یک جور راهنمای انتخاب رشته لیسانس برای کسانی که کامپیوتر رو دوست دارن

خب این راهنمای انتخاب رشته نیست. سعی کردم در عنوان هم بگم که احتمال داره به نظر شما چیزهای مهملی بیاد. ولی به هرحال نظر منه. منی که ۲۰ سال پیش رفتم دانشگاه،‌ زمانی که چیزی به اسم هوش مصنوعی و علوم کامپیوتر و امنیت و این چیزها در دانشگاه‌ها نبود. ما به سادگی یک برق داشتیم و یک کامپیوتر و یک عمران و یک مکانیک و چند تا رشته دیگه. بعد که می رفتیم تو،‌در سال دوم تازه گرایش انتخاب می کردیم. هنری بود که اون سال ها زده بودن (: بد هم نبود.

اما راهنمای انتخاب رشته من نسبتا خلاصه است و چند تا بند داره:

به دانشگاه برین و مدرک رو بگیرین

به نظر من رفتن به دانشگاه و گرفتن مدرک مثبته. اینکه خودم کار می کنم و خودم می خونم و وقتم رو تلف نمی کنم شاید برای بعضی ها کار کنه (و کسانی رو می شناسم که کار کرده)‌ ولی در کل رفتن به دانشگاه به دلایل بسیار متنوع خوبه. بعضی هاش رو اینجا گفته ام.

چیزی رو انتخاب کنین که دوست دارین

منطقا باید چیزی رو انتخاب کنین که دوست دارین. اینکه الان عمران مشهوره پس برم عمران بخونم ایده مسخره ای است. شما بهتره علاقمندی خودتون رو در اولیت بذارین چون به هرحال این مدرک تا ابد با شما خواهد بود.

اما خیلی نگران کار اون رشته نباشین

چونکه تقریبا با هر مدرکی می شه هر کاری کرد. همکار مستقیم من ریاضی خونده و من هم برق/مخابرات. داشتن مدرک مزایایی داره ولی اینکه دقیقا مدرک شما چیه، تفاوت بزرگی در شغل کامپیوتری شما ایجاد نمی کنه. تقریبا هر مهندس خوب کامپیوتر چیزهایی که باعث شده خوب باشن رو خودش یاد گرفته و اتفاقا خیلی از آدم های خوب کسانی هستن که کامپیوتر نخوندن و مدرکشون بهشون یک امتیاز اضافه داده. مثلا مهندس مخابراتی که برنامه نویسی رو خوب بلده گزینه بسیار بهتری برای یک شرکت مخابراتی است از یک فارغ التحصیل نرم افزار.

اسم دانشگاه

و خب معلومه که اسم دانشگاه هم مهمه. احتمالا سبک سنگین کردنش در مقابل رشته کار سختی است و مثلا من ترجیح بدم توی خواجه نصیر برق بخونم تا توی شریف شیمی. کاملا بیخیال اسم دانشگاه نباشین که متاسفانه می‌فروشه.

ترجیحا مالتی دیسیپلیناری نخونین

نفهمیدم تیتر رو چی بذارم و از «میان رشته‌»ای استفاده کردم. رشته‌های بین رشته‌ای اونهایی هستن که به چند حوزه مختلف نیاز دارن. زمان ما ایران خیلی تو فاز ساختن موشک پوشک بود و رشته هوا-فضا درست شد. چیزی بین مکانیک و الکترونیک و احتمالا فیزیک و مکانیک (: این تیپ رشته‌ها در دنیای پیشرفته در سطوح بالاتر ارائه می‌شن. یعنی یک نفر مکانیک می خونه و بعد در دکترا به سراغ موشک ساختن می‌ره (: رشته های مالتی دیسیپلیناری (صنایع، هوا-فضا،‌ امنیت شبکه، …) چیزهایی هستن که هر بخششون از یک علم قرض رگفته شده و منطقا بهتره در مقاطع بالاتر سراغشون رفت. بخصوص که گاهی بعضی هاشون مد می شن و کلا چند سال بعد می بیننین ازش خبری نیست (:

کامپیوتر رفت و برگشت داره

دنیای کامپیوتر راحته. شما یه چیز دیگه می خونین بعد برنامه نویس می شین بعد از یادگیری ماشین خوشتون میاد و فوق لیسانس می رین هوش مصنوعی می خونین. یا مثلا کامپیوتر می خونین ولی بعدا به زیست شناسی علاقمند می شین و به عنوان برنامه نویس می رین در یک پژوهشگاه کار می کنین. یا مثلا کلا یه چیز دیگه خوندین و تو مترو کار می کنین و کم کم می شین مدیر سیستم های لینوکسی. همیشه حواستون باشه که وقتی در حوزه کامپیوتر هستین، دائما حق انتخاب خواهید داشت. خیلی نگران نباشین.

خوش بگذرونین

و مهمترین اصل اینه که تازه ۱۸ و ۱۹ و ۲۰ سالتونه و هر چی خوش بگذرونین بهتره. معنی خوش گذرونی لش کردن نیست (: خوش گذرونی یعنی هی بچرخین، از هر چیز کمی تجربه کنین. علم های جدید رو یاد بگیرین و به دانشگاه و خر خونی توش محدود نباشین. در حد تموم شدن دانشگاه و حتی نمره های خوب تلاش کنین و عالیه ولی دائما به چیزهای دیگه سر بزنین و خودتون رو آماده بازار کاری کنین که تقریبا دانشگاه هیچ چیزی ازش نمی دونه. از فلسفه و رمان خوندن گرفته تا زبان و لینوکس و یادگیری ماشین و شبکه به شما برای داشتن پارتنر تا شغل تا زندگی بهتر به شما کمک خواهد کرد. وقت دانشگاه رو استفاده کنین و خوش باشین که زندگی کوتاهتر از این حرفها است.

خاطرات من و سام رجبی، از دی اند دی تا دوچرخه سواری

دیگه حساب از دستمون در رفته. فکر کنم نزدیک یا خود دویست روزه که سام رجبی با چندین آدم علاقمند محیط زیست دیگه تو زندان هستن و با اینکه وزارت کشور و وزارت اطلاعات بارها گفتن که از نظرشون اونها بی‌گناهن، هنوز هیچ کس پاسخگوی هیچ چیز نیست. قبلا بارها آدم ها رو دستگیر کردن و زندگی شون رو خراب کردن و بعد گفتن «به این نتیجه رسیدیم که چیزی نبود، [نیمه]‌ آزادید» ولی اینبار شاید چون یکیشون تو زندان خودکشی شده، گفتن این براشون کمی سخته.

من سام رو تا دو سال پیش اصلا نمی‌شناختم. بعدش سر بازی های دی اند دی باهاش آشنا شدم و دیدم چه آدم فوق العاده ای است. با اینکه از همه ما بازی رو بهتر بلد بود، با حوصله با ما همراه می شد و توی بازی به همه کمک می کرد و حتی یکبار هم به مستر بازی ایراد نگرفت که فلان جا رو می شد فلان طور کرد. کاری که اگر من بودم، مطمئن هستم نمی تونستم جلوی خودم رو بگیرم و می کردم. سام توی اون سری بازی ها همیشه برای ما غذا پخت و با حوصله آورد. هر بار از یک کشور و یک سبک غذا.

بعدا که به دوچرخه علاقمند شدم، فهمیدم سام هم علاقمند است و برای اولین مسیر طولانی دوچرخه مون، گفت باهامون میاد. دوچرخه خسته اش رو آورده بود و وقتی دید واقعا قابل استفاده نیست با حوصله و دوستی بسیار مسیر رو رانندگی کرد تا بتونیم از دوچرخه سواری لذت ببریم و همزمان همراه هم باشیم. بعدش هم باربند دوچرخه اش رو به ما داد، که هنوزم دستمونه.

یکبار دیگه هم سام رو توی خیابون دیدم. من از ولیعصر پایین می رفتم و اون با ماشین از کنارم رد شد. جلوتر ایستاد و گپ زدیم و حال و احوال کردیم. حالا بارها هنگام رد شدن از اون نقطه ولیعصر و چند بار هنگام رد شدن از گردنه لواسون که عکس بالا اونجا گرفته شده یاد سام می کنم. یاد اینکه چقدر کم هستن آدم هایی که بتونی رو شرافتشون قسم بخوری و چقدر کم هستن کسانی که اینطوری دلشون برای محیط زیست بسوزه و بهترین دوستانشون شکاربان‌ها باشن و تلاششون حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری منطقه.

مسخره است که حینی که نمی دونم کی هنوز ایده اش اینه که سام‌ها باید تو زندان باشن، اینهمه فساد و تباهی تو کشورمون دیدیم که هیچ کس هم کاری باهاشون نداره. از دزدیده شدن اسناد هسته ای مون توسط تیم اسراییل از دل تهران رو شنیدیم تا تجاوزها تا حقوق های میلیاردی تا بسته اعلام شدن پرونده اسید پاش‌ها تا بی آبی و بی برقی و … و هنوز فلانی در کشور دغدغه‌اش اینه که از پاک ترین بچه‌ها بدون حضور وکیل و حقوق متهم و در عین ادعای حتی وزارت کشور و اطلاعات خودش به بیگناهی‌شون، بالاخره یه چیزی در بیاره یا اگر لازم شد بسازه تا بتونه بگه «دیدین گفتم؟». مطمئن هستم اگر از من بپرسین که ۱۰ نفر از شریف‌ترین آدم‌هایی که می‌شناسم رو نام ببریم، سام رجبی حتما بالاهای لیست است.

پ.ن.۱. شرمنده ام از خودم و وضع اطرافم
پ.ن.۲. من شخصا سام رو می‌شناسم. بچه‌های دیگه ای هم در همین شرایط زندان بی سر و ته هستن ولی من گفتم خاطره شخصی ام از سام رو بگم

رفتم دانشگاه تهران پایتون درس بدم، و شوک شدم…

من معمولا درس دادن فیزیکی رو قبول نمی‌کنم ولی هفته قبل قبول کردم برای ۶ جلسه برم به بچه‌های دانشگاه تهران پایتون درس بدم. دلایل قبول کردنم این بود که دوست داشتم محیط دانشگاه رو ببینم،‌ پایتون درس دادن برام فان بود، مسیر دوچرخه‌سواری اش خوب بود و پرهام با حوصله و قانع کننده بحث رو مطرح کرده بود. اینجوری شد که قرار شد دانشکده مکانیک در انجمن مکاترونیک، ۶ جلسه پایتون درس بدم.

تصور من یک اتاق نسبتا بزرگ بود که توش تعداد نسبتا زیادی آدم نشستن و گوش می دن یا با لب‌تاپشون کار می‌کنن ولی فضا این شکلی نبود. یک کلاس با در قفل شده که سر جلسه من قفل رو باز کردن و اومدیم تو. حدود ۱۵ نفر دانشجو از دانشکده‌های مختلف و کلاس شروع شد. من به سبک خودم تاریخچه بامزه گفتم و بحث فلسفی کردم و خاطره گفتم و فرهنگ رو قاطی پایتون کردم و پیش رفتیم. به نظر من که کلاس بدی نبود. تا اینکه مسوولی اومد و اصرار کرد که حاضر غایب کنم. گفتم اهلش نیستم و بعدا اگر می‌خواد خودش بیاد حاضر غایب کنه. بعدا اومد و حاضر غیاب کرد ولی موند توی فکرم که «چرا؟ خب هر کس دوست داره میاد هر کس دوست نداره نمیاد دیگه!».

و من درس رو ادامه دادم. بعد یکهو به خنده گفتم «من داستان متفرقه می‌گم احساس ضرر نمی کنین که؟ اصلا چقدر پول دادین برای این کلاس؟» و … و شوک شدم! ظاهرا هزینه بر اساس اینکه دانشکده مکانیک باشین یا نه فرق می کنه،‌همینطور اینکه دانشگاه تهران باشین یا نه. ولی در نهایت حدود پولی که هر نفر برای نشستن سر کلاس پایتون توی دانشگاه داده بود، ۲۰۰ تومن بود! من حدس می‌زدم اگر هم بحث ثبت نام پولی باشه، حداکثر ۲۰ یا ۳۰ تومن باشه؛ پولی که هر کسی بالاخره ممکنه بتونه بده. ولی ۲۰۰ تومن پولی است که باعث می شه خیلی ها نتونن سر کلاس بشینن. خوشبختانه انتخابم درست بود و برگزار کننده کاملا شفاف رفتار کرد:

ظاهرا دوستان زیادتری ثبت نام کردن و محاسبه اینطوری است که از کل ۵ میلیون درآمد کلاس برای ۶ جلسه ۲۵ نفره،‌ ۵۴۰ تومن به من می‌رسه، ۱۲۰۰ به انجمن برگزار کننده و ۳۲۰۰ به دانشگاه! این دانشگاهی است که با پول ما درست شده، قرار بوده آموزش رایگان رو در اختیار دانشجوهایی که قبول می شن بذاره و الان مجبور شده تا حدی خودگردان باشه و درآمد زایی کنه. در کلاس‌هاش قفل است و باید برای اینکه بریم بشینیم توش شش جلسه به هم درس بدیم ۳۲۰۰ پول بدیم! وسطش حاضر غایب می کنن که اگر کسی پول نداده نتونه بیاد سر کلاس و … و باعث شرمندگی است فضا.

من قولم رو دادم و ادامه می دم ولی بعیده تکرارش کنم. اگر من دارم ۶ جلسه وقت می ذارم ترجیح می دم تا جای ممکن آدم بیشتری اونجا باشه و من هم رایگان درس بدم و دانشجو هم رایگان بیاد. در واقع ما فقط داریم از یک کلاس / سالن دانشگاه استفاده می کنیم و به نظرم وظیفه دانشگاه است که شرایطی رو فراهم کنه که حداکثر بهره آموزشی از این دوره برده بشه؛ الان تمرکز روی حداکثر کردن بهره مالی برای دانشگاه است.

نمی دونم.. ولی شوک آور بود و یادآور اینکه چقدر از آرمان‌هایی مثل آموزش عالی و اینها فاصله گرفتیم و واقعا غصه آور. تصورش خیلی بده که کسی بوده که دوست داشته پایتون یاد بگیره ولی چون این کلاس ۲۰۰ تومن پولش بوده، منصرف شده. البته به بچه های کلاس گفتم که ویدئوهای رایگان هم موجودن و اگر می خوان می‌تونن برن سراغ اونها.

راستی! اگر مرکز یا دانشگاهی هست که می‌تونه این ایده من رو برآورده کنه خیلی خوشحال می شم گپ بزنیم: برگزاری یک کلاس پایتون یا لینوکس رایگان در یک جای نسبتا بزرگ معقول غیرانتفاعی واقعی که توش امکان حضور افراد مختلف باشه. در واقع انتظار من از این کلاس این بود که یک کلاس بزرگ باشه و هرکس در دانشکده مکانیک نسبت به پایتون کنجکاوه یا دوست داره یاد بگیره بتونه بیاد. اگر پیشنهادی داشتین به jadijadi@gmail.com بگین (:
نکته ۱: خوبی دانشگاه اینه که می تونه سالن بزرگتر داشته باشه و تبلیغاتی برای یه جای خاص هم نمی شه
نکته ۲: البته منطقا می شه بعد از مهر مثلا.

رادیوگیک شماره ۸۴ – فونتت رو بپا

‏در این شماره کوتاه از رادیو گیک،‌ نگاهی داریم به اخبار تکنولوژی و زیر اونها. از ویروس هایی که کامپیوتر رو جاج می کنن تا دستیگری نواز شریف به خاطر فونت اشتباه! با ما باشین که جهان منتظر تغییره.

‏- دانلود نسخه ام پی تری
‏- دانلود نسخه او جی جی

با این لینک‌ها مشترک رادیوگیک بشین

‏- آر اس اس فید برنر
‏- کانال تلگرام
‏- گوگل موزیک
‏- پادکست در آیتونز
‏- ساوند کلاود
‏- فولدر دراپ باکس
آرشیو تحت وب رادیو گیک

اخبار

پروژکت لوم در کنیا

وزیر مخابرات کنیا اعلام کرده که این کشور قراره از پروجکت لوم گوگل برای رسوندن اینترنت پر سرعت به مناطق روستایی استفاده کنه. اگر یادتون باشه پروجکت لوم همون بالن‌های گوگل (یا ددرست تر بگیم آلفابت) بودن که می‌تونن اینترنت رو به سطح زیرین خودشون برسونن و سال گذشته هم دولت آمریکا باهاشون به ۲۵۰هزار پورتوریکویی بازمانده از طوفان، اینترنت فرستاد. مدیر پروژه لوم هم گفت که همیشه با کشورهای مختلف در حال مذاکره برای دادن اینترنت به مناطق محرومتر هستن و خوشحاله که توی کنیا این عملیاتی شده. وزیر مخابرات کنیا هم با اشاره به اینکه «اتصال به اینترنت حیاتیه و کسانی که وصل نباشن، از بازی بیرون موندن» این خبر رو اعلام کرده.

و البته مالیات بر شبکه اجتماعی اوگاندا
[ صحبت های خودم. 200 شیلینگ یا پنج سنت روزانه برای استفاده از شبکه های اجتماعی و بامزه است که رییس جمهوری اینو تو توییتر توضیح داده – بدتر از ما و تلاشمون برای زنده موندن از کارهای مردم ]

در اعماق

و محکومیت نواز شریف در پاکستان

این هفته نوازشریف – نخست وزیر – پاکستان هم به جرم فساد مالی از قدرت کنار گذاشته شده. اصل مساله سر چهار تا ملک بود که توی انگلیس خریده بودن (دکل نفتی نبود که بشه به سادگی ازش گذشت یا فلان میلیادر نبود که لازم نباشه کشش بدیم (: )). اما نکته بامزه برای رادیوگیک اینه که این نقطه عطفی در تاریخ فونت نگاری هم می شه (: ظاهرا داکیومنتی به دادگاه ارائه شده بود که نشون می داد این ملک متعلق به دختر نواز شریف (مریم) نبوده و اون فقط رابط قانونی ملک است. این سند تاریخ ۲۰۰۶ داره و با فونت کالیبری نوشته شده و مریم هم زیرش رو امضا کرده! ولی تیم بررسی اسناد که قاضی مسوول کرده بود تا در این مورد نظر بدن، در یک حرکت اعلام کرد سند بدون شک جعلیه (: چرا؟ چون برای پرینت داکیومنت به تاریخ ۲۰۰۶ از فونت Calibri استفاده شده در حالی که مایکروسافت در اون تاریخ هنوز این فونت رو بیرون نداده بود (: این فونت در س۲۰۰۷ به افیس اضافه شد یعنی یکسال بعد از تاریخ داکیومنت!

ویروسی که کامپیوتر شما رو جاج می کنه

خبر بسیار جالبه. محققین امنیتی یک بد افزار پیدا کردن که اول سیستم ها آلوده می کنه و بعد اونو جاج می کنه! این ویروس که بر اساس بدافزار راکنی ساخته شده، علاوه بر باج افزار بودن، امکان ماین کردن هم داره! راخنی کلاسیک با دلفی نوشته شده بود و با ایمیل و فیشینگ ام اس ورد پخش می شد. توی این داکیومنت یه آیکون پی دی اف بود که اگر روش کلیک می کردین برنامه اجرابی اصلا برارگزاری می شد و کامپیوتر شما رو رمز می کرد و بعد درخواست پول می کرد. اما خب خیلی ها پول نمی دن! و در نهایت بیخیال اطلاعاتشون می شن و کامپیوتر رو فرمت می کنن. پس باید چیکار کنیم؟ ((: حالا می شه کامپیوتر آلوده رو جاج کرد و اگر قدرتش به اندازه کافی بود شروع کرد روش بیت کوین ماین کردن و پول فرستاده برای ویروس نویس ولی اگر تعداد سی پی یو هاش کم بود، می شه چک کردن که آیا این یوزر برنامه یا اکانتی در مورد بیت کوین داره یا و نه اگر داشت،‌رفت سراغ باج افزار شدن‌(: البته یک حالت سوم هست. اگر سیستم تشخیص بده که کامپیوتر شما به درد ماین نمی خوره و از اونطرف شما هم به نظر می رسه چیز مهمی ندارین، به سادگی از کامپیوتر شما برای پخش شدن تو شبکه استفاده می کنه (:

به احتمال زیاد قیمت بیت کوین به شکل مصنوعی بالا برده شده بود

سال گذشته همه مون شاهد جهش عجیب و ناگهانی قیمت بیت کوین بودیم. خیلی ها رفتن خریدن به امید اینکه بازم بالاتر می ره ولی انگار حباب بود (: حداقلش یک مقداریش. بر اساس مقاله ای که اخیرا جان گریفین و امین شمس از دانشگاه تگزاش منتشر کردن نشون می دن که بخش بزرگی از بالا رفتن قیمت بیت کوین در سال گذشته، ناشی از اعمال چند بازیگر بزرگ بوده. اونها به جریان حرکت توکن ها در بیت فینکس نگاه کردن وظاهرا به الگوهای یکسانی در حرکت رسیدن که نشون می ده چند نفر با استفاده از یک پول مجازی دیگه (تتر) که دقیقا خود بیتفینکس معرفی اش کرده بود در مواقع لزوم هر پول مجازی ای که می خواستن رو می خریدن تا قیمتش رو بالا و پایین کنن. معلومه که این مقاله باعث افت مجدد قیمت شد ؛ تقریبا پنج درصد. البته از مدتی قبل کاربران توی فورم ها هم متوجه حرکت مشابه قیمت تتر و بیت کوین شده بودن و حالا تحقیقات آکادمیک مساله مشابهی رو نشون می ده.

وقتی روزنامه های مستقل بسته می شن، هزینه دولت بالا می ره

حالا که حرف از تحقیق آکادمیک زدیم این هم جالبه. کالج بیزنس نورتدام رابطه مستقیمی نشون داده بین روزنامه های محلی و کارایی دولت ها. این تحقیق، تحقیق دیگه ای رو تایید کرده که اونهم می گفت وقتی روزنامه های مستقل هستن، دولت ها ریخت و پاش کمتری دارن و بهتر کار می کنن. بررسی این مقاله روی ۱۶۰۰ روزنامه انگلیسی زبان از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۵ بوده و مستقل از جزییاتش، اهمیتش برای ما تاکید روی رکن چهارم دموکراسی است.

قسمت آخر

قفل امن، نباید با پیچ گوشتی باز بشه؛ امنیت یک مساله همه جانبه است

اکانت @LockPickingLawyer که در مواقع بیکاری‌اش مشکلا امنیتی قفل‌ها رو بررسی می‌کنه، به یک مورد جالب برخورد کرده. یک شرکت یک قفل فیزیکی که با اثر انگشت باز می‌شه رو فرستاده تا اون بررسی کنه و اون براشون نوشته «حین بررسی قفل متوجه شدم که اگر کسی با یک پیچ‌گوشی سه تا پیچ اطراف قفل رو باز کنه، می‌تونه بعد از باز کردن کل بدنه، قفل رو باز و بسته کنه و هر وقت لازم شد، دوباره پیچ‌ها رو ببنده و همه چیز مثل روز اولش باشه».

فکر می‌کنین جواب تولید کننده چی بوده؟ «ولی قفل ما برای هر کسی که پیچ گوشتی نداشته باشه بسیار مطمئن عمل می‌کنه».

ماجرای خنده داری است که دائما در اطرافمون می بینیم. سیستم‌های امنیتی شرکت‌ها ده تا قفل مختلف دارن ولی یک مدیر سیستم به بانک اطلاعاتی دسترسی داره. یک شرکت دیگه هشت جور وی پی ان و ریموت دسکتاپ جلوی سرورهاش گذاشته ولی اطلاعات اونها توی یک ویکی روی وب نگهداری می‌شه و از اونطرف کشوری که معتقده امنیت کامل توش حکمفرما است ولی هیچ خبری از مبارزه با متجاوزها و دزدها توش نیست یا شما در مقابل پلیس یا بدتر از اون قوه قضاییه خود اون کشور هیچ امنیت/حقی حس نمی‌کنین. مثال دیگه کشوری است که فکر می‌کنه امنه ولی اقتصادش همینطور در حال بدتر شدن است بدون اینکه کسی براش کاری کنه.

این ایجاد یک توهم از امنیت چیزی است که دائما در اطرافمون می‌بینمش. در هر لایه‌ای که نگاه کنیم. اگر می‌خواین امن باشین، لازمه سیستم‌هامون در مقابل شکل‌های مختلف نفوذ امن باشن و اجزای مختلفش امن باشن. توی دنیای کامپیوتر حتی این امنیت به امنیت فیزیکی هم می‌رسه. اگر قراره کامپیوترها امن باشن باید پنجره‌های ورودی به سالن کامپیوترها هم امن باشن و اتفاقا این تست‌ها بخشی از هر تست نفوذ کامل هستن. خلاصه اینکه حواستون به همه امنیت باشه نه فقط یک گوشه‌اش.

نقدی بر ترجمه فرناز تیمورازف از کتاب مردی به نام اوه

ویرایش: برخی اضافات (مثلا بحث طناب) ظاهرا در همه ترجمه های مختلف فارسی هست. احتمالا در سوئدی هم بوده. امیدوارم یکی از مترجم ها بگه از سوئدی ترجمه کرده یا نه انگلیسی و یک نفر در سوئدی چک کنه (: البته من شناسه کتاب رو نگاه کردم و در بخش کتاب اصلی، اسم کتاب انگلیسی بود نه سوئدی.

مدت‌ها بود که نقد ترجمه نمی‌نوشتم. در واقع مدت‌ها بود که ترجمه نمی‌خوندم اما اخیرا احساس کردم خوبه کتاب مردی به نام اوه (Ove) (نشر نون) رو فارسی بخونم. کتابی که در اصل به سوئدی نوشته شده و بعد به انگلیسی و بعد به فارسی ترجمه شده. انگیزه اصلی بررسی ترجمه این بود که در جایی از داستان مترجم نوشته که قهرمان اصلی داستان به خونه همسایه‌اش می‌ره و ازشون می‌خواد به انباری‌شون بره و یک صفحه بزرگ فلزی برداره (مترجم اینو ایرانیت فلزی ترجمه کرده). اون به انباری می‌ره و بعد طبق ترجمه

یک دقیقه بعد، اوه در حال یکه یک تکه ایرانیت فلزی خیلی بزرگ را که به بزرگی فرش اتاق نشیمن است با طناب دنبال خودش می‌کشد، پیروزمندانه جلوی در خانه ظاهر می‌شود.

بارها در طول خوندن ترجمه این کتاب پیش اومده که مکث کنم و بگم «آخه واقعا نویسنده اینو نوشته و کتاب مشهور شده؟». اینجا اما دیگه تحمل نمی‌کنم و می‌رم متن انگلیسی رو چک می‌کنم. منطقا وقتی یک نفر به انبار می‌ره تا یک صفحه فلزی بزرگ بیاره، اونو با طناب دنبال خودش نمی‌کشه! علاوه بر این از نظر فیزیکی خیلی تصور سختی است که چطوری می‌شه طناب بست به یک صفحه فلزی و اونو دنبال خود کشید! و بله.. دقیقا در متن انگلیسی عبارت طناب نیست و فقط گفته drag. طناب از اختراعات مترجم است! لازمه چک بیشتری بکنیم.

به نظرم عظیم‌ترین اشکال که حتی می‌شه گفت کتاب رو خراب کرده، بی توجهی مترجم به سبک و شکل نوشتن و زمان در متن اصلی است. مثلا اسم فصل ۲۰ و ۲۱ این است:

20- A man called ove and an intruder
21- A man who was ove and countries where they play foreign music in restaurants

اولی می‌شه چیزی شبیه به «مردی به نام اوه و یک نفر که بی اجازه وارد شده» و دومی می شه «مردمی که اوه نام داشت و کشورهایی که …»

در حالی که مترجم در کمال تعجب نوشته:

۲۰ – مردی به نام اوه و یک آدم مزاحم
۲۱ – مردی به نام اوه و کشورهایی که توی رستوران‌هایشان آهنگ خارجی می‌نوازند

در متن انگلیسی، بعضی فصل‌ها عنوانی در گذشته دارن (مردی که اوه بود و …) و بعضی فصل‌ها زمان حال (مردی به نام اوه و …) در حالی که فرناز تیمورازف همه رو به زمان حال (مردی به نام اوه و …) برگردونده!

این دستکاری در متن ظاهرا از زمان ذبیح الله منصوری رواج داشته و اینجا هم خودش رو نشون می‌ده. مثلا این پاراگراف رو از فصل ۲۱ نگاه کنین:

Ove obviously doesn’t trust medicine, has always been convinced its only real effects are psychological and, as a result, it only works on people with feeble brains.
But it’s only just struck him that chemicals are not at all an unusual way of taking one’s life.
He hears something outside the front door—the cat is back surprisingly quickly, scraping its paws by the threshold and sounding like it’s been caught in a steel trap. As if it knows what’s going through Ove’s mind. Ove can understand that it’s disappointed in him. He can’t possibly expect it to understand his actions.

در حال یکه مترجم نوشته:

اوه شکایتی از داروها ندارد، فقط بهشان اعتماد هم ندارد. همیشه احساس می‌کند داروها یک تاثیرروانی دارند که روی افرادی با مغز کوچک اثر می‌کند. ولی به این نتیجه رسیده که خوردن مواد شیمیایی راه بدی برای خودکشی نیست از اینجا رو مترجم خودش اضافه کرده: و همان‌طور که گفتیم، مواد شیمیایی کافی توی خانه دارند. اوضاع خانه‌های مبتلایان به سرطان همیشه همین است.
از پشت در صدایی می شنود، گربه امروز زود برگشته. انگار چیزی حس کرده باشد. پشت در ایستاده و میومیو می‌کند. اگر گربه را به خانه راه ندهد، شروع می‌کند به پنجول کشیدن روی لبه پایین درگاه. صدای پنجول‌هایش جوری است که انگار توی یک تله خرس گیر افتاده باشد. اوه خودب می‌داند که گربه از دستش دلخور است، ولی توقع زیادی است که حیوان بتواند علت این کار اوه را درک کند.

که خب بحث سرطان و داروهای شیمیایی و اینها کاملا اضافه است و در متن انگلیسی نبوده. مستقل از اینکه موقع خوندن فارسی تقریبا مطمئن هستید عبارت مغز کوچک اشتباهه و در مقایسه معلوم می‌شه باید به چیزی مثل مغز ضعیف اشاره می‌شد یا اگر کوچک اصطلاح است، مثلا به مغز نخودی. یا اصولا حرف نویسنده که گفته گربه زود برگشته و داره پنجه‌هاش رو به درگاه می‌کشه انگار توی یک تله فلزی گیر کرده باشه رو نوشته که گربه اومده و اگر راهش ندیم قراره پنجه بکشه ولی همین حالا هم صدای پنجه هاش شبیه تله خرس است (:

این اضافه کردن‌های بیخودی به متن، مدام اتفاق می‌افته. مثلا اوه با گربه حرف می‌زنه بدون اینکه در متن اصلی چیزی در این مورد باشه. گاهی هم اصولا سبک نویسنده عوض می‌شه. داستان سرراست نویسنده می گه که اوه به خونه رونه می‌ره:

He goes to Rune’s house, where it takes several minutes before the door opens. There’s a slow, dragging sound inside before anything happens with the lock, as if a ghost is approaching with heavy chains rattling behind it. Then, finally, it opens and Rune stands there looking at Ove and the cat with an empty stare.

ولی مترجم پاراگراف رو بر خلاف نویسنده با تعلیق شروع می کنه و باید تا ته بخونین تا بفهمین به خونه رونه رفته. چیزی که از سبک ساده و سر راست تعریف داستان نویسنده کاملا به دوره:

چند دقیقه طول می ‌کشد تا در باز شود. قبل از اینکه بالاخره کلید توی قفل بچرخد، صدای طولانی کشیده شدن پاها روی زمین به گوش می‌رسد، انگار یک روح دارد با غل و زنجیر توی خانه حرکت می‌کند. سپس در باز می شود، رونه با نگاهی بی روح به اوه و گربه زل می‌زند.

یا در بخش خداحافظی، بازم نویسنده خیلی سر راست می‌گه که اوه به پنجره نگاه می‌کنه و به نظر می‌رسه رونه برای یک لحظه همه چیز یادش میاد و تمام:

Ove turns to the window. Rune looks back. And just as Anita turns around to go back into the house, Rune grins again, and lifts his hand in a brief wave. As if right there, just for a second, he knew exactly who Ove was and what he was doing there.

اما مترجم اولا بد ترجمه کرده چون عبارت انگار در عرض یک ثانیه فهمیده مفهوم اصلی رو نمی‌رسونه. بحث در عرض نیست بلکه بحث یکهو/ناگهان است. و خب آخرش واقعا رو اعصابه:

اوه پنجره را نگاه می‌کند. رونه از پشت پنجره نگاهش می کند و درست وقتی که آنیتا برمی گردد تا به خانه برود، رونه دوباره می‌خندد و دستش را آرام بالا می‌اورد تا برای اوه دست تکان دهد. انگار در عرض یک ثانیه دقیقا فهمیده اوه کیست و آن جا چه کار دارد. اوه صدای بلندی از خودش در می‌آورد که شبیه صدای یک پیانوی بزرگ است وقتی آدم آن را روی زمین چوبی می‌کشد.

آیا نویسنده به عقلش نرسیده بود که اوه به جای ادامه راه، بهتره صدایی شبیه پیانو در بیاره؟ (:

راستش این اختلاف‌ها اینقدر جدی هستن که آدم تعجب می‌کنه. ترجمه خانم فرناز تیمورازف تا حد معقولی روان است و اگر یکبار ویرایش می‌شد، اشتباهات کمتری هم پیدا می‌کرد و یکدست‌تر می‌شد ولی اینکه مترجم شخصا به داستان چیزهایی مثل گفتگو و تفسیر و اضافه کنه یا سبک نویسنده رو تغییر بده، اتفاق ناخوشایندی است برای کسانی که فکر می کنن با خوندن این رمان با نویسنده آشنا شدن. من شدیدا امیدوارم که مترجم مدعی بشه از سوئدی ترجمه کرده که این چیزها توش هست یا نسخه دیگه از انگلیسی رو داشته و نسخه من متفاوت است.

اون اینم اضافه کنم که نسخه انگلیسی در اول هر فصل طرح‌های خیلی قشنگی از چیزی مرتبط با اون فصل داره که در نسخه دیجیتال نشر نون که من از فیدیبو خریدم وجود نداشت، مستقل از همه اشکالات ترجمه‌ای، فقط به خاطر دیدن همون طرح‌های بانمک هم که شده، می‌ارزه آدم انگلیسی رو بخونه.

آپدیت:

  • در کامنت ها اشاره شده که مترجم در مصاحبه ای می گه:

«از نظر امانتداری باید روی این موضوع تأکید کنم که متن انگلیسی این رمان کامل نیست. خودم شخصاً از دو زبان این رمان را ترجمه کردم آلمانی و انگلیسی، زبان اصلی کتاب هم سوئدی است. من هنگام ترجمه متن آلمانی و انگلیسی را جمله به جمله با هم مقابله کردم و دیدم ترجمه انگلیسی این رمان خیلی حذفی دارد، جملات نارسا و ناقص زیاد دارد، یعنی مترجم انگلیسی این اثر خیلی از جملات سوئدی (زبان اصلی رمان) را یا نفهمیده یا به سادگی از کنارش گذشته است.
طبیعتاً کسی که از انگلیسی این رمان را ترجمه کند، منبع معتبری نیست، اما ترجمه آلمانی در مقایسه با ترجمه انگلیسی کامل‌تر بود و گویاتر. مطالبی که در آلمانی آمده بود در ترجمه انگلیسی نیامده بود، پس می‌توانم بگویم متن آلمانی کامل‌تر و مطمئن‌تر است. من متن سوئدی این رمان را هم دیدم و یکی از دوستان سوئدی من، هنگام ترجمه در برگردان برخی جملات و اصطلاحات به من کمک کرد. صفحاتی از ترجمه‌ام را خواند؛ در جاهایی که تردید داشتم و مطمئن نبودم که درست ترجمه کرده باشم آن بخش‌ها را مرور کرد و اگر مشکلی بود رفع کرد.»

  • دوستانی هم متن سوئدی رو چک کردن، مانند متن انگلیسی «طناب» رو نداره (:

رادیوگیک شماره ۸۳ – جی دی پی آر – مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا

توی این شماره ویژه، به مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا می‌پردازیم. قانونی که باعث شده این روزها حتی اگر در یخچال رو هم باز کنیم، یه ایمیل بیاد و بگه «پرایوسی پالیسی» ما رو قبول کنین تا بتونیم ادامه بدیم. اما قبلش، بررسی مفهوم پرایوسی و حریم شخصی!

‏- دانلود نسخه ام پی تری
‏- دانلود نسخه او جی جی

با این لینک‌ها مشترک رادیوگیک بشین

‏- آر اس اس فید برنر
‏- کانال تلگرام
‏- گوگل موزیک
‏- پادکست در آیتونز
‏- ساوند کلاود
‏- فولدر دراپ باکس
آرشیو تحت وب رادیو گیک

آهنگ ها

  • از طرف ماری – آهنگ sway رو با اجرای دین مارتین به آراز
  • شهرام همیشه شب پره
  • sway – dean martin
  • Melanie-Brand-New-Key
  • سینا حجازی – گلخونه

نتایج اولیه نظر سنجی بزرگ وضعیت کار و زندگی برنامه نویسان و مدیر سیستم‌های ایران در سال ۱۳۹۶ به همراه داده‌های خام

با تشکر از همه ۲۰۰۰ نفری که در نظر سنجی شرکت کردن، حالا ما دیدی از خود جامعه داریم به خود جامعه. در نظر سنجی سالانه برنامه نویسان و مدیر سیستم های ایران، هر سال کلی سوال می پرسیم و کلی آدم جواب می دن و نتایجش رایگان و آزاد برای همه منتشر می شه تا بتونیم تصمیم بگیریم که اگر جایی کار می کنیم چه مزایایی می تونیم بگیریم یا چقدر حقوق باید پیشنهاد بدیم یا کدوم خط فنی رو پیش بریم که برامون بهتر باشه. علاوه بر این کشف می کنیم که ما چطور زندگی می کنیم، چیکار می کنیم، چی دوست داریم و چی رو به چی ترجیح می دیم و می خوایم چی یاد بگیریم. این شما و این نتایج اولیه نظر سنجی بزرگ وضعیت کار و زندگی برنامه نویسان ایران در سال ۱۳۹۶ و البته داده‌های خام csv که خیلی هم خوشحال می شم روشون تحلیل انجام بدین و بفرستین تا اینجا منتشر کنم یا جایی که خودتون دوست دارین منتشر کنین و بهم بگین لینک بدم. مثلا یکی از مهمترین تحلیل‌ها، ارتباط حقوق و چیزهای دیگه (جنسیت، میزان تحصیلات، زبان، سن، تجربه کاری،‌ نوع شرکت، نوع پوشش، …) است چون عملا به ما می گه باید چیکار کنیم که پول بهتری بیگریم.

کلیات

  • بیشترین مدارک بین المللی ابتدا مدارک برنامه نویسی (۴۲ درصد) و سپس مدارک شبکه (۴۱ درصد) است و لینوکس با ۳۸ درصد، در رده سوم قرار دارد.
  • و البته بیشترین یادگیری از طریق سایت‌های خارجی (۷۱٪) و سپس انجام عملی پروژه (۷۰٪) اتفاق می‌افتد.

سبک کار

  • پر کاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی جاوااسکریپت با نزدیک ۵۰٪ است و بعد از آن SQL و PHP و پایتون با اختلاف کمی از یکدیگر قراردارند. جاوا با ۳۳٪ رتبه پنجم است و رتبه‌های بعدی مربوط به خانواده‌های سی (شامل سی شارپ) است. پایینترها، سوییفت و گو و متلب همه با ۴٪ نزدیک به هم هستند.
  • بیشتر از ۴۲٪ گفته‌اند علاقمند هستند پایتون را شروع کنند و رتبه بعدی «علامندی به کار با زبان بعدی» مربوط به گو (۲۶٪) است و پس از آن جاوا و بعد سوییفت و جاوااسکریپت.
  • در دیتابیس‌ها، مای اسکوئل با ۵۴٪ اول است و بعد به شکل هیجان انگیزی اسکیولایت کمی بالاتر از مایکروسافت اسکوئل قرار گرفته. مونگو (۲۶٪)، پست گرس و ردیس (هر دو ۱۹٪) تعقیب کننده‌های اصلی هستند.
  • در بحث سیستم عامل رومیزی، ۵۳٪ روی ویندوز ۱۰ و ۱۷ درصد روی بقیه ویندوزها هستند. ابونتو ۳۹٪ و بقیه لینوکس‌ها حدود ۱۷٪ دارند و مک هم ۱۴٪ کاربر دارد (هر پاسخ دهنده می‌تواند بیش از یک سیستم عامل رومیزی استفاده کند).
  • در دنیای سرور، اوبونتو با ۴۶٪ اول است و سنت او اس با ۳۱٪ در رتبه دوم. مجموع ویندوزها حدود ۳۲ درصد است و بی اس دی هم از بین حدود ۲۰۰۰ شرکت کننده، ۲۳ طرفدار دارد.
  • ۸۲٪ اندروید و ۲۷٪ از آیفون استفاده می‌کنند
  • حدود ۴۵٪ از محصولات جت برین استفاده می کنند و ۳۴ درصد از ویژوال استودیو. نکته جالب رتبه سوم است که می‌گوید ۱۷٪ کاربران از ادیتورهای مرسوم و ساده برای نوشتن کد بهره می‌گیرند

  • در بحث تکنولوژی‌ها، ۷۹٪ از سورس کنترل استفاده می‌کنند، ۲۵ درصد از کانتینرها و ۳۰ درصد از بیلد سیستم‌ها. نکته جالب استفاده ۱۶ درصدی از هوش مصنوعی است.
  • پر استفاده‌ترین سرویس بدون شک استک اور فلو (۸۹٪) است و دومین سرویس پر کاربرد برای مدیریت پروژه و وظایف، تلگرام با ۲۹٪ اعلام شده؛ عددی بسیار نزدیک به ترلو.

سبک زندگی

  • چای و قهوه بسیار نزدیک به هم هستند، ۶۰٪
  • اکثریت خود را اسپورت می‌دانند و بین دخترها شال رایج‌ترین حجاب است و ۱۵٪ گچت پوشیدنی دارند و ۳۰٪ ساعت می‌بندند
  • تغییرات بدن زیاد و سورپریز است. ۲۳٪ پیرسینگ گوش و ۲٪ پیرسینگ‌های دیگر دارند. ۳۰٪ هم گفته‌اند که تتو دارند!
  • حدود ۶۵٪ اهل طبیعت و فیلم و سریال هستند و ۴۶٪ به سیاست اهمیت می‌دهند. ۵۶٪ حداقل یک روز در میان دوش می‌گیرند و ۱۸٪ سیگار می‌کشند و ۲۲٪ نماز می‌خوانند. مشکل اصلی با ورزش است و تنها ۱۶٪ گفته‌اند که بیش از سه بار در هفته ورزش می‌کنند.

کار

  • ۴۶٪ توسعه بک اند و ۳۳٪ توسعه دهنده فول استک هستند. ۲۸٪ هم توسعه دهنده موبایل و ۲۵٪ توسعه دهنده فرانت ند.
  • ۴۴٪ در شرکت‌های نرم افزاری و ۳۷٪ در استارتاپ‌ها کار می‌کنند.

اطلاعات خام