دارم کتاب نظریه‌های شخصیت تالیف شولتز با ترجمه یحیی سید محمدی رو می خونم. بدون شک ترجمه خوبیه از کسی که موضوع رو بلده، انگلیسی رو به خوبی متوجه شده و ادبیات فارسی روانی داره.
مثل اکثر کتاب های دیگه شروع اصلی با زیگموند فروید است و مثل هر کتاب خوب دیگه در مورد روانشناسی، بخشی از هر فصل مربوط به زندگی اون روانشناس است چون نظریه‌های روان‌شناس‌ها به شکل غریبی مرتبط با زندگی‌شونه. در صفحه پنجاه می خونیم:
هنگامی که فروید به وین بازگشت، دوباره احتمال علت جنسی مشکلات هیجانی را به او یادآور شدند. یکی از همکاران او اضطراب بیمار زنی را شرح داد که درمانگر او تصور می کرد از ناتوانی جنسی همسرش ناشی شده بود. شوهر این خانم ظرف ۱۸ سال زندگی زناشویی هرگز با وی رابطه جنسی نداشته بود. همکار فروید گفت: «تنها تجویز برای چنین عارضه‌ای همان چیزی است که برای ما آشناست، ولی نمی‌توانیم آن را توصیه کنیم و آن !penis normalis dosim repetature است» (نقل شده در فروید، ۱۹۱۴، ص۱۳) (۳).
و بعد در زیر نویس شماره ۳ می خونیم:
(۳) – این جمله باید به زبان لاتین باشد. بنده بعد از پرس و جوهای زیاد نتوانستم به معنی آن دست پیدا کنم. م.
پاراگرافی که خوندین، تقریبا بدترین ترجمه رو در کل کتاب داره و به وضوح یک ویراستار کلی تغییر توش می ده. شاید هم دلیل بد بودن اینه که ترجمه دست خورده، شاید هم واقعا مترجم چیزی رو نمی دونسته و در نتیجه ساختار پاراگرافش به هم خورده (: من دو تا احتمال می دم.
اولی اینه که این مترجم عزیز واقعا معنی این جمله رو نمی دونه. این دو تا تعجب بر می انگیزه:
- یعنی واقعا یحیی سید محمدی هم مثل مترجم قبلی، اهل جستجو در اینترنت نیست؟ آخه مگه می شه کسی بدون اینترنت مترجم باشه؟ مطمئنا معنی چنین جمله کلیدی‌ای در اینترنت بارها و بارها نوشته شده.
- این مترجم هم در خوندن زبان شجاع نیست؟ خوندن این کلمات به راحتی معنی جمله رو نشون می دن. چیزی که من همیشه در مورد انگلیسی می گم: از انگلیسی نترسین. بخونین و می فهمین. مشکل ما ایرانی‌ها اینه که جوری زبان یاد گرفتیم که ازش بترسیم و در نتیجه تا به یک متن انگلیسی / عربی می‌رسیم کلا می ذاریمش کنار در حالی که با کمی تلاش به راحتی می تونیم بخونیمش. اینجا هم چند تا کلمه داریم که هر کس انگلیسی بدونه راحت می تونه حدسشون بزنه: penis که معلومه، normalis که نرمال خودمونه، dosim احتمالا همون است که توی فارسی هم می گیم دوز و repetature هم صد در صد مربوطه به repeat که همون تکرار خودمونه: پینس رو به دوز نرمال تکرار کنید یا چنین چیزی (: به این بیماری هم می خوره.
فرض دوم اینه که مترجم می خواسته این عبارت در کتاب باشه ولی گیرهایی داشته که باعث می شده فارسی‌اش نتونه تو کتاب بیاد. از خنده و شوخی دانشجوهای کلاس‌ها گرفته تا گیرهای سانسورچی‌های حکومت و به همین دلیل ترجیح داده این رو ترجمه نکنه و متن لاتین رو بیاره بدون ترجمه. اما خب به نظر من در این شرایط هم معقول نیست بنویسه که تلاش کرده معنی اینو پیدا کنه ولی نتونسته. می شد به راحتی گفت «و فلانی پاسخ داد penis normalis dosim repetature» و زیرنویس گذاشت که این متن لاتین است.
اما در کل کتاب بسیار خوبیه و بسیار توصیه می شه – بخصوص به خاطر زندگی‌نامه‌ها و ترجمه روون.