برچسب: اینترنت

همچنین چاپ شده در اعتماد بیست مهر ۱۳۹۰

ما که بچه بودیم، ربات یک کلمه خارجی نامانوس بود که می‌گفتند به جای آن واژه غریب، بهتر است از عبارت «آدم آهنی» استفاده کنیم. اما ترکیب آدم آهنی مستقل از خنده‌دار بودن، خیلی زود رابطه‌اش را با جهان واقعی از دست داد. نمونه‌هایی که در کارخانه‌ها شروع به کار کردند فقط یک بازو بودند که اصلا شبیه آدم رفتار نمی‌کردند و نمونه‌های آزمایشی که شبیه آدم ساخته می‌شدند، دیگر آهنی نبودند. نمونه‌های پیشرفته گروه اول در حال از دست دادن بیشتر و بیشتر آدمیت‌شان هستند و نمونه‌های پیشرفته‌تر گروه دوم در حال از دست دادن بدنشان.

سیری نرم‌افزار به اصطلاح هوشمند موبایل‌های جدید اپل است. یک منشی شخصی در تلفن همراه که اگر لهجه قابل قبول آمریکایی یا بریتانیایی داشته باشید، می‌تواند صحبت انگلیسی شما را اول به متن تبدیل کرده و بعد واقعا آن را درک کند. اگر از خانم سیری بپرسید «سیری کیست؟» بسیار موقر جواب می‌دهد که «دستیار شخصی متواضع شما». اگر به او بگویید «سر راه یادآوری کن که گل بخرم» این را به خاطر خواهد سپرد و وقتی به مغازه گل فروشی نزدیک شدید آن را یادآوری خواهد کرد یا اگر به او بگویید «به لیلا اسمس بزن و بگو بلیت همواپیما را خریده‌ام» اینکار را خواهد کرد. سیری حتی می‌تواند به شما جواب بدهد که «پنجاه ریال قطری چند دلار است؟» و این یعنی کاملا حرف‌های شما را می‌فهمد.

اما این معجزه چطور اتفاق افتاده؟ با انباشت اطلاعات و اجازه دسترسی سریع و آسان به آن. شاید برایتان جالب باشد که گروهی از هکرهای جبهه مقابل (یعنی آندرویدی‌ها) تصمیم گرفتند برنامه‌ای مشابه سیری برای سیستم‌های غیراپلی بنویسند و تنها پس از گذشت هشت ساعت، به نمونه مشابه رسیدند: برنامه‌ای که می‌توانید با آن حرف بزنید و جواب‌هایی هوشمندانه به سوال‌های شما می‌دهد. بحث این است که آنقدر اطلاعات در اینترنت انباشت شده و آنقدر مکالمه در آن صورت گرفته که در مورد فکت‌ها (مثلا اینکه تاخیر فلان خط هواپیمایی معمولا چقدر است یا نزدیکترین گل فروشی کجاست) یک بانک اطلاعاتی وجود دارد و در مورد همه سوال‌ها قبلا مکالمه شده و جوابی در جایی پیدا می‌شود. اگر از ایریس (که فقط در هشت ساعت نوشته شده) بپرسید «چرا جوجه از خیابان رد شد؟» خواهد گفت «برخی می‌گویند چون می‌خواست به آنطرف خیابان برود». این جواب از جایی در اینترنت برداشته شده. اگر سوال معقول‌تری مطرح کنید و مثلا بپرسید «خواص چای سبز چیست؟» جواب از منبعی معقول تر مثل ویکیپدیا برخواهد گشت.

اما فرق این برنامه‌ها با نمونه‌های قدیمی‌تر در شخصیت آن‌ها است. سیری فقط یک موتور جستجو نیست بلکه برای خودش انسانی مستقل است که او را از یک برنامه‌، به یک منشی واقعی تبدیل می‌کند. هنوز انتقادات در مورد جنسیت سیری جریان دارد. برخی می‌گویند زن بودن سیری و تواضع بیش از حدش، تکرار نقش‌های جنسیتی همیشگی است و محکم‌تر کردن نقش فرودستی زنان در ذهن آدم‌ها. برخی هم انتظار دارند اپل به زودی گزینه انتخاب جنسیت منشی را در اختیار کاربر بگذارد و این احتمال هم وجود دارد که در قدم اول جنسیت بر اساس کشورها توزیع شود باشد اما به هرحال چیزی که در آن هیچ شکی نیست این است که حضور سیری فتح بابی بوده برای واقعیت پیدا کردن مفهوم ربات در نقش یک انسان واقعی؛ آنهم یک ربات کاملا متعالی. یک ربات بدون بدن.

چاپ شده در روزنامه اعتماد ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۱ و مبتنی بر این مطلب عالی

نکته شخصی: جادی جان تو این وسط چرا شدی مرثیه خون تکنولوژی؟ (((: یعنی کس بهتری نیست برای اینکار؟

---

روزگاری بود که اینترنت فقط وب نبود. برای دسترسی به برنامه‌های علمی نرم‌افزار مستقلی وجود داشت، برای خواندن ایمیل باید باید از چیز دیگری استفاده می‌کردید و برای بازی وارد یک محیط متنی ساده می‌شدید. وب هم بود اما فقط به عنوان بخشی از اینترنت. اما حالا وب همه جا را تسخیر کرده. اشتراک فایل، دیدن عکس، تماشای فیلم، شنیدن موسیقی، ارتباط ایمیلی و حتی گپ و گفتگو با دوستان همه و همه به داخل مروگر وب رفته و برای خیلی از ما، اینترنت – به عنوان بستری وسیع از کامپیوترهای متصل به هم که می‌توان با آن هر کاری کرد – تقلیل پیدا کرده به بحث اینکه برای رفتن به «اینترنت» مرورگر فایرفاکس بهتر است یا اپرا یا گوگل کروم.

تازه این همه ماجرا نیست. بحث این است که ما خانه‌هایمان را هم در همین وب محدود داریم از دست می‌دهیم. یک زمانی برای حضور در وب باید یک خانه می‌خریدید: یک آدرس وب. بعد می‌توانستید از یک سرویس دهنده، فضایی اجرا کنید و خانه‌تان را روی آن زمین بنا کنید. اگر هم از زمین راضی نبودید، آدرسی شخصی‌تان را برمی‌داشتید، سرویس دهنده دیگری پیدا می‌کردید و خانه‌تان را با همان آدرس قبلی در محل جدید مستقر می‌کردید. طبق قانون شما صاحب خانه خودتان بودید.

بعد سرویس‌های پولی ظاهر شدند. جاهایی که می‌توانستید پول بدهید و خانه‌ای موقت داشته باشید. مثل یک مستاجر. در این مکان‌ها احتمالا برای تزیین خانه‌تان وابسته به اجاره دهنده سرویس بودید اما روزی که می‌خواستید از آنجا به جای دیگری اسباب کشی کنید، مالکیت اطلاعاتتان با خودتان بود. کسی چیز زیادی از این دوره یادش نیست چون خیلی زود، دوره‌ای تحت عنوان «سرویس‌های رایگان» آن را به کنار راند. دوره «رایگان» حالا به اوج رسیده ولی هنوز هم رقبایی را برای شکست دادن دارد و باید پیشتر برود و بیشتر بیشتر برایتان بگوید که لازم است خانه‌تان را ول کنید و در مجتمع‌های زیبایی زندگی کنید که نه فقط رایگان است که صاحب آن تمام تلاشش را می‌کند تا آن را مطابق سلیقه شخص شما تزیین کند. و همه فراموش کرده‌ایم که اگر برای چیزی که یک شرکت در اختیار ما می‌گذارد هزینه نمی‌کنیم، آن چیز دیگر محصول نیست بلکه ما محصول این مبادله هستیم.

بله! شما همیشه اجازه دارید این خانه‌ها را ترک کنید. می‌توانید اصلا وارد آن‌ها هم نشوید اما دنیا دارد به سمتی می‌رود که اسباب کشی نکردن به مجتمع‌هایی همچون فیسبوک، توییتر و گولاس یعنی زندگی کردن در غار یا خانه ساختن در مکان‌های بدون جاده. زمانی دور، موتورهای جستجو مخاطبانتان را به شما می‌رسانند اما حالا تنها ارتباطی بودن در مجتمع‌های وسیع است. در این شبکه‌ها، شما کالا هستید. تعقیب می‌شوید. رفتارتان زیر نظر است. اطلاعاتی که شما دارید، کالاهای تجاری‌ای هستند که باعث می‌شوند مارک زوکربرگ (سازنده فیسبوک) حالا در فهرست پولدارترین‌های آمریکا از سازنندگان گوگل هم جلو بزند و در یک کلام، هویت و حضور شما کالایی است در بازار مبادله.

راه حل؟ هیچ. حداقل من راه حلی ندارم. خودم هم در این شبکه‌ها هستم. اما دانستن اینکه همه در این سیستم به کالای تجاری یک شرکت بزرگ تبدیل شده‌ایم، قدمی رو به جلو است. قدمی که بهتر است همه آن را برداریم و بدانیم در فیسبوق کشوری ساخته‌ایم با دوبرابر جمعیت آمریکا – سومین کشور جهان. قدم دوم شاید حفظ سنگرهای کوچکی مثل وب‌سایت‌های شخصی باشد هرچند که این سنگرهای کوچک همانقدر در مقابل غول‌های اجتماعی قدرت دارند که کمون‌ها در برابر جامعه مصرفی قرن بیستم.

همچنین چاپ شده در روزنامه اعتماد

همگانی شدن ایمیل، هیجانات زیادی به همراه داشت اما مثل هر تکنولوژی دیگری، حضور آن باعث مشکلات جدیدی هم شد. مشهورترین این مشکلات که بعد از چهل سال هنوز هم ادامه دارد، بی توجهی گیرنده به نامه و بی جواب گذاشتن ایمیل است.

امروز همه کسانی که در اینترنت حضور دارند به نوعی وابسته به ایمیل هستند و همه هم بارها و بارها تجربه زدن ایمیل بدون دریافت جواب را داشته‌اند. روزگاری می‌شد این را به گردن نرسیدن ایمیل یا اسپم شدن آن انداخت ولی این روزها اصلی‌ترین حدس باید بی توجهی گیرنده باشد. شاید کلمات قشنگی مثل مشغله زیاد یا جواب دادن سر فرصت، ظاهر قضیه را کمی زیباتر کنند ولی به هرحال نمی‌توانند این واقعیت را پنهان کنند که جواب دادن به ایمیل ما، برای گیرنده اهمیتی کمتر از کارهای دیگر داشته.

ایمیل یک مفهوم غیررسمی است که در جامعه رسمی ما داخل شده. ما برای چند سده هر متن نوشته شده‌مان را با کلی تعارف همراه کرده‌ایم و حتی در یک گفتگوی ساده رو در رو هم طول می‌کشد تا بتوانیم حرف اصلی‌مان را شروع کنیم. حالا فرض کنید این جامعه ناگهان مجبور شود روابط دوستانه‌اش را به شکل متنی و غیرهمزمان صورت بندی کند.

اما این مشکل منحصر به جامعه ما نیست. ارین مک کین جدیدا تحقیقی منتشر کرده در مورد این مشکل. او می‌گوید جواب ندادن به ایمیل‌ها چند دلیل اصلی دارد. اول اینکه می‌دانیم باید به کسی جواب منفی بدهیم و چون اینکار برایمان سخت است آن را عقب می‌اندازیم. حالت دوم مربوط به افرادی است که آنقدر ورودی ایمیل دارند که مطمئنا نمی‌توانند به همه آن‌ها جواب بدهند و در نهایت هم خطای انسانی که باعث می‌شود به اشتباه بعضی ایمیل‌ها را پاک کنیم و هرگز به آن جواب ندهیم.

نتیجه این است که گیرنده چشم به در می‌دوزد تا شاید جواب ایمیلش برسد. او رنج می‌کشد، اسپم‌ها را چک می‌کند، صفحه را ریفرش می‌کند دوباره ایمیلی می‌زند و می‌پرسد که آیا ایمیل قبلی به دست ما رسیده یا نه. در اینطرف هم شرایط دائما بدتر می‌شود. جواب دادن یک نامه که سه هفته است نیازمند جواب است سخت تر از نامه ای است که امروزه رسیده و درنتیجه نوبت پاسخگویی به آن بازهم عقب‌تر می‌افتد و این روند ادامه پیدا می‌کند تا جایی که پاک کردن نامه به تنها راه ممکن تبدیل شود. در تمام این مدت، فرستنده با خودش فکر می کند که اصولا کسی آنطرف خط هست یا نه.

همین سوال در مورد تاخیر در پاسخ را اخیرا نویسنده نیویورک تایمز از راهبان بودایی پرسید؛ آنهم با ایمیل. اولین راهب بعد از ۷۵ ساعت پاسخ داد. استاد جیشو پری در جواب گفته بود «صبر، روش پایان دادن به خواسته‌ها است.» او اضافه کرده بود که وعده تکنولوژی برای دائما سریعتر کردن پاسخگویی به نیازهای بشر، چیزی بیشتر از یک توهم نیست و انسان باید با قائل شدن تفاوت بین عکس العمل بی واسطه به محرک‌ها و پاسخ اندیشه شده، پیش از هر جوابی به اندازه کافی تامل پیشه کرد، خود را آرام سازد.

دلیلی که چند روزی ننوشتم این بود که شدیدا درگیر یک پروژه جانبی بودم:

کتاب نارنجی

که قراره یک کتابچه راهنما باشه برای فرهنگ دنیای دیجیتالی که این روزها اینقدر توش فعالیم. تا حالا کلی مطلب دپو کردیم برای ارسال تک به تک و امروز هم به عنوان افتتاحیه هر چند ساعت یکبار یکی از مطالب منتشر می شه. شدیدا امیدوارم که اینکار قدم دیگه ای باشه در شناختن اصطلاحات، مفاهیم و اخلاق و فرهنگ دنیای دیجیتالیمون.

توضیح زیادی نمی دم چون اگر کسی جریان رو نمی دونه در این لحظه نیازی نیست متوجه اش بشه و اگر کسی هم جریان رو می دونه فقط یک دونه تلنگر کافیه: تعداد آی پی های نسخه ۴ آزاد از امروز صبح ساعت نه قابل جا دادن در یک 11/ هستن و الان هم کمتر از دو میلیون آی پی نسخه چهار قابل واگذاری باقی مونده.

واضح‌تر؟ تا آخر امروز، تمام آی پی های نسخه چهار قابل واگذاری، واگذار خواهند شد و اگر کسی از فردا آی پی جدید بخره، باید بره سراغ نسخه شش! اسم این حادثه که نسبت به عظمتش کم سر و صدا بهش رسیدیم رو گذاشتن آرپاگدون.

آمار لحظه‌ای رو از اینجا دنبال کنید.

مساله: یک دوستمون رفته یک سایت کره‌ای و می‌خواد توش ایمیلی برای تماس پیدا کنه. سایت مسخره است و ظاهرا اصلا انگلیسی فریندلی نیست.

کار جالبی که حاجی (که تقاضای اصلی رو داشته) کرده، اینه که توی یک فروم از آدم‌ها خواسته تا توی سایت بچرخن و یک ایمیل پیدا کنن. به قول خودش ۱۷ یا ۱۸ نفر اسکول این چینی/کره‌ای ها شدن تا مساله حل شده. در بیست و پنج دقیقه! ایده فوق العاده ای بوده. مثلا می شه بهش گففت تکنیک بسیجی! اما ما مسلح به سلاح ایمان به گنو/لینوکس هستیم. خودتون رو گرم کنین چون مثل یک تک تیرانداز می خوایم از یک جمعیت عظیم، یک ایمیل شکار کنیم. اول به یک سرور روی اینترنت لاگین کردم تا کارهام سریعتر باشه.

یک دایرکتوری موقت برای اینکار درست کردم و رفتم توش:

jadi@debian-server:~/$ mdkir tmp ; cd tmp

با ابزار فوق العاده wget، به شکل ریکرسیو کل صفحات سایت رو توی یکسری فایل دانلود کردم:

jadi@debian-server:~/tmp$ nohup wget -r http://www.doowoncorp.com/ &

nohup: ignoring input and appending output to `nohup.out'

[1] 17040

نوهاپ رو اول زدم که اگر قطع شدم، کار ادامه پیدا کنه. وقتی کار تموم شد حجم رو چک کردم:

jadi@debian-server:~/tmp$ du -hs

892K	.

[1]+  Done                    nohup wget -r http://www.doowoncorp.com/

صفحات اچ تی ام ال، کمتر از یک مگابایت بوده‌اند. حالا من تمام صفحات اچ تی ام ال سایت رو دارم. چندتا؟

jadi@debian-server:~/tmp$ find . * | wc -l

143

۱۴۳ صفحه! کافیه توشون دنبال علامت @ بگردم تا ایمیلی رو پیدا کنم

jadi@debian-server:~/tmp$ grep -R \@ *

www.doowoncorp.com/m4_s4.html:                  E-MAIL : DOOWON11@KORNET.NET

هاها!‌ فقط در یک دقیقه. حالا دیدین چرا گنو/لینوکس یک ابزار واقعا قوی است زیر دست آدم؟

افغانستان یکی از فقیرترین کشورهای جهان است. عملا بدون صنعت و بخش عظیمی از مدرنیته و اصلا تعجب آور نیست اگر این کشور یکی از معدود کشورهای جهان باشه که اینترنت رو به شکل دولتی سانسور می‌کنن. این قانون اخیرا تصویب شده و مثل بقیه کشورهای سانسور کننده دلیل اول «اخلاقیات جامعه» است که سریعا حتی بدون تصویب قانون به مخالفین سیاسی، طرفداران حقوق بشر، فعالان اجتماعی و غیره و غیره هم گسترش پیدا می کنه.

این رو هم بگم که افغانستان از دو زبان مختلف استفاده می‌کنه: دری و پشتو. دری که همون فارسی خودمون است و پشتو هم زبان نزدیک به فارسی با همون خط الرسم رسم الخط (با چند علامت و حرف اضافه) و مورد استفاده قوم پشتون از جمله ایالات جنوبی. همه اینها رو گفتم تا صفحه فیلترینگ افغانستان رو آپلود کنم تا شاید یک روزی به درد یک نفر بخوره (:

خب یک هفته داریم پر از خبر…

• موسسه لینوکس ، یک فروم جدید راه انداخته برای کسانی که دنبال لینوکس کار می گردن و لینوکس کارهایی که دنبال شغل می‌گردن. این یک قدم عالیه برای بهتر و مطمئن تر کردن بازار کار لینوکسی‌ها.
• نویسنده وبلاگ «لینوکس و من» یک مشکل داشته: یک فایل متنی بزرگ که لازمه کل ایمیل‌های داخلش رو در بیاریم و توی کلاینت ایمیل، براشون یک ایمیل بفرستیم…. ویندوز دارین؟ نه؟ لینوکس دارین؟ پس راه حل چیزی بیشتر از یکی دو تا دستور خط فرمانی نیست.
• و لینوکس شیر هم مطلبی داره در مورد اخبار کرنل لینوکس.. خوندنش خالی از لطف نیست. البته تکرارش هم مضر نیست که «لینوکس در واقع همون کرنله» و گفتن لفظ «لینوکس» به کلیت سیستم عامل یک غلط مصطلحه. سیستم عامل ما در واقع «گنو/لینوکس» است. یعنی گنو با هسته لینوکس.
• واو… یک سایت فارسی جدید با محوریت نرم افزارهای بازمتن: http://osware.ir معلومه که آرزو می کنیم در کارشون حسابی موفق باشن (: از نویسنده‌های جدید هم ظاهرا استقبال می کنن پس اگر می خواین در یک پروژه جمعی مشارکت کنین، وقت ثبت نام رو از دست ندین (:
• چند روز پیش خبری بود مبنی بر اینکه دفتر فدرال آلمان برای امنیت آی.تی. به شهروندان آلمانی توصیه کرده بود که برای امن بودن در اینترنت، از آی.ای. به فایرفاکس سوییچ کنند. حالا دقیقا مشابه همین خبر از طرف دولت فرانسه هم منتشر شده. دفتر امنیت ارتباطات فرانسه به شهروندان اعلام کرده که آی.ای.۸ هم از مشکلات آی.ای.۷ و ۶ رنج می‌بره و به عنوان راه حل به اونها پیشنهاد کرده که به فایرفاکس سوییچ کنند.
• اینهم برای ایریکس: نصب اوپن آفیس و گمیپ روی گوشی ان.۹۰۰ نوکیا. ان.۹۰۰ گوشی لینوکسی نوکیا است. آنهم نه از این «لینوکسی»های آندروئید! ان.۹۰۰ مبتنی بر دبیان است (:
• و یک آمار جالب: ۷۵٪ برنامه‌نویسانی که برای کرنل (لینوکس) برنامه نوشته‌اند، برای اینکار حقوق گرفته‌اند. اینهم یک جواب دیگه به اینکه «برنامه نویسان لینوکس از کجا پول در می یارن؟»
• این سوال رو زیاد می‌شنویم که «چجوری حرفه‌ای بشیم؟»… با یاد گرفتن (: می‌دونین پینگ از ICMP استفاده می کنه؟ می‌دونین ICMP چجوری کار می‌کنه؟ اگر دوست دارین یاد بگیرین.
• و مسخره‌ترین خبر: تحریم ایران توسط سورس فورج. این مخالف آزادی نرم افزار نیست ولی نشون دهنده احمقانه بودن تحریم هایی است که آدم ها رو هدف می‌گیرن در حالی که شک ندارم تمام دیکتاتورها و سرکوب چی های دنیا به بهترین اینترنت‌ دسترسی دارن (: