پنج پناهنده و من

پناهنده اول

اسم منشی مادر من پریسا بود. حدود یک میلیون در ماه حقوقش بود. ازدواج کرده بود و کارش این بود که نسخه مریض‌ها رو بگیره، بهشون نوبت بده، اگر لازمه بهشون بگه به اندازه کافی آب بخورن و به نوبت اونها رو بفرسته تو اتاق سونو و نتیجه رو روی کامپیوتر تایپ کنه بده دست مراجع. یک روز از مامان خواهش کرد بهش حقوق سه ماه رو پیش بده تا بتونه بره ایتالیا. روشش دادن پونزده میلیون به یک قاچاقچی بود که اونها رو می رسوند به مرز ایتالیا. شش ماه بعد مادرش با یک جعبه شیرینی اومد مطب و گفت که دخترش خیلی موفق و خوشبخت است و ماهی هزار یورو از دولت می گیره و زندگی راحت و خوبی داره.

پناهنده دوم

فرید در حوزه خودش یکی از متخصص های خوب ایران است. از افغانستان اومده و نمی تونه درس بخونه یا تو بانک حساب داشته باشه. مستقل از کار فنی اش گاهی در ماست بندی کار می کنه چون حقوقی که به خاطر اون کار فنی میگیره جوابگوی هیچ چیز نیست. تعریف می کنه که یکبار در راه قم-تهران مسافری کنار جاده ایستاده بوده و اتوبوس نگه می داره و اونو پیاده می کنه تا اون مسافر رو سوار کنه. استدلال اینکه «من بلیت دارم» در مقابل «تو افغانی هستی» برنده نشده.

پناهنده سوم

اسمش رضا بود و من توی عربستان همکارش بودم. از مرز ایران رفته بود پاکستان و به سازمان ملل گفته بود ایران براش خطرناکه چون «لر» است و دولت مرکزی با لرها خوب نیست و قبایل اونها امنیت ندارن. ازش چند سوال پرسیده بودن مثل اینکه از کدوم طایفه است و از کدوم کوه‌ها برای رسیدن به پاکستان گذشته و بهش کارتی داده بودن که می تونست خونه و غذا داشته باشه. کارش این بود که هر هفته بلیت هواپیما به مقصد کانادا بخره و سعی کنه با پاسپورت ایرانی که ویزای کانادا نداره، سوار هواپیما بشه. در نهایت از طریق یک کشور ثالت به کانادا رسیده بود و چون پناهنده ها هی داشتن بیشتر می شدن، یک جایی دولت اعلام کرد که هر کس قبل از فلان تاریخ به کانادا رسیده بیاد اقامت بگیره. دوستمون در این مدت از دانشگاه مدرک مهندسی اش رو گرفته بود و در یک شرکت معتبر بین المللی کار می کرد.

پناهنده چهارم

دوستی است که در کمپین یک میلیون امضا عضو بوده. یا شایدم یه دوست چپ. شایدم اصلاح طلب یا روزنامه نگار یا تازه مسیحی شده یا گی یا ترنس. این دوستمون توی ایران نمی تونسته زندگی کنه چون … نمی دونم چرا.. چون راحت نبوده احتمالا یا خارج رو بیشتر دوست داشته. خیلی ها با شرایط مشابه این دوستمون نه فقط زنده موندن که هنوزم دارن برای حقوق خودشون و دیگران تلاش می کنن ولی اون که یکبار تو خیابون امضا جمع کرده بود یا توی سایت سه مطلب منتشر کرده بود یا توی ۸۸ باتوم خورده بود یا تازه مسیح رو کشف کرده بود یا بلد بود زیرچشمش رو سیاه کنه رفت و الان افتخار می کنه که توی آلمان و ایتالیا و … کار نمی کنه و حتی زبان هم نمی خونه یا در خانه آزادی و بقیه جاها فعاله. این دوستمون گاهی تظاهرات می کنه چون معتقده شرایط زندگی اش در کشور میزبان انسانی نیست. این آدم خیلی فرق داره با اونی که واقعا نمی تونست تو ایران بمونه و خوشحالیم که تونسته بره ولی؛ این پناهنده چهارم، اون نیست.

پناهنده پنجم

هزارن آدم است، از جمله یک بچه سوری است که پدرش و مادرش دریا رو به بمب و گلوله ای که با پول ما رو سرشون ریخته می شد ترجیح دادن.

من

من گاهی پناهنده یک، سه یا چهار هستم و به حال پنجمی افسوس می خورم که چرا کشورها قبولش نکردن. گاهی خودم هستم و به پناهنده دو توهین می کنم و گاهی کاملا آدم مستقلی هستم که فکر میکنم کشورها حق دارن دیگه بگن «ما اصلا پناهنده نمی خوایم» یا همونی هستم که قبلا مرتضی پاشایی شر می کردم و بعدش غواص و بعدش کارشناس حفاظت در برابر زلزله شدم و الان مسوول لایک گرفتن از غرق شده ها. شایدم من اونی هستم که پول بمبی که روی سر پناهنده ها گرفته می‌شه رو ازم می گیرن و جرات ندارم بگم «نکن آقا نکن!». راستش من واقعا نمی دونم کی‌ هستم؛ امیدوارم شما بدونین.

برگزارکنندگان مسابقات اینستاگرامی حواستون باشه: همه جا می شه به راحتی و در لحظه لایک و فالوئر خرید

امروز از صبح تا عصر در همایش پی اچ پی ۲۰۱۵ بودم. یکی از منظم‌ترین همایش‌هایی که تا به حال دیده بودم و هر چقدر همایش ده سالگی تهران لاگ شیرینی‌های خوشمزه‌ای اداشت، اینجا به شکل سلف سرویس و تمام وقت قهوه و آیسی مانکی رایگان داشتیم (:

همایش چهار اسپانسر طلایی داشت و مستقل از کلی چیز میز باحال (ماگ و کول دیسک و کیبورد و ماوس بی سیم به سخنران‌ها و کتاب و …) یک مسابقه هم داشت: هر کس عکسی بگیره، در اینستاگرام به اشتراک بذاره و هشتگ‌های همایش یعنی irphpconf# و اسپانسر این مسابقه یعنی karinaco# رو بزنه و عکسی که بیشترین لایک رو داره یک جایزه ارزشمند بگیره.

مشخصه؟ هر کس بیشترین لایک اینستاگرام رو بگیره… و نکته ای که این مطلب می خواد به همه برگزار کننده ها یادآوری کنه اینه که لایک قابل خریدنه (: نمودار چند نفر اول تقریبا این شکلی بود:

نمودار برنده ها

که منطقا اکثر آدم ها با یک نگاه توش دنبال «دلیل» می گردن. حدس معقول اینه:

خرید لایک و فالوئر اینستاگرام

و حدس محکم من این بود که دوستمون موقعی که می رسه رو سن با خنده بگه لایک ها رو خریده و نفر بعدی رو صدا کنن ولی خب جایزه رو گرفت رو رفت. به هیچ وجه نمی گم صد در صد اینطوره ولی حدس معقول منه (: بخصوص که بعدش که رفتم ببینم لایک ها از کی بوده، دیدم تا جایی که عقل من قد می ده، عکس رو پاک کرده:

سچ در اینستاگرام

از نظر من مشکل خاصی نداره و یک جور شوخی بامزه است که احتمالا قدم به قدم با خنده و شوخی پیش اومده ولی لازم دیدم در موردش بنویسم که حتی اگر این مورد کاملا معقول بوده هم برگزار کننده‌ها بدونن که در اینستاگرام لایک و فالوئر در کمتر از یک ساعت قابل خریدنه (: و البته تقریبا در همه جای دیگه. نمی‌گم این دوستمون حتما تقلب کرده بلکه حدس می زنم در یک پروسه خنده و شوخی به اینجا رسیده و آخرش نمی دونسته چیکار کنه و به نظرش هم بامزه اومده، ممکنه هم کاملا اشتباه کنم و مثلا دوستمون هزاران فالوئر واقعی داشته باشه یا مثلا عضو فرومی گروهی گنگی چیزی باشه که بتونه در یکی دو ساعت از دوستاش بخواد هزار لایک بزنن که عجیب هم نیست (:

به هرحال این همایش یکی از منظم ترین و بهترین همایش هایی بود که من رفتم و ممنونم از همه برگزار کننده‌ها. شنبه در مورد خود همایش و ارائه ام بیشتر حرف می زنم اما شما فراموش نکنین که فالوئر و لایک اینستاگرام قابل خریدنه؛ خیلی هم ارزون.

بانک ملت نه هک شده و نه برای حساب مشتریان مشکلی درست کرده! ماجرا یک باگ است

از دیروز چندین ایمیل دریافت کردم که آدم ها در مورد «هک» بانک ملت سوال می کردند یا اسکریپت های «هک» می فرستادن و سایت‌های مختلفی هم از این کلمه در اخبار مرتبط با باگ امنیتی بانک ملت استفاده کردن. لازمه این توضیح رو بدم که اتفاقی که افتاده اصولا هک نیست. هک در تعریف کلی‌ یک حرکت هوشمندانه است به منظور استفاده از چیزی به جز منظوری که دقیقا برای اون طراحی شده یا استفاده از راهی فرعی که بقیه ندیدنش برای رسیدن به مقصدی که قرار بوده با امکاناتی که داریم بهش نرسیم. حتی در تعریف هالیوودی هم هک یعنی «نفوذ» به یک سیستم. در مورد باگ بانک ملت، نه نفوذی صورت گرفته و نه هیچ شکلی از دسترسی به حساب‌های مردم.

در مورد پیش اومده، به خاطر اشتباه یک برنامه نویس و عدم تشخیص این اشتباه از طرف یک زنجیره طولانی آدم که قرار بوده بتونن جلوش رو بگیرن، هر کسی روی اینترنت می تونسته به شکل اتفاقی تراکنش ها به یکسری از حساب ها رو ببینه. این تراکنش ها شامل اسم فرستنده و گیرنده و حساب و مبلغ و زمان بوده. این مساله هک نیست بلکه یک باگ خیلی ابتدایی و آماتور در یک برنامه مهم است. بر خلاف مواردی مثل هک فیسنما و غیره، اینجا تنها فاکتور جالب اینه که از بانک انتظار چنین باگی نمی ره و این است که خبر رو مهم می کنه.

از اونطرف می شه کاملا مدعی بود که اطلاعات خصوصی من باید نزد بانکم یا بانکی که به اجبار باید بهش پول بریزم محفوظ باشه ولی الان یک برنامه خیلی ابتدایی می تونه کل تراکنش های مردم که در اون صفحه قابل نمایش بوده رو ذخیره کنه و بریزه توی یک دیتابیس و مثلا شما بتونین بگردین که آیا جادی در این فهرست هست یا نه یا فلان سازمان کلا چقدر از طریق فلان حسابش پول دریافت کرده. اینها بسیار ضایع است اما هک نیست و ربطی هم به امنیت حساب افراد نداره.

اینها رو می نویسم چون احساس می کنم بخشی از وبلاگستان فقط برای هیجان دادن به یک خبر، شروع کرده به هیجان دادن به یک خبر (: این سوتی بسیار ضایع است چون در ابعاد یک بانک اتفاق افتاده و ناقض پرایوسی افرادی است که در این سامانه اطلاعاتشون به شکل باز در اختیار همگان قرار گرفته ولی اصولا یک هک یا عدم امنیت حساب‌ها و کارت ها و چیزهای مشابه نیست. حواسمون باشه که فقط به خاطر ایجاد هیجان و جلب ویزیتور، مفهوم هک و پرایوسی و باگ و چیزهای مشابه رو در اذهان عمومی با همدیگه قاطی جا نندازیم.

شغلمون شده مواظب کلاهبردارها بودن؛ مواظب این یکی هم باشین که برای پرداخت جایزه رمز دوم می خواد

گیر سه پیچ اینو برامون فرستاده:

scam_sms
جالبیش این بود خودم زنگ زدم به همون شماره طرف گفت «خط به اسم خودتونه؟» گفتم «بله». گفت «بله بله در سیستم ما ثبت شده». در حالی که خط به اسم بابامه.
گفت «اسم و فامیلی رو می فرمایید» من یه اسم و فامیل اشتباه گفتم گفت «بله بله صحیحه».
بعدش گفت :نقدی می گیرین یا بریزیم به حسابتون؟» گفتم «مراحلش چطوریه؟» گفت «نقدی باید بیاین جزیره کیش دفتر ما اونجاس»
… گفتم «ریختن به حساب چی؟» گفت «شماره کارت می دین با رمز دوم و ما می ریزیم به حسابتون.»

هم اصل اول جادی رو یادمون هست که می گه «در مسابقه ای شرکت نکرده این، برنده هم نمی شین» و هم می دونیم که تنها کاربرد رمز دوم «برداشت از حساب» است.

نکته برای کلاه بردارها یا حتی کسانی که هک رو تجربه می کنن: به جرایم خودتون اضافه نکنین! اینجا این طرف خواسته کلاه برداری کنه ولی اگر جزو گروه خوشحال ها و آب بازی کننده ها قرار بگیره و دستگیر بشه (و مثل اسید پاش ها ول نچرخه)‌ جرم اینکه خودش رو جای وزارت مخابرات جا زده هم هست در حالی که اصولا نیازی به اینکار نداشته. ما کلا هیچ کار غیرقانونی رو تشویق نمی کنیم ولی از اونجایی که هکرهای جوان گاهی وارد بازی های خطرناک می شن، مهمه بدونن که لازم نیست الکی تعداد جرایمشون رو زیاد کنن (: اگر جرمت ورود غیرقانونی است دیگه لازم نیست افشای رازهای مردم رو هم بکنی جزو اتهاماتت (:

پ.ن. اون سایته این داره؟ (:

مهملترین کاری که ممکنه این هفته با پایتون، پردازش تصویر، آر و آمار استنباطی انجام بدین: بررسی کبریت‌های توکلی

حکایتی هست در این باره که راکفلکر شروع کارش از یک کارخونه کبریت سازی بوده. این داستان مدعی است که این مولتی میلیاردر که زمان جوانی در کارخونه کبریت سازی کار می کرده، روزی پیش مدیرش می ره و می گه ایده ای داره برای چند برابر کردن درآمد کارخونه و در مقابل این قول که در بخشی از این درآمد سهیم بده ایده اش رو می ده:

جعبه کبریت یک کشویی داره که کبریت ها اون تو هستن. این رو برعکس توی جعبه بذارین. هر کس جعبه رو باز می کنه بیشتر کبریت ها به زمین می ریزن و طرف خیلی زودتر از حالتی که کشویی درست نصب شده باشه، مجبور می شه یک جعبه کبریت دیگه بخره. چون کبریت چیز ارزونی است کسی به این امر توجه نخواهد کرد و هیچ کس هم شاکی نخواهد شد و شما چند برابر بیشتر جعبه کبریت خواهید فروخت.

ایده خبیثانه جالبیه ولی چرا اصولا از اول کبریت های کمتری توی جعبه نذاریم؟ اصولا اگر می شه اینجوری پول درآورد مطمئنا کشور ما جای بسیار مناسبی براشه.

من به کبریت مشکوکم

برای بررسی این مساله به مغازه می ریم و یک بسته ده تایی کبریت توکلی که ظاهرا تنها بازیگر بزرگ کبریت در ایرانه رو می خریم. اونو به خونه می‌یاریم. ملحفه سبزمون رو رو زمین پهن می کنیم و به عنوان یک تنبل واقعی، فقط قسمتی که قراره تو عکس باشه رو اتو می کنیم:

بسته ده تایی کبریت

و بعد می ریم سراغ ده تا جعبه کبریتی که خریدیم و پشتشون مدعی است که تعداد متوسط کبریت‌های هر جعبه چهل تا است:

کبریت توکلی

هر جعبه کبریت رو جدا جدا روی قسمت اتو شده و صاف خالی کرده، عکس می گیریم:

تصویر اولیه کبریت ها

اینکار رو برای هر ده تا جعبه کبریت انجام می دیم و اتاق پر از کبریت رو به قصد نشستن پشت کامپیوتر ترک میکنیم.

جعبه های کبریت

اول نیازمند یک برنامه هستیم که بتونه در یک عکس کبریت ها رو بشمره. بعد با یک اسکریپت این برنامه رو برای همه عکس ها اجرا خواهیم کرد. من برای اینکار اول کتابخونه‌های cv2 رو امتحان کردم ولی با numpy نتیجه بهتر و قشنگ تری گرفتم. در قدم اول کافیه عکس رو بخونیم، اون ۱ به کتابخونه می گه عکس رو بعد از خوندن خاکستری کنه که کار ما رو راحتتر می کنه:

kebrit = scipy.misc.imread(fileName, 1) # gray-scale image

و خروجی چیز شبیه این است:

تصویر کبریت قبل از پردازش تصویر

اینکه تصویر رنگی است به خاطر اینه که به شکل پیش فرض از پالت jet برای نمایش استفاده کرده ایم که تصویر رو به صورت حرارتی نشون می ده. می گن این برای کارهای علمی راحتتر از خاکستری است. به راحتی می بینین که چیزی که می خونیم با اینکه در سبز معمولی یا خاکستری به نظر یکدست می‌یاد ولی پر از تیزی و نقطه نقطه است. مثل هر عکس دوربینی دیگه. برای حل این مشکل تصویر رو اسموت می کنیم. اسموت کردن در پردازش تصویر معمولا با استفاده از فیلتر گاوس به دست می یاد که کانولوشن گرفتنی است بین این ورودی و تابع گاوس. البته نگران نباشین، من چون سه بار معادلات دیفرانسیل رو افتادم و آخرش هم یکی دیگه به جام امتحان داد، پایه ام قوی شده (:

kebrit_smooth = ndimage.gaussian_filter(kebrit, 6)

حالا متغیر kebrit_smooth یک تصویر نرم شده از تصویر اصلی است:

تصویر با فیلتر گاوسی پردازش تصویر

قدم بعدی اینه که من بیام و یک ترش‌هولد روی ورودی بذارم و بگم بیخیال هر چیزی بشه که از این عدد خاص کوچکتر است. این عدد با کمی تجربه و کمی سعی خطا به دست اومده. دستور طبیعی باید این می بود:

tresh = 120
labeled, objectsNum = ndimage.label(kebrit_smooth < tresh)

تابع ndimage.label ورودی خودش رو بررسی می کنه و تعداد اجسام به هم پیوسته توی اون رو می شمره. اما مشکل اینه که حتی تک پیکسل های منفرد هم شمرده می شن. برای جلوگیری از این امر من بهش یک ساختار می دم که شکلم حداقل لازمه چنین ساختاری داشته باشه:

tresh = 120
removeOnes = np.ones((3,3), dtype="bool8")
labeled, objectsNum = ndimage.label(kebrit_smooth < tresh, structure=removeOnes)

دقت کنین که اون استراکچر در اصل می گه حداقل تصویر قابل تشخیص من باید این باشه:

array([[ True,  True,  True],
       [ True,  True,  True],
       [ True,  True,  True]], dtype=bool)

و نتیجه اش این می شه که نقطه های منفرد دیگه شمرده نشن. البته انتظارم اینه که با اسموت کردن مرحله قبل این نقطه ها به حداقل رسیده باشن. نتیجه این ترکیب چنین تصویری است:

پردازش تصویر نهایی نوک کبریت ها

و خب چنین خروجی متنی ای:

10boxes/IMG_2608.JPG , 29

حالا کافیه یک اسکریپت ساده، همه ده تا فایل رو به اون برنامه بده:

#!/bin/bash

for f in *JPG
do
    ../count.py $f
done

و به خروجی زیر برسیم:

$ ./doall.sh 
IMG_2606.JPG , 35
IMG_2607.JPG , 30
IMG_2608.JPG , 29
IMG_2609.JPG , 32
IMG_2610.JPG , 29
IMG_2611.JPG , 33
IMG_2612.JPG , 36
IMG_2613.JPG , 38
IMG_2614.JPG , 37
IMG_2615.JPG , 38

وقتشه سراغ زبون مورد علاقمون R بریم. یک زبان تخصصی برای کارهای آماری و وررفتن با اعداد و ماتریس ها و رفیق رفقاشون. فایل رو می خونیم و بخش مورد نظر رو جدا می کنیم:

> tavakoli <- read.csv(file="results.csv",head=FALSE,sep=",")
> matches <- tavakoli[2]$V2

حالا اطلاعات هر جعبه کبریت رو دارم. بذارین یک نگاه سریع بهش بندازیم:

> summary (matches)
   Min. 1st Qu.  Median    Mean 3rd Qu.    Max. 
  29.00   30.50   34.00   33.70   36.75   38.00 

بعله. می بینیم که میزان متوسط پایینتر از ۳۴ است. یعنی تعداد متوسط این ده قوطی کبریت ۶ تا کمتر از چیزی است که ادعا شده یا به بیان صحیح‌تر ۱۵٪ کمتر به ما جنس فروختن. جالبیش اینه حتی یک جعبه از این ده جعبه هم به چیزی که ادعا می شد میانگین است نرسیده. بذارین جلوتر بریم:

> hist(matches, xlim=c(28,42), ylim=c(0,4), main="هیستوگرام تعداد کبریت های توکلی در هر جعبه", sub="www.jadi.net", breaks=8)
> curve(dnorm(x, mean=mean(matches), sd=sd(matches))*10, add=TRUE, col="red", lwd=2) 

و روی این نمودار با کمی آمار احتمالات می تونیم احتمال اینکه در یک جعبه کبریت اتفاقی توکلی که خریده‌ایم و مدعی داشتن ۴۰ کبریت است، چهل یا بیشتر کبریت وجود داشته باشد را حساب کنیم:

> 1-pnorm(40, mean=mean(matches), sd=sd(matches)) #یک منهای سمت چپ نمودار نرمال در نقطه ۴۰ کبریت
[1] 0.03970968

بله. با اینکه کبریت توکلی مدعی است در هر جعبه اش تقریبا ۴۰ کبریت وجود داره، برنامه پردازش تصویر و نمودارهای نرمال ما نشون می دن که احتمال اینکه واقعا در یک جعبه کبریت توکلی چهل یا بیشتر کبریت باشه، سه صدم درصد بیشتر نیست

آمار شیرین است

نتیجه‌ها

۰- موسسه استاندارد و حقوق مصرف کننده خاصی نداریم یا هنوز این مساله رو ندیدن
۱- راکفلر باید بیاد پیش تولید کننده‌های ما لنگ بندازه
۲- آمار شیرین و فان است
۳- می تونیم با کارهای علمی بامزه هم تفریح کنیم هم چیز یاد بگیریم

مرتبط

و البته مثل همیشه هر جاییش ممکنه اشتباه داشته باشه. خوشحال می شم دوستان حرفه ای اصلاح کنن یا توسعه بدن و به این فکر کنیم که کاش آمار رو اینطوری به ما درس می دادن (:

موتورهای جستجوی ملی و کشوری ویران به اسم ایران

اولین کامپیوتر گوگلچندین ایمیل گرفتم که چرا از موتور جستجوی ملی نمی گم. آدم ها دوست دارن چیزهایی رو بشنون که خودشون نمی خوان بگن. خب خبر رو همه می دونن و تحلیل هاش رو هم. سایت‌هایی که می گن کارشون نقد و بررسی تکنولوژی است در چنین مواردی اصل حرف اینکه واقعا در چه پروسه ای باید ۱۷۰ میلیارد به یک تیم داده بشه و چه دستاوردی داشته و … نمی زنن و فقط به نقل قول ها و گفتن خبر بسنده می کنن. عجیب هم نیست چون نارنجی رو فراموش نکردن و اونطرف بحث ۱۷۰ میلیارد پول در میونه و یک حکومت که زورش به راحتی به مردمش می رسه. تجربیاتی هم که من از برخی از این دوستان دارم، امید خاصی باقی نمی ذاره و تکرار می کنم که اشکال خاصی هم نداره، هر کس راه و روش خودش رو داره ولی دیگه نباید تعجب کرد که چرا ایران ما وضعش اینه و ورد «آخه چرا وضعمون اینه» گرفت.

منم نمی خوام در مورد این دستاورد ملی حرف خاصی بزنم. هر کس صدها میلیارد رو می گیره مطمئنا هیچ نیازی به نظر من نداره و هر کس هم نگرفته حرف های من رو می دونه که کل جریان یکسری نرم افزار آزاد است که از اینترنت دانلود می کنین و سر هم می کنین و اجراش می کنین و سری به نمایشگاه های ماشین عباس آباد و تخت طاووس می زنین (:

تنها نکته جالبی که اینجا می شه گفت، ادامه بحث ویرانگی ایران ما است. در اون سر دنیا دو تا دانشجو وقتی به این نتیجه می رسن که موتور جستجو می تونه مفید باشه، پروژه دانشگاهی‌شون رو بدون هیچ حمایت دولتی و بودجه و … گسترش می دن و می رسن به شرکتی به اسم گوگل که توی پونزده سال به یکی از قطب‌های علمی جهان و یکی از موتورهای پیش‌برد علم و کعبه آمال آدم‌های فنی تبدیل می شه و نه فقط خرج خودش رو در می یاره که کلی پروژه از اینترنت بالنی و ماشین بدون سرنشین و عکسبرداری از تک تک خیابان های کشورها و نقشه های ماهواره ای و دادن فیبرنوری به منازل و … رو ساپورت می کنه و تبدیل می شه به یکی از پایه های اقتصاد جهانی. در حالی که در ایران عزیز ما باید مالیات و پول نفت من و شما رو به شکل یک رقم [برای ما] افسانه ای ۱۷۰ میلیاردی به یکی بدن تا تقلید همون کاری رو بکنه که در یک جای دیگه بدون هیچ هزینه خاصی به اونجا رسیده و در نهایت هم خروجی پروژه چیزی باشه که فقط به ضرب و زور سانسور و بستن همه دسترسی ها، بشه کسی رو سراغش فرستاد.راستی همزمان با خبر دادن ۱۷۰ میلیارد به موتورهای جستجوی ملی، آقای دینارودی نامی هم خبر از کاهش ۲۰۰ میلیارد تومانی بودجه غذا و دارو در سال ۹۴ داده.

پ.ن. نمی دونم لازمه اضافه کنم یا نه ولی در همون آمریکا، در همین دوران بیمه‌های اجتماعی در حال گسترش هستن. یعنی دولت سرمایه داری جایی کار می کنه که باید بکنه و شرکت های خصوصی هم کاری رو می کنن که باید بکنن در حالی که توی ایران ما جریان دقیقا برعکس شده و دولت می یاد شرکت خصوصی درست کنه و بهداشت و درمان و حمل و نقل و تحصیل خصوصی تر و خصوصی تر می شه.

مسوولین خواهش میکنن آب نخورین، مسوولین خواهش می کنن کتاب بخونین

چند روز پیش در خبرها بود که یکی از اعضای شورای شهر تهران از مردم خواهش کرده آب شیر نخورن. امروز هم تو تیتر روزنامه‌ها دیدم که اعضای شورای شهر گفتن میرن کتابخونه های عمومی و از مردم هم خواهش کردن که بیان. دویست سیصد سال پیش هم ماری آنتوانت با شنیدن خبر انقلاب به خاطر کمبود نون به مردم گفته بود این چند وقتی که نون کمه، شیرینی بخورن و یه هفتصد هشتصد سال قبل هم مولانا گفته بود که ظاهرا بعضی ها سوراخ دعا رو گم کردن.

عضو محترم شورای شهر باید بدونه که مردم از سر سرخوشی نیست که آب شیر می خورن و از سر تنبلی نیست که نمی رن برای مصرف روزانه آب بطری بخرن. اگر هم واقعا می دونه که آب بطری گرونه و حرفش اینه که «آهای پولدارها! آبی که به فقرا می دین رو نخورین ها!» که اصلا بحث جداست.

در مورد کتاب هم دقیقا همینه. قبلا هم گفتم که در ایران مشکل کم بودن سرانه کتابخونی به خاطر بیشعوری مردم ما نیست بلکه به خاطر سانسور بالایی است که توی کتاب هست و مثلا کتاب زندگی لینوس توروالدز در این کشور مجوز نمی گیره چه برسه به رمان هایی که نویسنده‌اش صدها میلیون نسخه ازشون می فروشه و چه برسه به کتاب های فوق العاده ای از نویسنده های ایرانی که اجازه نشر ندارن (مثلا همسایه‌های احمد محمود).

طولانی اش نمی کنم چون حرف ها رو قبلا زدم ولی اگر کسی از شورای شهر رو دیدین بهش بگین که در کشوری که تک تک کتاب ها رو قبلا باید بزرگترمون بخونه و بعدا بگه کدومها اصلا مناسب ما نیست و توی بقیه هم کجاهاش باید حذف بشه تا ما بتونیم بخونیمشون، مردم کتاب خون بشویی که شما می خوای نخواهند شد چون حرفت این نیست که «مردم کتاب بخونین» بلکه اینه که «مردم! این چیزهایی که ما می گیم خوبه رو بخونین».

بسیار مرتبط:
آیا ما ایرانی ها بیشعوریم که کتاب نمی خونیم؟ یا چی؟

آپدیت تکمیلی: رابطه علی این مطلب این نیست که «مردم کتاب نمی خونن چون سانسوره». این مطلب می گه «اگر کسی می خواد مردم رو کتابخون کنه، با اصرار موفق نمی شه – باید محتوای خوب رو آزاد کنه».

هفته وایبر: منحنی نرمال، اسید پاشی و اینکه چرا گروه‌های وایبری ترسناک می‌شن

در ادامه هفته وایبر

منحنی‌ای است به اسم منحنی توزیع نرمال که اینکاره‌ها بهش می‌گن منحنی گاوسی و اونکاره‌های بهش می‌گن توزیع زنگوله‌ای – به خاطر شکلش:

normal_dist

از اونجایی هم که این منحنی با بسیاری از پدیده‌های «طبیعی» سازگاره، بهش منحنی توزیع نرمال هم می‌گن. مثلا قد آدم‌ها در یک جامعه تقریبا شبیه این منحنی است:

ghad

یعنی تعداد بسیار کمی هستن که ۱۳۰ سانت باشن و اکثریت ۱۶۵ سانت هستن و تعداد خیلی کمی هم هستن که ۲ متر و بیشترن. یا مثلا در مرد گرایش جنسی:

scale

که می گه درصد کمی از مردها هستن که کاملا همجنسگرا هستن، درصد بیشتری تا حدی دوجنسگرا، اکثریت زن و مردهای با گرایش به جنس مخالف و طرف راست طیف هم دوباره زن هایی هستن با گرایش به جنس موافق اما درصدشون کمتر از متوسط ها است. این منحنی توضیح دهنده بخش بزرگی از پدیده‌های اطراف ما است و به همین دلیل در علوم انسانی و شناخت و بررسی جوامع بسیار مهم. مثلا فرض کنین من بخوام ببینم وضع چاقی در ایران چطوریه، کافیه چند نمونه گویا داشته باشم تا بتونم با استفاده از منحنی نرمال به شما بگم که در ایران به احتمال زیاد چند نفر بالای ۲۰۰ کیلو وزن دارن.

حالا اینها چه ربطی پیدا می کنه به وایبر و اسید پاشی؟ اونجا هم بخشی از جامعه است و مثل هر چیز دیگه تابع یک منحنی نرمال. یعنی در هر جامعه ای کسی رو داریم که معتقده باید کسی که طبق میل اون لباس نمی پوشه، طبق میل اون رفتار نمی کنه، مثل اون حرف نمی زنه، رنگش با رنگ اون فرق داره و … رو از بین برد یا شکنجه کرد یا شلاق زد یا ترسوند یا بیرون کرد یا به گوشه خونه روند. اما اینها چند نفر هستن؟ اونم توی کشور عزیزی که از انواع تریبون هاش خشونت و عدم پایبندی به قانون تبلیغ و دیده می شه.

بذارین ببینیم تو جامعه در مقابل چنین چیزهایی، کیا رو داریم و با چه نسبتی:

normal_society

یعنی تعدادی به شکل فعال برای برابری تلاش کنن، اکثریت بفهمن که زن ها و مردها فرصت ها و حقوق برابر دارن و تعداد کمی رفتارشون بگه که زن ها خنگ هستن و در انتهای طیف هم دیگه تعداد خیلی خیلی کمی باشن که معتقد باشن باید زنی که مثلا طبق نظر اونها لباس نپوشیده رو تنبیه بدنی کرد یا شلاق زد. در ضمن ما چیزی داریم به اسم گرایش به سمت نرمال که باعث می شه آدم ها ناخودآگاه رفتارشون به سمت وسط اینن نمودار بکشن.

حالا اینجاست که وایبر ترساناک می شه، نه خودش ذاتا بلکه مثل پنجره ای که برو به جامعه ای مریض باز شده.

نگاهی سریع به شوخی‌ها، رفتارها، حرف‌ها و نمودهای بیرونی اعتقادات ما توی وایبر به سادگی به ما می گه که اتفاقا نقطه متوسط جامعه وایبری ما جایی است که توش خیلی راحت احمق گفتن به زن ها به نظرمون بامزه می‌یاد، یک موضوع جنسی طبیعی برامون پیک هیجان جنسی کل هفته است و هیچ ابایی از این نداریم که چند قومیت کشور رو موضوع مسخره دائمی خودمون بدونیم و از خودمون هم سوال نکنیم که چرا اینقدر از نظر سطح زندگی پایینتر از ما هستن. در اصل دلیلی که دیدن وایبر یک جامعه شناس رو ناراحت می کنه اینه که فریاد بلندی است که داره بهمون می گه جامعه ما اینه:

viber_society

و مشخصه که توی این جامعه کسی که اسید می پاشه هم حضور پررنگ تری داره. اگر متوسط جامعه من از نظرش زن بودن موضوع تمسخر است و مثلا صفحه بامزه اش چیزی به اسم «زن باس» است که توش به خنده می نویسه «زن باید خوشگل باشه، بقیه اش رو با کتک درست می کنم» اصلا نباید تعجب کرد که یک آدم تندرو هم – که شکی نیست جاسوس غرب و شرق و شمال و جنوب است و بازیچه انواع شاخه های مذهبی غیرشیعه است- روی زنی که حس می کنه «مناسب» نیست اسید بریزه.

راه حل چنین موضوعاتی در جوامع، تشدید قوانین و شکنجه بیشتر و اعدام و اینها نیست. قابل توجه است که ما در حال نه فقط یکی از چهل کشور باقی مونده هستیم که آدم ها رو اعدام می کنن که بین این چهل کشور، رتبه دوم رو هم از نظر کشتن آدم ها توسط دولت کسب کرده ایم و همه شاهد وضعمون هستین. راه حل چنین چیزهایی برابر دیدن انسان ها است تا توش «زن» دیگه یک «دیگری» نباشه که «مرد باس اصلاحش کنه». و خب معلومه که هم من و شما توش دخیلیم هم حکومتی که کل رسانه‌ها، سیستم آموزشی، قانونگذاری و … رو زیر کنترلش گرفته. پس حداقل به نوبه خودتون دفعه بعد که زن‌ها رو در گروه وایبری مسخره کردن، به این فکر کنین که در اسید پاشی تا حدی سهیم هستین. دردناکه ولی واقعیه؛ همه ما در شرایط جامعه مون سهیم هستیم و اتفاقاتی که در جوامع تکرار می شن، محصول تک تک افراد اون جامعه هستن و نه یک دونه جاسوس و دو تا دیوانه.