با تمام قوا تلاش می کرد صنعتی بشه و پیشرفت کنه و تازه تونسته بود با سی سال کار خودش رو به کشورهای رده اول دنیا برسونه و یک طرف سرمایه داری آمریکا که آهسته و پیوسته پیش اومده بود و نمی ترسید اعتراف کنه که بیکاری براش مفیده، جنگ براش مفیده و مشکلی با استثمار نداره و تنها مشکلش وقتیه که کسی سود رو پایین بیاره.
این توپ با سفیه لونا۲ پرتاب شد و اولین جسم ساخت انسان بود که به سطحی به جز سطح زمین برخورد کرد. این توپ تبلیغاتی از قطعاتی ساخته شده بود که روی تک تکشون حروف اول اسم اتحاد جماهیر شوروی و سال ۱۹۵۹ حک شده بود و درست بعد از ورود لونا۲ به محدوده ماه، از اون جدا شد و بعد هم قطعه قطعه. این قطعات الان روی ماه پخش هستن تا اثباتی باشن بر پیروزی خلق (:
روسیه خیلی خوب پیش رفت ولی بعد جنگ سرد رو به ماشین لباسشویی و آدامس و مدادرنگی و حق انتخاب رابحه صابون و غیره باخت.
اسکناس بالا مال سال ۱۸۹۶ است. تصویر مفهوم الکتریسیته رو نشون میده و اهمیت اون رو برای انسان.
تصویر دو دلاری پایین هم نشون دهنده علم است و فراگیریاش.
و این یکی اسکناس یک دلاری هم رشد و جوانی رو (:
عجیبه که آمریکا چنین بنیانگذارانی داشته که اون سالها علیه سانسور قانون گذاشتن و پایههایی درست کردن که غرب وحشی رو توی صد سال تبدیل کرده به مرکز جهان.
مرتبط: برای گرفتن اطلاعات بیشتر در مورد تاریخچه پولهای آمریکا اینجا رو نگاه کنید. خیلی خوب درست نشده ولی اطلاعات جالبی داره. من هنوز یکی از خاطرات بچگیام اینه که با پدرم بحث میکردم که پونصد دلاری و هزار دلاری وجود داره و پدرم میگفت نداره. من توضیح میدادم که سبز هم نیست و پدرم میگفت اشتباه میکنم. مراجعه میکردیم به دانشنامههای چاپی و عکس دلارها رو می دیدیم و قبول میکردم که اشتباه میکنم ولی مطمئن بودم یک جا عکسشون رو دیدم. امشب این معما برام حل شد (: قدیمها وجود داشته ولی بعد از ۱۹۶۰ جمعشون کردن و هرچند هنوز – مثل بقیه پولهای تاریخ آمریکا – معتبره ولی اگر به بانک برسه، جمع میشه. مشخصه که هیچ ابلهی هم به بانک تحویلش نمیده و توی کلکسیونها دست به دست میشه (خیلی هم گرون نیست. یک هزار دلاری رو میتونین بخرین ۱۵۰۰ دلار).
تقدیم به گیک ریاضی کیبردآزاد؛ شهریار و همه طرفداران آزادی حق تحصیل
درسته که تحصیل حق همه آدمها هست ولی در طول تاریخ قدرتهای مختلفی تلاش کردن تا با محروم کردن گروهی از مردم از این حق، اونها رو پایین نگه دارن. نمونههای قدیمیاش برمیگرده به ایران باستان خودمون که توش هر کس باید به شغل پدری میبود و نمونههای جدیدترش برمیگرده به ایران فعلی خودمون که توش گروههای از مردم (مثلا بهاییها، زنان در رشتههای خاص و فعالان اجتماعی) اجازه ندارن از تحصیلات عالی استفاده کنن و در مقابل قوانینی تصویب میشه که مثلا نماینده مجلس شدن نیازمند حداقل تحصیلات فوق لیسانس باشه و با این تکنیکها سعی میشه مشارکت عامه مردم کمتر و کمتر بشه.
این جریان توی شوروی هم بوده و کتابخونه دانشگها کرنل یک مقاله جالبی منتشر کرده در اینباره که اسمش هست Jewish Problems یا «سوالات یهودیها».
جریان اینه که در نظام سوسیالیستی شوروری منطقا همه باید آزاد و برابر میبودن اما حاکمان توتالیتری (تمامیت خواه) که قدرت رو دستشون گرفته بودن، دوست داشتن فقط بچههای خودشون بتونن درس بخونن و از اون مهمتر براشون مهم بود که یهودیها به جای خاصی نرسن توی کشور. بهترین راه؟ محروم کردنشون از پیشرفت علمی.
سوالات یهودی مجموعهای از سوالهای «ظاهرا آسون اما سخت اما آسون» ریاضی بودن. این سوالها در موقع مصاحبه علمی دانشگاه به کسانی که قرار بود وارد دانشگاه نشن داده میشدن. ظاهر اونها ساده بود، حل اونها واقعا سخت بود اما همهشون راه حلهای زیادی هوشمندانه هم داشتن که میشد از اون طریق راحت حلشون کرد.
ظاهرا نظام سوسیالیستی اونقدر هم فاسد نبود و لازم می دونست به دانشجویان رد صلاحیت علمی شده جواب معقولی در مورد رد صلاحیتشون بده. پس این سوالها یکی یکی به افراد ستاره دار داده میشد و همین که اونها نمیتونستن یکیش رو حل کنن، رد صلاحیت میشدن. در صورت اعتراض راه حل «ساده» نشون داده میشد و دانشگاه با گفتن اینکه «این که به این راحتی قابل حل بود» از کار زشتش دفاع میکرد.
در مقاله دانشگاه کرنل که تانیا خوانوا نوشته (پی دی اف)، این ستاد ریاضی تعریف میکنه که چطور اساتیدی که برای برابری تحصیلی تلاش میکردن سعی کردن این سوالات رو پیدا کنن و با تشکیل تیمی از دانشجوهای المپیاد ریاضی روسیه که مایل به همکاری بودن این سوالات تابوت رو حل کنن تا کمکی باشه برای دفن نشدن عناصر نامطلوب در خارج از دانشگاه. خوبه بدونیم که هشت نفر از بهترین دانشجوهای روسیه به همراه استادهاشون در یک ماه تونستن فقط نصف سوالها رو حل کنن (:
توی پی دی اف دانشگاه کرنل این داستان به همراه همه سوالات کشف شده با راهنمایی حل اونها و در نهایت حل کامل اونها اومده.
توجه: دادن این سوالها به یک نفر که از جریان مطلع نیست بامزه نیست (: مریضی مردم آزاری است (: