برچسب: جامعه شناسی

از صبح می شنویم که می گن «مرکز زمین شناسی آمریکا گفته احتمالا در پنج روز فلان تا فلان توی خاور میانه یک زلزله ده ریشتری می یاد». همه هم تکرار می کنن. از ایلنا تا انواع خبرگزاری های ما که خب انتظاری هم نداریم سواد خاصی داشته باشن.

ولی آیا ما با خودمون منطقی فکر می کنیم؟ اصولا مغز بشر چطوری تحلیل می کنه؟ چرا به اینا فکر نمی کنه که

• ریشتر مقیاس لگاریتمی است. یعنی هر عدد که بره بالا ده برابر قوی تر می شه. یعنی یک زلزله ده ریشتری ۳۱ هزار برابر پر انرژی تر هزار برابر قوی تر از یک زلزله هفت ریشتری است (+). آیا معقوله چنین نه فقط وجود عملی داشته باشه که حتی در راه هم باشه و همه دنیا بشینن ایلنا و بقیه خبرش رو بگن؟
• از بچگی هزار بار دانشمندها گفتن «زلزله قابل پیش بینی نیست» ولی همین که یکی بگه «قراره یک زلزله ده ریشتری بیاد» همه سریع ذوق می کنیم که ایول عجب خبر خفنی پس به بقیه بگم زودتر
• مرکز زمین شناسی آمریکا؟ (: لینکی چیزی نداریم ازش؟
• تو خاور میانه بیاد تو خامورمیانه بعد سونامی بیاد تو ژاپن؟ مثلا تو دوبی نیاد؟

و کلی کلی سوال دیگه (: ولی خب واقعا مکانیزمهای عقل آدم چیزهای عجیبی هستن که حتی با خوندن چنین چیزی

بر اساس گزارش این مرکز گسل بزرگی در عمق ۲۰ کیلومتری زمین از جنوب شرق ایران به سمت کشورهای خلیج فارس به حرکت درآمده و گسل دیگری از سمت شرق ایران به سمت کشورهای پاکستان، هند و شرق آسیا خواهد رفت که باعث ایجاد زلزله‌ای به بزرگی ۹ تا ۱۰ ریشتر خواهد شد.

هم به این فکر نمی کنن که نویسنده داغون خبر حتی نمی دونه که وقتی گسل به حرکت در می یاد، از یکجا به سمت یکسری کشور دیگه نمی ره بلکه توی همون جای خودش می لرزونه (:

من یک سرچ سریع کردم و به هیچ جا نرسیدم و حاضرم شرط ببندم که دروغه (: امیدوارم فرصتی باشه در مورد مکانیزمهای کارکرد مغز و اینکه چرا این دروغ ها رو باور می کنیم بیشتر حرف بزنیم ولی تا اون موقع فراموش نکنیم که یکی از معدود راه های نجات نسبی ما در این دروغدونی، تفکر انتقادی است.

عکس؟ به افتخار اونی که گفت دروغ همه جا رو برداشته یا چنین چیزی (:

وبلاگ یک رسانه است. یک رسانه شخصی که توی ایران معاصر انقلاب کرد. وبلاگ در ایران خوش شانس بود که با گروه خیلی خوبی شروع شد. البته طبیعی هم بود: بچه های فعالتر، باهوش تر، دنیا دیده تر، پر حرف تر، دنبال روزنه‌ای برای صحبت‌تر و … کشفش کردن و سریعا یک قدم بزرگ در ایران رو برداشتن. این قدم این باور بود:

ما بیشماریم.

زن‌ها، از زن بودن نوشتن. حقوق بشری ها از نقض حقوقمون نوشتن، مخالفین سانسور حرف هایی رو نوشتن که هیچ وقت اجازه گفته شدن نداشتن، کسانی تاریخ‌هایی رو روایت کردن که هیچ وقت تو کتاب ها، رادیو، تلویزیون‌، مدرسه و … حق حتی اسم بردن ازش به عنوان یک افتخار هم ممکن نبود. وبلاگ ها ایران رو تکون دادن – به لطف اولین هایی که سنگ بنای اولیه رو خوب گذاشتن.

من اون زمان وبلاگی نبودم. سایتم رو داشتم و روی یک چیزی مثل یک دانشنامه کار می کردم. برام هم سوال بود که «مگه یک انسان چقدر اندیشه ناب داره که هر روز بتونه یک پست بذاره؟» و خیلی زود انقلاب اومد و این فکر مسخره ام رو عوض کرد. به این نتیجه رسیدم که اتفاقا مهمترین کاری که وبلاگ‌ها مسوولش بودن این بود که روشی باشن برای «بودن». میلیون ها نفر ایرانی که تا دیروز فکر می کردن فقط خودشون تنها توی قالب هایی که براشون ساخته شده جا نمی‌شن، یکهو کشف کردن که میلیون‌ها نفر دیگه مثل خودشون تو این جامعه هست. اتفاقا وقتی وبلاگ‌ها مهم شدن که آدم ها شروع کردن از زندگی های عادی شون نوشتن. از عشقشون به دوست پسرشون، از بامزه‌بازی‌هاشون،‌ از پیچوندن‌هاشون، از شیطنت‌هاشون، از اینکه چرا فلان چیز فلان طور نیست و … و یکهو دیدیم که هیچ کدوم ظاهرا در قالب‌هایی که میلیاردها خرجش می شه تا بریم توش جا نمی شیم.

این یک انقلاب بود. سانسور شروع شد. سرکوب شروع شد. دستگیری ها و … ولی واقعا سیل اومده و رفته و دیگه هم قابل جمع کردن نیست (: حتی ایده‌هایی مثل خرج پول های عظیم برای «وبلاگنویسی فلان‌ها و حضور اینترنتی بهمان‌ها» هم جواب نداد چون وبلاگ رو می شه به زور ریدایرکت از مطالب سانسور شده و اینها کرد تو چشم مخاطب یا نویسنده اش رو برد کیش سوار جت اسکی کرد یا بهش وی پی ان داد یا هر چی ولی بحث مخاطب مهمه و این مخاطبه که وقتی به زور می خوای چیزی رو بکنی تو چشمش، صفحه رو می بنده می ره بعدی (: اشتباه دوستان این بود که فکر کردن دلیل محبوبیت وبلاگ در بین جوون ها مال شکل قالبش است (: یادشون رفت که وقتی وبلاگ ها جذاب هستن که حرف های رسانه های غالب رو نزنن. اگر قرار باشه رییس بگه فلان و بعد نوچه‌های رییس همه بگن «احسنت. دقیقا فلان» که خب مخاطب می ره سراغ همون مادر جریان (: (:

الان هم من از وضعیت وبلاگ ها بسیار خوشحالم. موج اولیه که افتخار هر کس این بود که سه تا وبلاگ می نویسه و زمانی که دو نفر تو دانشگاه به هم می رسیدن یکی از اولین کارها تبادل لینک وبلاگشون بود گذشته. الان کماکان کسانی که حرفی برای گفتن دارن دارن می نویسن. دقیقا جوون هایی که چیزهایی که شما گفتین براشون granted است که دیگه نیازی به تکرار نداره و می دونن که هر آدم سالمی دوست داره و توی قالب ها جا نمی شه و به جای اینکه اون حرف ها رو تکرار کنن، دنبال حرف های جدیدشون هستن که دارن می زنن (:

وبلاگنویس قدیمی، افتخار می کنم که می شناسمت، معتقدم تغییر واقعی‌ای ایجاد کردی و خوشحالم که در این دوره تاریخی حضور داشتم.

معنی این دقیقا چیه؟ یک نفر به من اعتماد کرده تا چند عبارت از زبونم یاد بگیره تا بعدا بتونه دوستانش رو متعجب کنه یا خوشحالشون کنه یا رابطه ای برقرار کنه یا هر چی…. و من چیزهایی که همیشه دوست داشتم بگم ولی روم نمی شده رو به جای ترجمه واقعی چیزی که می خواسته بهش گفتم تا توی جمع بر خلاف منی که همیشه بهم گفتن باید مودب باشم و حرف زشت نزنم و … حرف زشت بزنه و بی ادب باشه و احتمالا بقیه هم بهش بخندن.

اینجا من دارم به اعتماد طرف مقابلم خیانت می کنم، بهش دروغ می گم و احتمالا مورد تمسخر قرارش می دم و حتی شاید مشکلات بزرگتری رو هم ایجاد کنم فقط به این خاطر که سعی می کنم بامزه باشم یا یک لایه پایینتر سعی می کنم چیزهایی که دوست داشتم می تونستم بکنم رو توسط یک نفر دیگه انجام بدم.

فکر کنین کسی که مورد این شوخی واقع شده بعدا با این سوالها مواجه بشه که «آیا می شه به یک ایرانی اعتماد کرد؟ آیا می شه در مورد چیزی که نمی دونیم به حرف یک ایرانی اتکا کنیم؟‌ آیا ایرانی ها زیاد دروغ میگن؟» فکر می کنین جوابش چیه؟ حالا من هر چقدر که می خوام از کورش کبیر تا اسلام ناب دستاویز پیدا کنم که ایرانی ها خیلی خوبن.

راستش این برای من مثل یک مریضی دیده می شه. مریضی جامعه ای سرکوب شده که دوست داره از هر کجا که می تونه فریاد بکشه. کسی که یک عمر دوست داشته به خانواده اش بگه «سلام بی شعورها» ولی روش نشده و حالا اینو می ندازه گردن یکی دیگه. کسی که همیشه جلوی یک «خارجی» احساس تحقیر می کنه و بعد در فرصتی که به دست می یاره سعی می کنه کاری کنه که اون خارجی مورد تمسخر، خشونت یا تحقیر قرار بگیره و ثابت بشه که اون «خارجی» هم بی ادب و بی نزاکت است و کسی که با دروغ شنیدن دائمی ، دروغ گفتن به آدم ها – وقتی که مطمئنه اونها راهی برای فهمیدن این دروغ ندارن – براش یک تفریحه.

خلاصه این بحث اینه: وقتی یک نفر از ما می خواد یک چیز سطحی از فرهنگ ایرانی بهش یاد بدیم، ما واقعا نیازی نداریم عمق این فرهنگ رو بهش نشون بدیم.

(اگر مطلب نامفهومه بگم که بالای این مطلب یک عکس هست (: اگر دیده نمی شه بعد از ذکر عباراتی که سانسورچی هر ساعت برای اجداش به ارمغان می فرسته بگم که توی اون اسکرین شات یک نفر نوشته که یک خارجی بهش رسیده و گفته «سلام بی شعور» و فکر می کرده این یعنی Hi Beautiful )