برچسب: نمودار

من نمودار دوست دارم. اینترنت رو هم دوست دارم و این روزها بخش مهمی از اینترنت، وب است و مرورگرهاش. نتیجه این حرفها اینه که از نمودار پیشرفت زمانی مرورگرهای وب لذت می برم.

البته نمودار بسیار بزرگ است و من بخش کوچکی اش رو اینجا گذاشتم. برای دیدن نمودار کامل به لینک مراجعه کنید.

چیز دیگری هم که برام بامزه بود، خط مستقیم بالای نمودار اصلی بود. مرورگر ساده تحت وب لینکس اولین مرورگری بود که من باهاش کار کردم. یک مرورگر محیط متنی محبوب که هنوز هم گاهی کار من رو راه می ندازه (مثلا وقتی به یک سرور راه دور وصل می شم). صفحه این مرورگر وقتی چیزی شبیه به ویکی‌پدیا رو توش باز می کنید چیزی شبیه به این است:

اگر جایی عکس باشه، فقط یک نوشته نشون داده می شه که اگه با چپ و راست رفتن روش بایستید و Space رو بزنید، از شما مسیری می خواد که فایل رو اونجا ذخیره کنه و مابقی ماجرا.

این مرورگر محبوب، هنوز هم که هنوز است کاربردهای خودش رو داره. مثلا وقتی به یک سرور دوردست وصل می شوید و فقط خط فرمان دارید، از طریق این مرورگر می توانید صفحات وب رو چک کنید یا اگر قرار است متن یک صفحه رو بخوانید و در یک برنامه استفاده کنید، می توانید از این مرورگر استفاده کنید. (البته این روزها wget راه بهتری است)

انگار بد نیست یک برچسب «تاریخچه» هم باز کنم و گاهی درباره گذشته های دور بنویسم (:

---

الان دیدم که سایتی که به اون لینک داده ام، نمودار رو به شکل تصویر نذاشته و مرورش سخته. اون صفحه رو به شکل تصویر گذاشتم اینجا:

دیروز نموداری در اینترنت منتشر شد تحت عنوان «مقایسه سرعت اینترنت پر سرعت در کشورهای مختلف جهان» و خب بالطبع ایران ما – احتمالا به خاطر عقاید حاکمان اش – در این نمودار جزو کشورهای جهان به حساب نیامده بود.

نمودار رو که باز کردم، دلیل نبودن ایران واضح تر شد. اصولا مقیاس اینترنت پر سرعت با «مگابیت در ثانیه» سنجیده شده بود در حالی که در ایران کاربرانی که خوش شانس باشند و حاضر باشند یک دهم درآمد حداقل رو برای اینترنت بدهند، دسترسی ای بیشتر از ۱۲۸ کیلوبیت در ثانیه نخواهند داشت.

فقط برای نشون دادن وضعیت، ایران رو هم به این نمودار اضافه کردم اما اونقدر کوچیک شدیم که حتی به چشم نمی یومد. سرعت ما ۱۲۸ است که با مقایس مگابیتی این نمودار می شود 0.128 ! برای اینکه حداقلی دیده شود، قسمت کندترین کشورها را تقریبا چهار برابر بزرگ کردم تا بتوانیم ایرانی که تقریبا یک هشتم کندترین کشور «جهان» است را ببینیم. اینهم نتیجه:

کار شما جایی گیر کرده ؟ زدین چیزی رو خراب کردین؟ قراره برای کسی کاری بکنین ولی بلد نیستین؟ مشکلی نیست. این راهنما به شما نشون می ده که دقیقا در چه وضعیتی هستید و ممکنه توی حل مشکل هم به شما کمک کنه.

منبع

مدت ها است که مزیدی برای پیشبرد ویکیپدیای فارسی می نویسه و تلاش می کنه. آخرین مطلبش هم در مورد افراد فعال در ویکیپدیای فارسی بود (فعالان ویکی‌پدیا).

	می دانیم که ویکی چیزی است که هرکسی‌ می تواند آن را ویرایش کند. ویکی‌پدیا هم دانشنامه ای که هر کس حق دارد هر صفحه ای اش را تغییر دهد. اما واقعا چه کسانی مشغول انجام این تغییرات هستند؟

این مساله برای من هم جالب شد. من سوالم این بود که آیا چند نفر آدم خاص هستند که زور می زنند ویکی‌پدیا پیش بره یا واقعا شاهد یک حرکت جمعی هستیم. درعین حال این سوال فرعی را هم داشتم که مورد مناقشه‌ترین موضوعات ویکی‌پدیا چه چیزهایی هستند.

از آنجایی که ویکی‌پدیا بر اساس فرهنگ OpenSource (بازمتن)‌ توسعه یافته، از مسیر download.wikipedia.com کل بانک های اطلاعاتی آن قابل دسترسی هستند. من بانک مربوط به تغییرات اعمال شده در هر مقاله را دانلود کردم و بعد از باز شدن، تقریبا ۱۸۵ مگابایت اطلاعات در آن بود.

وظیفه اولین برنامه، تعیین مورد مناقشه ترین (پر ویرایش ترین) مقالات در ویکی‌پدیای فارسی بود. یک برنامه کل فایل را مرور کرد و تعداد ویرایش های هر مقاله را شمرد. نتیجه چیزی شبیه به این بود:

عنوان	تعداد ویرایش
محمود احمدی‌نژاد	1160
ایران	998
دین بهائی	768
افغانستان	629
قرآن	487
سید روح‌الله خمینی	478
اسلام	468
اسرائیل	417
کردها	397
فهرست مشاهیر ایرانی	383
بهاءالله	380
محمد	374
تبریز	364
ایالات متحده آمریکا	353
آدولف هیتلر	352
آذربایجان	350
کوه دماوند	346
فهرست هنرپیشگان ایرانی	336
تهران	332
لنگرود	331

اطلاعات منظم، مثل همیشه جالب است (: بحث ادیان داغ است و سیاست و بدون شک رییس جمهوری پر از داستان ما، احمدی نژاد. حاشیه: جالب است یکبار از ویکی‌پدیای انگلیسی هم همین آمار را بگیریم تا ببینیم آیا آنجا هم دعوای سیاست و دین است؟ کار بعدی این بود که نگاهی بیندازیم به کل افرادی که مقالاتی که بیشتر از ۱۰۰ بار ویرایش شده اند را ویرایش کرده اند. مساله این است که آیا یک عده خاص مشغول ادیت همه مقالات هستند یا افراد مختلف و متنوع، مشغول ادیت مقالات متنوع هستند.

برای اینکار کل این افراد و مشارکت هایشان مشخص شد و با مرکز قرار دادن مقالات، افراد در «بهترین» نقطه مرتبط با مقاله هایی که ادیت کرده بودند چیده شدند. الگوریتم درست مشابه عملکرد فنرهای ایده آلی است که یکسری نقطه را به هم متصل کرده باشند. انتظار می رود که هر چقدر افراد به دور نمودار نزدیک شوند بهتر باشند (به این معنی که تعداد افراد بیشتری مقالات متنوع تری را ادیت کرده اند). این حاصل کار این بخش از کار است.

نقشه دوست داشتنی شده. نقاط آبی افراد را نشان می دهد و نقاط قرمز مقالات با ادیت بیش از ۱۰۰ بار را. نتیجه خوب است: تعداد زیادی آدم مشارکت دارند و تعدادی هم خیلی جدی به ادیت خیلی چیزها مشغولند (معمولا تمیز کردن مقالات و طبقه بندی و ..). البته سعی کرده ام تا حد ممکن ربات هایی که می شناختم را کنار بگذارم. خوشحال می شوم اگر کسی لیست کامل ربات ها را برایم بفرستد.

قدم بعدی بررسی دعواها (کشمکش های ویرایشی) است. از جدول، دیدم که دین مساله مهمی است و به طبع،‌ طرفداران سر سخت خود را هم دارد. اول الگوریتم قبلی را روی دین اسلام و بهاییت اجرا کردم. نتیجه این است:

در این نمودار و تمام نمودارهای پایینی، تنها افرادی به نمایش در آمده اند که بیش از ۱۰ بار هر مقاله را ادیت کرده اند

نقاط نشان دهنده افراد هستند و فلش ها نشان دهنده ویرایش (تعداد دفعات ویرایش را حذف کرده ام). نمودار جالبی داریم. هر دین ویرایش کنندگان خود را دارد و یک مجموعه هم ویرایش کننده هر دو دین. بسیار جالب است که با وجود ضریب نفوذ بسیار کمتر بهاییت در ایران (البته نسبت به اسلام)، ادیت کننده صفحات آن بسیار زیاد هستند (همبستگی بالا و استفاده از اینترنت بین فعالان این دین). این نمودار به وضوح نشان می دهد که ویکی‌پدیا چطور کار می کند و چگونه جلوی متعصبان گرفه می شود. به نظر من بیشتر افراد وسطی، باید کسانی باشند که به یکی از این دو دین گرایش خاص دارند و دائما دین دیگر را هم ادیت می کنند تا نظر خودشان را بگنجانند ولی گروه انبوه‌تر ویرایش کننده هر دین، جلوی یکسویه شدن نظرات را می گیرند. جالب است در همین نمودار، تعداد ویرایش هم نشان داده شود.

در قدم بعدی، به عنوان یک آزمایش، بنیانگذار دین بهایی (بهاء‌الله) را هم به نمودار اضافه کردم. نتیجه را ببینید.

وضعیت تقریبا مشابه قبل است با این تفاوت که عده ای هستند که اسلام و بهاء الله را تغییر می دهند بدون اینکه به دین بهاییت دست بزنند. و در عین حال تقریبا نصف افرادی که در ویرایش اسلام و دین بهایی فعال هستند، صفحه بهاء‌الله را هم تغییر می دهند.

اما برگردیم به بحث ادیان. بهاء الله را از نمودار کنار می گذاریم و دیگر دین ایران (دین پیامبر زرتشت به نام مزدیسنا که معمولا آن را زرتشتی می نامیم) را به نمودار اضافه می کنیم:

گروه کوچکتری هستند که هر سه این ادیان را ادیت می کنند. گروهی فقط بین اسلام و دین بهایی بحث می کنند و بین اسلام و مزدیسنا افراد کمی هستند. فقط یک نفر هم هست که هم به دین بهایی می پردازد و هم به دین مزدیسنا. مزدیسنا هم مثل دیگر ادیان، ادیت کننده های اختصاصی خود را دارد که تعداد آن ها هم (نسبت به ضریب نفوذ این ادیان در کشورهای فارسی زبان) بسیار زیاد است.

در نهایت مسیحیت را هم به نمودار اضافه کردم. شکل تقریبا به هم ریخت:

و این به هم ریختگی هم با معنا است. احتمالا مسیحیت هم ادیت کننده های خودش را دارد و هم افراد مستقلی هستند که همه اینها را ویرایش می کنند. به عبارت دیگر با هر چیزی در حد معقول رابطه دارد و این یعنی گروه بندی خاصی پشت مسیحیت نیست و در بحث خیلی خاصی هم شرکت ندارد. در عمل می توانیم بگوییم که مسیحیت (که جزو مقالات پر ادیت هم نبود و فقط به خاطر دین بودن به این نمودار اضافه شد)، موضوع مورد مناقشه ای در ویکیپدیای فارسی نیست.

توجه : نرم افزارهایی که به زبان Perl / پرل برای اینکارها نوشته ام آنقدر کاربر پسند نیست که جز خودم کسی بتواند به راحتی از آن ها استفاده کند. پیچیده هم نیستند البته و کسی که بتواند بنا به نیازش آن ها را تغییر بدهد، راحت تر است خودش آن ها را بنویسد. در عین حال این برنامه از ابزارهای لینوکسی برای ترسیم نمودارها استفاده می کند (بسته Graphviz). اما اگر کسی احساس می کند که به برنامه ها به دردش می خورند، خبر دهد تا برایش بفرستم. در عین حال اگر تحلیل خاصی به ذهن تان می رسد که می تواند جالب باشد ولی خودتان نمی توانید اجرایش کنید، مطرح کنید (:‌ شاید توانستیم با هم چیز قشنگی تولید کنیم.

ویکیپدیا و بخصوص ویکیپدیای فارسی رو تقریبا همه می شناسیم. یک دانشنامه تحت وب که هرکسی می تونه هر جاییش رو ادیت کنه. یعنی مثلا اگر من می خواستم چیزی درباره تاروت بدونم، به مقاله ویکیپدیای تاروت مراجعه می کنم و اطلاعات ابتدایی می گیرم. حالا اگر اونجا اشتباهی ببینم یا چیزی اونجا باشه که بدونم اشتباهه، می تونم دگمه ویرایش رو بزنم و این مقاله رو ادیت کنم!

اولین سوال اینه: خب با آدم های بیماری که همه چیز رو خراب می کنن چیکار کنیم؟

سوال مهمیه و جواب ساده ای داره: بذارین به بیماریشون ادامه بدن. به نظر ما آدم های خوب بیشتر از آدم های بد هستند و در نتیجه هر خرابکاری آدم های بد، توسط آدم های خوب بیشتر، جبران می شه. در عین حال توجه کنید که کل ادیت ها، در سیستم باقی می مونه و مثلا اگر الان شما برین نوشته تاروت‌ رو پاک کنید یا خراب کنید، من به سادگی به سیستم می گم که همون قبلی رو دوباره بیاره (:

ویکیپدیای انگلیسی خیلی خیلی خوب رشد کرده اما مال فارسی اونقدری که پتانسیل داره خوب کار نکرده. مزیدی عزیز که یکی از بهترین های وبلاگستان ما است، جدیدا تلاشی رو شروع کرده برای بهتر کردن ویکیپدیای فارسی. من هم خوشحال می شم بتونم کمک کوچیکی بکنم.

راستش مزیدی می خواد یک بازی وبلاگی راه بندازه. فکر کنم خودش هم بدونه که جلب همکاری راحت نیست. ایده اش اینه که مثل یا بازی وبلاگی، به ویکیپدیا لینک بدهیم، درباره اش بنویسیم و … من رو هم دعوت کرده و چون مفیده، من هم هستم (:

می خواستم چیزی در مورد ویکیپدیا بنویسم و به ذهنم رسید یک تحلیل آماری می تونه شروع بامزه ای باشه. به این نگاه کنید:

این نمودار می گه تعداد کاربران ویکیپدیا در هر کدام از سرویس دهنده های اینترنت چقدره (البته پارس آنلاین رو نتونستم پیدا کنم). این نمودار از تحلیل لینک صفحات شخصی کاربران به ISP ها که به شکل خودکار ایجاد می شود،‌درست شده. عجیبه که مروا در این جریان اوله ! داتک درست دو نفر کاربر کمتر از شاتل داره و در آخر هم امیدان است.

اما چیزی که من در اصل دنبالش بودم این است:

نمودار اینکه ویکیپدیا به کجاها لینک داده. مقالات ویکیپدیا مراجع بسیار مهمی هستند. خیلی وقت ها یکی از اولین جاهایی است که افراد برای گرفتن اطلاعات درباره موضوعات خاص می خونند. به همین دلیل برام جالب بود که نویسندگان این مرجع (که من و شما هستیم) کجاها رو مرجع نوشته های خودشون قرار دادن. جالبه که بیشترین مراجع،‌ انواع و اقسام خبرگذاری ها هستند! از بی بی سی گرفته تا خبرگزاری مهر تا تلویزیون تا خبرگزاری میراث فرهنگی. بقیه سایت ها هم تحلیل اش با شما چون این یک مقاله تحلیلی نیست: این شرکت در بازی است.

بازی ویکیپدیا رو مزیدی شروع کرده و علی رغم نزدیک نبودن به سبک بازی هایی که کارشون می گیره من طرفدارش هستم چون شدیدا مفید است: من و شما سعی می کنیم سایتی با پتانسیل عالی رو، به دیگران معرفی کنیم و خودمون ازش حمایت عملی بکنیم. من امروز دو تا مقاله ادیت کردم و در فهرست دوستانم قرارش دادم. قبلا هم دو سه جلسه کارگاه مانند درباره ویکیپدیا داشته ایم و به همین دلیل دو سه نفر از آنجا و دو سه نفر از دوستان نزدیک را به ویکی بازی دعوت می کنم: یک لینک بدهید و یک مطلب در این باره بنویسید. دعوت شده های من اینها هستند لیلا، سینا، احمدنیا، پویان و روبو را دعوت می کنم.

احتمالا اکثریت وبلاگ نویسان / خوانان با بازی یلدایی که سلمان به وبلاگستان فارسی وارد کرد آشنا هستند. هر کس پنج نکته که کسی درباره اش نمی دونه رو می نویسه و بعد پنج نفر رو دعوت به بازی می کنه.

البته بازی مشکلاتی داشت. بعضی ها کسانی که قبلا نوشته بودند رو دعوت می کردند. بعضی ها بیشتر از پنج نفر رو دعوت می کردند و تعدادی هم فکر می کردند کلا باید از خاطرات بچگی شون بنویسند (: هرچند که بعضی از خاطرات بچگی بامزه است.

حالا کار جالبی که می شه کرد اینه که ببینیم کی کی رو دعوت کرده و
درخت
گراف بازی یلدا (یا به عبارتی آبشار بازی یلدا) چجوری رشد کرده. برای اینکار باید از وبلاگ سلمان شروع کرد و دید کی رو دعوت کرده. بعد باید هر کدوم از اونها رو بررسی کرد و دید اونها کی رو دعوت کرده اند و کار رو به ترتیب ادامه داد. نتیجه ‌؟ یک فایل تصویری با حجم حدود ۱۹۰ کیلو ولی با عرض ۸۰۰۰ پیکسل که نشان می دهد چه کسی به چه کسی رو دعوت کرده. یک بخش کوچیک فایل به این شکل است:

بخشی از نمودار گراف یلدابازی / کوچک شده

و فایل اصلی هم برای داونلود اینجاست.

فایل تصویری یلدا بازی تا کمی بیش از یک مرحله

البته دقت کنید که من فقط تا اول های روند سوم پیش رفته ام. ماجرا می تونه همینجور ادامه پیدا کنه و یک پوستر خیلی قشنگ بشه برای یک مرکز تحقیقاتی ! اگر کسی اهل چاپ پوسترش بود (حتی یک دونه) به من خبر بده تا کاملش کنم چون خودم هم می خوام.

دو نکته: چون بعضی ها بیشتر از پنج نفر رو دعوت کرده اند، نمودار یکنواخت و خوشگل نیست. در عین حال چون می خواستم نمودار کمی جمع و جورتر بشه اسم وبلاگ ها رو خلاصه کرده ام.

پ.ن. حین این بررسی از این نوشته ابطحی هیچ خوشم نیومد که نوشته بود : « باور كنيد دو سه ساعت فكر كردم كه كدام ۵ تا وبلاگ را در ادامه يلدا بازی بنويسم. با حساسيت وبلاگم و ملاحظات مختلف و اين همه عزيز و نازنينی كه وبلاگ می‌نويسند، نتوانستم انتخاب كنم. اگر می‌شد يواشكی اعلام كرد، می‌كردم ولی حيف كه نمی‌شه. كاش می‌شد مثل شماها هر وبلاگی را كه دوست داشتم می‌نوشتم.» از اون مثل شماهاش هیچ خوشم نیومد (: خب اگر فکر می کنه مثل ماها نیست چرا با ماها بازی می کنه؟ (:

چند وقتی است که صحبت از اکسپلورر نسخه ۷ و قابلیت های جدید آن که اکثرا کپی برداری از فایرفاکس هستند. حالا RUSCOE آن‌ها را مقایسه کرده است. و نکته خوب این است که این مقایسه از طرف کسی است که از سال ۱۹۹۹ با اکسپلورر کار کرده است.

نتیجه این مقایسه، پیروزی چهار بر صفر فایرفاکس بر اکسپلورر بوده است. خلاصه رقابت این است:

نصب: فایرفاکس در عرض چند ثانیه داونلود و نصب می شود در حالی که ویندوز چند دقیقه برای دانلود و بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه برای به روز رسانی وقت صرف می کند و یکی دوبار هم سیسیتم را ریبوت می کند ! این بهایی است که ویندوز به خاطر یکپارچگی سیستم عامل و براوزر می پردازد: یک تصمیم اشتباه.

اینترفیس: در بسیاری بررسی ها اینترفیس جدید اکسپلورر ناکارآ تشخیص داده شده. این بررسی هم این نظر را تایید می کند.

منوها: منوها به شکل پیش فرض اگر فعال شوند زیر آدرس بار هستند و با ماوس هم نمی توانید به شیوه قدیم آن ها را بردارید و هر جایی که می خواهید بگذارید.

Tabbed Browse: قابلیت خوب فایرفاکس این است که به جای بازکردن کلی پنجره، صفحه های مختلف را در برگه های مختلف باز می کنید. مایکروسافت هم این روند را کپی برداری کرده است ولی ناقص. در منوی کلیک راست چیزی به اسم Open in new Tab وجود ندارد در حالی که انتخاب بی معنای Open هنوز باقی است. خب اگر کسی بخواهد لینکی را به شکل معمول باز کند روی آن کلیک می کند و نیازی به راست کلیک و انتخاب Open نیست.

…

ممکن است meebo را بشناسید: سیستمی تحت وب برای وارد شدن به مسنجرها و ارسال پیام به دیگران و چت در آن ها. دوست خوبم «یک پزشک» معرفی بسیار خوبی از میبو و قابلیت چت با خوانندگان وبلاگ توسط آن نوشته است. چیزی که من می خواهم بنویسم، کار جدید سایت meebo است. میبو با کنار هم گذاشتن فهرست IP استفاده کنندگان از سرویسش و بررسی آن ها در بانک اطلاعاتی، فهرست از استفاده کنندگان میبو در ۱۵ دقیقه قبل و اینکه از کدام کشور متصل شده اند تهیه می کند. بعد با استفاده از نرم افزار آزاد GMT نقشه ای از جهان تهیه می کند که نقاط درون آن نمایش دهنده کشورهای استفاده کننده از میبو هستند. این نقشه به شکل زیر است و هر ۱۵ دقیقه یکبار به روز می شود:

نقشه جالبی است. بخصوص که در همین لحظه نقشه استفاده از میبو در ۱۵ دقیقه قبل را نشان می دهد. ایرانیان غیور هم حضور چشمگیری در این سرویس دارند و تازه این همه نقطه در وضعیتی است که شناخت زیادی نسبت به میبو وجود ندارد و بیشتر افراد از نرم افزارهای مسنجر به جای میبو استفاده می کنند. نکته مثبت نقشه این است که حتی یک نفر استفاده کننده می تواند باعث یک نقطه بسیار کم رنگ شود پس اگر به جای دوری در مرکز آفریقا یا وسط قاره استرالیا یا روسیه یا آمریکای لاتین رفتید، از میبو استفاده کنید و نقطه خود را ببینید (:

کل جریان را از این سایت دنبال کنید: http://blog.meebo.com/?page_id=167

طرح: یک cron در لینوکس تعریف کنیم که در طول روز هر ۱۵ دقیقه یکبار این نقشه را دریافت کند. برای بیست و چهار ساعت 96 فریم تصویر خواهیم داشت. در نتیجه در یک فیلم مثلا 8 ثانیه ای (۱۲ فریم بر ثانیه) می توانیم میزان فعالیت در بیست و چهار ساعت بخش های مختلف جهان را ببینیم. شاید این کار را کردم ولی بدون بخش فیلم. اگر کسی داوطلب ساختن فیلم از این 96 فریم بود خبر بدهد