یه جوکی بود که توش به یکی می‌گفتن «اگر همه دنیا مال تو باشه، چیکار می‌کنی؟» و طرف جواب می دادم «می‌فروشم می‌رم خارج» (: این شاید توی یه جاهایی جوک باشه ولی یه جاهایی هم مشکل بزرگ سیستم‌ها می‌شه. نات‌کوین و امثالش هم دچار این مشکل هستن: هر کی داره می‌خواد بفروشه بره خارج.
آوردن اسم نات‌کوین کنار حتی شت کوین ها یه جوریه؛ ولی مشکل نه فقط شت‌کوین‌ها که حتی چیزهایی مثل بیت‌کوین هم همینه: خیلی ها فقط دارنش به امید اینکه گرون بشه؛ بدون درکی از ارزش مصرف و مبادله‌اش. و پولی که کسی نخواد خرجش کنه، دیگه پول نیست.
اگر اینجا رو می‌خونین احتمال داره با نات‌کوین آشنا باشین؛ به شکل خلاصه یه بازی که توش هر بار روی یه سکه کلیک کنین بهتون یه سکه می‌ده و اگر با سکه‌ها ابزارهایی بخرین و دوستاتون رو بیارین توی بازی و … سرعت سکه گرفتن شما بیشتر می‌شه. به شکل خلاصه یه بازی کلیکی کلاسیک.
و خب مشخصه که در جایی که پول و امید نیست، عکس یه سکه که با زدن انگشت روش به شما می گه «داری پولدار می‌شی» کاملا شانس وایرال شدن داره و نات‌کوین هم که خودش می‌گه احتمالا هیچی نیست؛ وایرال شد و الان حدود ۲۶ میلیون یوزر داره و مشخصا نویسنده‌ها و مشاورهای فعلی شون به فکر فرو رفتن که چطوری می‌تون سوار بر این ۲۶ میلیون، یه پولی به دست بیارن. این می‌تونه سوال خیلی خوبی برای یه کلاس اقتصاد، تبلیغات و غیره باشه.
پایه اصلی ماجرا که در اقتصاد می‌گذره. به این نکات توجه کنین:
– پول رایگان برای اکثر مردم در جایی وجود نداره.
– داشتن یوزر در تکنولوژی مفید دونسته می‌شده ولی دو نکته هست: در موارد متعددی شرکت‌ها نتونستن یوزر زیاد رو به سود تبدیل کنن (مثلا توییتر) و دوم اینکه در مواردی مثل توکن و اینها، آدم‌های که جمع شدن در واقع «کاربر» نیستن و حتی دنبال سرویس رایگان هم نمی‌گردن؛ فقط اومدن پول مجانی بگیرن و برن. اگر من بگم «ساعت ۶ از پنجره فروشگاه ۱۰۰ تا سکه طلا پرتاب می‌کنم» و ده هزار نفر اون زیر جمع بشن معنیش این نیست که من ده هزار مشتری دارم (:
– اگر کسی در اینجا سرمایه گذاری بزرگی بکنه، به این امید است که سرمایه‌اش بیشتر بشه. در نتیجه مثلا اگر الان یک نفر بیاد بگه یک میلیون دلار پول وارد نات کوین می‌کنه دنبال اینه که پول بزرگتری برداره. اینها باید بتونن نات کوین یا هر کوین دیگه رو تبدیل به چیزی برای مبادله بکنن که مردم «لازم / دوست» داشته باشنش. الان این ۲۶ میلیون کاربر اکثرا آدم‌هایی هستن که دارن دنبال پول مجانی میگردن و اگر الان نات کوین بگه هر کوین شما ۱ دلار می‌ارزه، همه رو می فروشن و میرن و سرمایه گذار بدبخت می‌شه.
با ترکیب اینها باید چیکار کرد؟ اگر قرار باشه ۲۶ میلیون آدم که به امید پول مجانی هستن یا سرشون به هوا است که ببینن چه زمانی کسی رو سرشون پول می ریزه داشته باشین و بخواین به پول برسین باید چیکار کنین؟ این سوال بامزه ای برای یه امتحان روابط عمومی یا فروش یا چنین چیزی است. من بدون هیچ تخصصی پیشنهادم این ها است:
- باید به یکسری شون کمی پول بدین. مثلا بگین ۱٪ کسانی که بیشترین آدم دیگه رو جذب سیستم کردن، در نهایت سهم میگیرن از پولی که به دست بیاد. اینطوری آدم ها شروع می کنن به فروختن دوستاشون به سیستم. کاری که دقیقا سیتم های هرمی می کنن.
- باید امید ایجاد کنین مثلا بگین «به زودی قراه شبکه اصلی لانچ بشه» یا بگین «دیروز به شکل آزمایشی معاملات رو فعال کردیم و یکی ۱۰۰۰ دلار گرفته» یا «پروسه تعیین هویت شروع شده و شما به عنوان مسوول منطقه انتخاب شدین» و اینجور چیزها تا مردم در بازی بمونن و حتی شاید سه چهار نفر هم به پول حداقلی برسن و بشن جزو گروه اولی که قراره بقیه رو جذب کنن.
- و گاه گداری مقداری از جیب پول بذارین و امید پخش کنین. مثلا حقوق یک ماه خودتون رو توی یک معامله مصرف کنین یا سفارش بدین فلان مقاله رو براتون بنویسن یا از کسانی که بیشترین آدم رو جذب سیستم کردن صد دلار نات کوین بخرین و …
- مذاکره کنین و مذاکره کنین و مذاکره کنین. با صرافی ای که حتی اگر معامله نمی کنه حداقل اسم کوین شما رو نشون بده، با سایت خبری که یه خبر بنویسه، با سرمایه گذاری که دنبال یه جای جادویی برای ده برابر شدن پولش می گرده و ..
اما در بخش اقتصاد کار جالبتر می‌شه. راه حل های حوزه اقتصاد احتمالا میشن اینها:
- باید عرضه بی نهایت پولتون رو محدود کنین. یا از این طریق که بگین «خب خیلی خوب شد که با ما بودین، از حالا دیگه بازی اصلی شروع می شه که توش پول الکی نیست و بریم فلان کار رو بکنین که سهم بگیرین» یا مثلا بگین «از امروز هر ۳۰ روزی که بازی نکنین مقداری از پول شما غیب می شه پس باید بازی کنین و اپ رو باز کنین و اگر تبلیغ داشت ببینین و …»
- چیز بی ارزشی که بی نهایت ازش موجود بوده رو خرد خرد تبدیل کنین به چیزها کمیاب تری که کنترل شده است. مثلا بگین «از امروز هرکی ۱۰ میلیون تا از فلانش بده، بهش یه کاغذ می دیم که روش نوشته «قهرمان ۲۰۲۴» یا «سکه اعظم ناتی» و قول بدین که در آینده چون تعداد «سکه اعظم ناتی» کمه، ارزشمند خواهد بود. حالا چطوری باید تعداد سکه اعظم ناتی رو در حالی که خود نات کوین بی نهایت است محدود کنین؟ اینطوری که بگین «به شکل آزمایشی فقط ۱۰۰ تاش رو می دیم» و امیدوار باشین سعی کنین این چیز کمیاب رو به دست بیارن و رقابت بشه و قیمتش بالا بره
ولی راستش من هنوز جواب یه چیزی رو ندارم: سرمایه گذار احتمالی که به شبکه پول تزریق کنه چی به دست میاره؟ احتمالا استفاده از چنین چیزی برای معامله واقعی تقریبا صفر است و همه آدم‌هاش دنبال «بفروشم برم» هستن و تا وقتی شیوه هایی برای آوردن پول کلاسیک به داخل سیستم نباشه، سرمایه گذار هم به پولی بیشتر از چیزی که داره نمی‌رسه مگر چیزهای ریزی مثل تبلیغ دیدن و اینها. و از اون بدتر؟ در هر لحظه شما بگین «من یه میلیون دلار گذاشتم که به کاربران فلان اپ بدم، فردا اون اپ ده برابر نات کوین به اصطلاح یوزر خواهد داشت (:
منتظر می شیم ببینیم.
