رادیوگیک – ۱۳۷ – کارها رو بگیر دست خودت

در این شماره از هکری می‌شنویم که در موقع لزوم دست به کار شد و اینترنت یه کشور رو پایین آورد، از جنگ سایبری در اوکراین و شت کوین واقعی و چیزهای دیگه. در آخرین شماره از ۱۴۰۰ با ما باشین که دنیا هکرهای بیشتری لازم داره

با این لینک‌ها مشترک رادیوگیک بشین

و البته ایده جدید که اگر توشون سابسکرایب کنین / مشترک بشین یا هر چی بهش میگن، خوشحال می شم:

منابع این شماره

رادیوگیک – شماره ۱۳۵ – مغزم بریز تو بشقاب

در این شماره خبری عجیب داریم؛ اونم مغز انسانی که توی بشقاب پرورش داده شده تا پونگ بازی کنه. همچنین هک های بزرگ و پول های بزرگش رو نگاه می‌کنیم و می‌بینیم الون ماسک چرا پیشنهاد ۵هزار دلار رشوه به یه پسر ۱۹ ساله کرده تا باتش رو تعطیل کنه. ضیا صدر مهمون این شماره است.

با این لینک‌ها مشترک رادیوگیک بشین

و البته ایده جدید که اگر توشون سابسکرایب کنین / مشترک بشین یا هر چی بهش میگن، خوشحال می شم:

منابع این شماره

00:00 – شروع
01:00 – تصمیم توسعه دهنده بازمتن به تخریب پروژه‌اش
08:35 – ایلان ماسک و مشکلش با پسر ۱۹ ساله‌ای که هواپیماش رو تعقیب می‌کنه
18:15 – مغز رشد داده شده در بشقاب، یاد می‌گیره پونگ بازی کنی
22:55 – هکر مالتی‌چین، پول‌ها رو پس می‌ده
26:10 – پرداخت بانتی ۱۰۰۵۰۰ دلاری اپل به کاشف باگ وبکم
31:04 – ایران – شامل بحث هک صدا و سیما
33:50 – پیش نویس مصوبه طرح رمزارز ها
54:50 – لینوس ادعا کرده ساتوشی است / احتمالا به شوخی!
56:50 – پایان عمر پایتون ۲ حتی در اپل
58:50 – حمایت ها و نامه‌ها

جمعه‌های نرم افزار آزاد و بازمتن؛ شما هم می‌تونین بخشی از این دنیای حرفه‌ای باشین

اگر اینجا رو می‌خونین که حتما با نرم افزارهای آزاد و نرم افزارهای بازمتن آشنا هستین. این برنامه‌ها علاوه بر اینکه بهترین ابزارها رو به شما می‌دن (شامل لینوکس، بی اس دی‌ها، آپاچی، فایرفاکس، …) که یک نکته فوق‌العاده دیگه هم دارن: فرصت مشارکت در حرفه‌ای ترین سطوح رو به شما می‌دن. مثلا اگر شما می‌خواین واقعا در دنیای بیت‌کوین واورد بشین سورسش هست و مشکلاتش هم هست و کافیه خودتون رو توش غرق کنین و کم کم مشکلاتی رو حل کنین و سری تو سرهاش در بیارین. البته مشخصه که از موضع مورد علاقه خودم یعنی بحث فنی می‌گم نه خرید و فروش و .. (:

اما از کجا شروع کنیم؟ از فردا؟ احتمالا خیلی‌هامون ماه‌ها یا حتی سال ها است که قراره از فردا اینکار رو شروع کنیم. اما یه ایده بهتر هم هست: از همین جمعه شروع کنیم! از امروز مثلا (: یا مثلا از پنجشنبه. توی دنیا برنامه‌ای هست به اسم جمعه‌ها با اوپن سورس که تشویق می‌کنه آدم‌ها بخشی از روز جمعه که می‌شه آخرین روز کاری‌شون رو به کمک به نرم‌افزارهای آزاد اختصاص بدن. پیشنهاد اینه که برین سراغ پروژه‌هایی که براتون جالبه و سورسشون رو روی گیت‌هاب پیدا کنین و اونها رو فالو کنین. ایشوها رو ببینین و اگر چیزی به نظرتون جالبه سعی کنین برای خودتون حلش کنین. اگر تا حدی موفق بودین می تونین زیر ایشو بگین دارین چیکار می کنین و پیش برین. معلومه که اصل اول اینه که پرمدعا و اسپم نباشیم. واقعا دنبال یاد گرفتن باشیم و همکاری کردن و لذت بردن ازش. من اگر بخوام رو چیزی کار کنم اول سعی می کنم مساله رو حل کنم .. مثلا تا ۷۰٪ و بعد تازه بگم که علاقمند به کار روی این ایشو هستم و اگر موافقت شد نشون بدم که دارم چیکار می‌کنم.

برای شروع می‌تونین سراغ باگ‌های ساده‌تر برین. مثلا توی ایشوها دنبال چیزهایی مثل good for beginners بگردین یا حتی با استفاده از سایت‌هایی مثل Up for Grab (میوه آماده چیدن) ایشوها و باگ‌ها و مشارکت‌های مناسب برای تازه کارها رو پیدا کنین. اگر هم دنبال پروژه‌های حرفه‌ای تر هستین یک ایده خوب اینه که کامیت‌ها رو نگاه کنین و ببینین مشکلات قبلی رو آدم‌های حرفه‌ای تر چطوری حل می کنن. اینطوری هم با پروژه و کدش آشناتر می‌شین و هم شیوه کار بقیه رو می‌بینین و کم کم پترن‌ها براتون آشناتر می‌شه.

خلاصه که وقت بذارین و کارهای باحال بکنین که بهتون خوش بگذره. اینم یادمون باشه که تنها شیوه کمک، کد نوشتن و اصلاح کردن نیست. ترجمه، درست کردن گرافیک، منظم کردن چیزها، ساختن محتوا، نوشتن متن، جواب دادن به آدم‌ها و حل مشکلاتشون، ترویج و … همه و همه کارهای بسیار لازم در دنیای آزاد هستن و راه‌های برای وارد شدن به جمع حرفه‌ای ترها. دقیقا یکی از بهترین نکات در مورد بودن در جامعه نرم افزار آزاد.

امروز جمعه است (: دو ساعتی وقت بذارین و توی گیت هاب یا هر جا که دوست دارین عضو بشین و پروژه‌هایی که دوست دارین رو پیدا کنین و استار بدین و فالو کنین … صفحه اکسپلور گیت هاب می‌تونه جای خوبی برای شروع باشه.

پاین بوک پرو؛ یه لپ‌تاپ لینوکس مبتنی بر آرم ۲۰۰ دلاری

عجیبه که اینو من ندیده بودم. یه لپ تاپ مبتنی بر پروسسور آرم که لینوکس ران می‌کنه، بدنه اش فلزی است و بسیار ارزونه – البته به پول یه آدم عضو جهان. این کامپیتر ۱۴ اینچی، صفحه 1080p داره. دیسکش ۶۴ یا ۱۲۸ است و ۴ گیگ هم رم داره. این کامپیوتر همچنین یه باتری ۱۰هزار میلی آمپری داره که بین ۴ تا ۶ ساعت روشنش نگه می‌داره و پورت‌های یو اس بی ۲ و ۳ و همینطور یه یو اس بی سی که اجازه می‌ده کامپیوتر رو به مانیتور اکسترنال ۴کی خودتون وصل کنین و از اون باحالتر، قابل شارژ از این پورت هم هست، درنتیجه می تونین با هر کله‌گی مرسومی که دارین، این رو هم شارژ کنین (: و البته جک مثل آدم ۳.۵ اینچ هم داره (:

اما معلومه که این‌ها مشخصه‌های اصلی ای نیستن که این لپ تاپ جمع و جور و متوسط رو خیلی باحال می‌کنه. چیزی که این لپ تاپ رو خیلی باحال می‌کنه، اینه که لینوکس ران می‌کنه و فقط ۱۹۹ دلاره این پول یعنی یه نفر که توی مثلا آمریکا حداقل حقوق ممکن ساعتی رو می گیره، با ۳ یا ۴ روز کار می‌تونه اینو بخره. همینطور برای کسی مثل من و شما این می‌تونست یه فان خیلی باحال باشه یا یه لپ تاپ دوم دم دستی برای مواقعی که نمی خواین کامپیوتری اصلی تون رو ببرین یا حتی برای خیلی ها، یه کامپیوتر اول.

البته در نهایت با پول خسته ما،‌ همین در این لحظه می شه تقریبا سه میلیون و چهارصد ولی خب بازم دیدنش بامزه است، بخصوص اگر درآمد دلاری دارین و امکان خرید. راستی.. اگر تا اینجا اومدین که مطمئنا خوبه با خود کمپانی پاین هم آشنا بشین. یه شرکت مبتنی بر مصرف کننده ها که سعی می کنه ابزارهای لینوکسی باحالی بده؛ از جمله این تلفن لینوکسی.

در این دوران کرونا، برای سرگرمی و یاد گرفتن کرنل لینوکس خودتون رو کمپایل و استفاده کنید؛ ویدئو

کرنل اصلی ترین بخش سیستم عامل است. در واقع پروسه ای که کنترل کلیت سیستم و بقیه برنامه ها رو بر عهده داره. توی دنیای گنو/لینوکس، هسته سیستم عامل ما همون لینوکس است. یک کرنل آزاد که در کنار مجموعه ای از ابزارهای گنو و بقیه چیزها، توزیع های لینوکس رو ساختن.

معمولا توزیع شما، کرنل خیلی خوبی رو تنظیم کرده تا روی همه کامپیوترها کار کنه. اما گاهی ما دوست داریم کرنل های خودمون رو کمپایل و استفاده کنیم. دلایلش هم می تونه از تفریح و سرگرمی باشه تا چیز یاد گرفتن و بهینه کردن و تجربه کردن و حتی استفاده ازش به عنوان دروازه ای برای شناخت دقیق تر کرنل و اجزاش.

توی این ویدئو، به روش سنتی کرنل لینوکس رو از سایت کرنل دات اورگ میگیریم، یه وری باهاش می ریم و بعد کمپایلش می کنیم و کامپیوترمون رو باهاشون بوت می کنیم. حین کار گپی هم در مورد کل ماجرا می زنیم.

به نظرم تجربه خوبیه برای روزهای کم کاری و منطقا می تونه کلی چیز به شما یاد بده. البته حواستون باشه که در صورت اشتباه احتمالا کامپیوتر شما بوت نمی شه و باید بتونین با گراب ور برین یا از گزینه های دیگه کامپیوتر رو بالا بیارین (: پس احتیاط رو هم فراموش نکنین؛ البته در کنار اینکه آدم با اشتباه کردن چیز یاد می گیره. اگر هیچ وقت اشتباه نکنین یعنی احتمالا در حال کشف چیزهای جدید نیستین.

معرفی، گپ و نصب سیستم عامل های بی اس دی

می خوام یکسری کارها که همیشه تو لیست بوده رو تیک بزنم، بخصوص ویدئوها رو. این قسمت می رم سراغ گپ در مورد بی اس دی ها و نصب یکیشون.

داستان بی اس دی خیلی جالب و آموزنده است: یک یونیکس آزاد حتی بهتر از لینوکس که مدت ها قبل از لینوکس ظاهر شد ولی به دلایل متنوعی از جمله شکایت AT&T و جامعه پشتش، میدون رو به لینوکس واگذار کرد. هرچند که الان در سرورهای زیادی روی اینترنت شامل واتس اپ و نتفلیکس و محصولات اپل و پلی استیشن و جونیپر و غیره و غیره حضوری پر رنگ داره. توی این قسمت نگاهی به این قصه ها می کنم و با کمی توضیح یه بی اس دی نصب می کنم و روش بسته اضافه می کنم.

ویدئوی نصب فری بی اس دی در یوتیوب و آپارات.

هکاتون در آرماگدون: تلاش برای عملیاتی کردن یک دستگاه تنفس مصنوعی آزاد

یکی از آدم‌های مشهور دنیای ربات‌سازی به نام Gui Cavalcanti تماسی از یه متخصص پزشکی دریافت کرده؛ با یک سوال واضح: آیا می تونیم تجهیزات پزشکی مورد نیاز وضعیت کرونایی رو به شکل آزاد طراحی و اجرا کنیم؟

مساله اینه که ما با یکی از واگیری‌های بزرگ و سریع روبرو هستیم و تقریبا هر ۲ یا ۳ روز، میزان مبتلایان دوبرابر می‌شن. با این روند در چند ماه اکثر جمعیت کره زمین درگیر خواهند بود و طبق آمار بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کسانی که مبتلا می‌شن نیازمند کمک‌های بیمارستانی شامل سیستم‌های تنفس مصنوعی هستن و اگر گسترش با همین سرعت ادامه پیدا کنه، ما خیلی زود تجهیزات بیمارستانی و بخصوص دستگاه‌های تنفسی کم خواهیم آورد. درخواست و هدف این گروه اینه که متخصصین نرم افزار، سخت افزار، پرینت سه بعدی،‌ پزشک‌ها و هکرها و سازنده‌ها رو دور هم جمع کنه تا نمونه‌های آزادی از دستگاه‌های مورد نیاز طراحی کنن، نمونه‌هایی با ایده نرم افزار آزاد که نتیجه اش طرح‌هایی بشه که به هر کس، هر شرکت و هر کشور و سازمانی اجازه بده با حداقل امکانات دستگاه‌ها رو تولید کنه.

یکی از اهداف اصلی رسیدن به یک دستگاه تنفس مصنوعی است. دستگاهی هوا رو مرطوب کنه، با اکسیژن مخلوط کنه و بعد اونو با فشار مناسب به ریه‌های بیمار پمپ کنه. در صورتی که نقشه آزاد این سیستم ایجاد بشه، می‌شه اونو به کارخونه ها و کارگاهی مختلف داد تا شروع به ساختش کنن. حتی اگر کارخونه‌ها سراغش نرن، افراد داوطلب می‌تونن با استفاده از تجهیزاتی که هر جایی پیدا می شه (مثلا آردوینو) اونو بسازن و استفاده کنن.

البته در کنار این، طرح های دیگه هم در حال پیشرفت هستن. مثلا سیستم‌های بازیابی ماسک‌های ان۹۵ یا طرح‌هایی برای ساخت ماسک‌های ان۹۵ در خانه یا ساخت سیستم‌های فشار معکوس برای اتاق‌های قرنطینه (اتاق قرنطینه فشار هوای پایینتری داره تا هواش رو به بیرون جریان پیدا نکنه). با داشتن این سیستم‌ها راحتتر می شه باشگاه‌های ورزشی یا دفترهای کار رو به اتاق های قرنطینه تبدیل کرد.

پروژه‌های متنوعی هم شروع شدن. مثلا این این پروژه روی گیت هاب طرحی است که اجازه می ده شما یه سیستم فشار هوای دائم رو به سادگی به یک سیستم تنفس مصنوعی خانگی تبدیل کنین که البته به خاطر نداشتن مجوزهای FDA فعلا قابل استفاده بیمارستانی نیست و معلومه که برای تبدیل شدن به چیزی عملیاتی و عمومی نیاز به کار بیشتر داره ولی قدم‌های اول مثبتی است.

خلاصه که برنامه نویس‌ها و هکرها و سازنده ها هم بیکار ننشستن و نشون می دن که ایده‌های آزادی نرم افزار چقدر می تونه برای جوامع کارا باشه. حتی می شه امیدوار بود که بعد از عبور از این شرایط بحران هم ایده ادامه پیدا کنه و انحصار تولید ابزارهایی که به سلامت و نیازهای عمومی جوامع وابسته هستن از انحصار شرکت های بزرگ بیرون بیاد.

سیستم عامل آزاد و متن بازی برای فردای فروپاشی

فرض کنین یک نفر باشه که فکر کنه فروپاشی تمدن ما نزدیکه. معتقد باشه به زودی زنجیره تامین مواد اولیه جهان به مشکل برخواهد خورد و به خاطر گرون بودن هزینه انرژی، ما هیچ وقت نخواهیم تونست به سطح فعلی‌مون در الکترونیک برگردیم و دونه دونه کامپیوترهایی که داریم از بین خواهند رفت و ما می مونیم و توان حداکثر ساخت میکروپروسسورهایی بسیار ساده تر. راستش من باشم فکر می‌کنم با یه آدم متوهم یا یک رمان علمی‌تخیلی روبرو هستم؛ شایدم یکی فکر کنه راست می‌گه. ولی بحث ما این نیست.

این آدم یه کار خیلی جالب کرده: شروع کرده از حالا یه سیستم عامل آزاد و متن باز درست کنه برای اون دوران و اسمش رو هم گذاشته Collapse OS. یه کرنل z80 و ترکیبی از برنامه‌ها، ابزارها و داکیومنت‌ها که بتونن سیستم‌عاملی رو درست کنن که:

۱. روی ماشین‌های حداقلی / میکروپروسسورها اجرا بشن
۲. بشه با حداقل پورت‌ها باهاشون ارتباط برقرار کرد (سریال، کیبرد و نمایشگر)
۳. بشه باهاشون فایل متنی ادیت کرد
۴. بشه سورس اسمبلی رو برای گستره وسیعی از MCU و CPUها کمپایل کرد
۵. بشه دیوایس‌های ذخیره سازی مثل SDها رو خوند
۶. و بشه با اینها، سیستم رو تکثیر کرد

یعنی در واقع مجموعه ابزارهای کولپس او اس به شما اجازه می‌دن که وقتی با یکسری سی پی یو یا کامپیوترهای تک چیپ تنها موندین، بدون اینترنت و کامپیوترهای مدرن و غیره بتونین اونها رو راه بندازین کنین و چرخی به اسم کامپیوتر رو دوباره اختراع کنین! البته بسیار ساده تر و ابتدایی تر؛ چون به نظر ایشون، بعد از فروپاشی تمدن ما، الکترونیکمون در سطح سی پی یوهای ۸ بیتی خواهد بود.

در حال حاضر این پروژه می‌تونه باینریهای Z80 و AVR رو بسازه، خودش رو بازتولید کنه (یعنی با رم و دیسک کافی، می تونه خودش رو اسمبل کنه)، روی RC2014 ران بشه و کیبرد PS/2 رو بفهمه و یک شل داشته باشه که می تونه به مموری درخواست بده، IO استفاده کنه و کد داخل حافظه رو ران کنه. امکان خوندن حاظه اس دی و ادیتوری در سبک ed هم فراهمه. لازمه اضافه کنم که کرنل + شل کمتر از ۵ کیلوبایت است و اسمبلر هم حدود ۵کیلوبایت که کمتر از ۸ کیلوبایت رم برای اجرا لازم داره.

خلاصه؟ دوستمون معتقده در ۲۰۳۰، جهان شروع به فروپاشی می کنه و به جای سخنرانی صرف در این مورد، تصمیم گرفته از حالا سیستمی رو آماده کنه که ما بدون کامپیوترهای امروزی مون، روی همون میکروکنترلرهای ساده بتونیم بوت‌استرپ کنیم و کامپیوتر داشته باشیم (: جدیت و اینکه واقعا به چیزی که معتقده عمل کرده قابل تحسینه و معلومه که می شه از پروژه سیستم عامل روز فروپاشی‌اش چیزهایی یاد گرفت.