حرکات فضایی آلفا زیرو، قدرت هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی رو به رخ شطرنج بازها – و بقیه – می‌کشه

برنامه جدید دیپ مایند نه فقط فوق العاده و قابل تطابقه، که کمی هم عجیبتر از اون چیزی شده که انتظارش رو داشتیم. گروه دیپ مایند توی مقاله جدیدشون برنامه جدید یادگیرنده بازی ای رو که توسعه کردن توضیح می دن، این برنامه تونسته شطرنج و یک بازی ژاپنی رو بعد از یاد گرفتن بازی گو یاد بگیره.

دمیس حسابیس که مدیر دیپ مایند (و البته موسس) است و خودش هم شطرنج باز است می گه برنامه حرکاتی انجام می ده که برای یک شطرنج باز انسانی قابل درک نیستن.

سبک بازی ای که یاد گرفته نه شبیه آدم است و نه شبیه برنامه های قبلی. این سیستم به یک شیوه سوم و شاید شیوه ای بیگانه بازی می کنه.

برنامه آلفا زیرو نسخه جهانشمول‌تر برنامه آلفا گو گوگل است که مخصوص بازی گو طراحی شده بود و با فقط ۲۴ ساعت زمان و بررسی بازی و بازی کردن با خودش تونسته یاد بگیره برنامه استاک فیش که یکی از قوی ترین موتورهای کامپیوتری جهان برای شطرنج است رو نه فقط با اختلاف زیاد،‌ که بدون حتی یک شکست،ِ در هم بکوبه. لازم به ذکر نیست که هیچ انسانی نمی تونه در مقابل استاک فیش برنده بشه. عکس العمل قهرمانان شطرنج جهان به این پیروزی همراه با شوک،

اما اینجا مساله «یک موتور شطرنج قوی تر» نیست بلکه یک موتور شطرنج است که قربانی های عجیب می کنه. مثلا حاضر می شه فیل و وزیر رو بده تا موقعیت برتر به دست بیاره و با اون موقعیت، ببره. چنین بازی ای در بین انسان ها تقریبا دیده نمی شه. یا مثلا در جایی دیگه موتور شطرنج جدید وزیر رو به گوشه صفحه می بره که در شطرنج حرکتی کمیابه. حسابیس می گه نگاه کردن به شطرنج بازی کردن این موتور مانند نگاه کردن به شطرنج از بعدی دیگه است.

این «آموزش به خود» باعث شده موتور آلفازیرو طبق الگوهای مرسوم ما و ارزشهایی که به مهره ها می دیم بازی نکنه و از خوردن مهره هاش نگرانی ای نداشته باشه. ممکنه اصولا درک ما از شطرنج خیلی محدود و مبتنی بر به دست آوردن برتری نسبی از نظر ارزش مهره‌ها و تبدیل اون به پیروزی بوده. شاید این برنامه یکبار دیگه شطرنج هیجان انگیز رمانتیک که همراه با قربانی دادن و کارهای پر هیجان و عجیب بود رو به بازی برگردونه و البته شاید این برنامه شروعی باشه برای ما که کم کم قبول کنیم کامپیوترها دارن دنیا رو بهتر از ما می فهمن.

قدم یازدهم چالش کتابخوانی ۱۳۹۴ – شطرنج برای ببرها

book1394_11

راستش انتخاب اینکه در قدم یازدهم چه چیزی رو بنویسم سخت بود. این چند وقت چند تا کتاب خوندم و خب در نهایت با توجه به علاقه فعلی به شطرنج، به نظرم معرفی کتاب شطرنج برای ببرها از سیمون وب در رده بندی «کتابی که به خاطر روی جلد انتخابش کرده باشم» از همه بامعنی تر بود؛ این کتاب رو واقعا فقط به خاطر عنوان عجیب و عکس عجیب روی جلدش انتخاب کردم؛ که البته از عکس روی جلد چاپ انگلیسی زشتتر و بی معنی تره.

babrha webb

نویسنده این کتاب کوتاه سیمون وب است و عزیزالله صالحی‌مقدم ترجمه اش کرده. کتاب مثل بسیاری کتاب‌های شطرنج دیگه چاپ انتشارات فرزین‌ است. با اینکه مثل هر کتاب شطرنج دیگه ای توی این کتاب هم بازی و کدنویسی و نوتیشن وجود داره (تو فارسی بهش چی می گیم؟) ولی در نهایت این کتاب یک کتاب است که می تونین تو تخت یا مبل لم بدین و از راست به چپ بخونینش. کتاب نگاهی روانشناسی داره به مسابقات شطرنج و مثلا بهتون توصیه می کنه که اگر با بازیکنی ضعیفتر بازی می کنین احساس نکنین که باید برای بردن هنر خاصی به خرج بدین یا اگر با بازیکنی خیلی قویتر بازی می کنین، پیگیری یک خط خیلی منطقی تقریبا به شکل یقین منجر به شکست شما می شه.

خوندن این کتاب لذت بخش بود و اگر علاقه ای به شطرنج دارین حتما توصیه می شه. دوست شطرنجی ام هم گفت که توی فارسی به این کتاب می گن «شطرنج برای بِبَرها» (:

شاید خلاصه کتاب این باشه که «علیه بازیکن بازی کنین نه علیه صفحه شطرنج»! این توصیه مرسومی در شطرنج نیست و منطقا هم کسی نمی تونه فقط با خوندن این کتاب و به موقع پا شدن از پشت میز و قدم زدن و نگاه کردن به طرفش و ورزش کردن و … در هیچ تورنمنت شطرنجی به نتیجه فوق العاده ای برسه اما مطمئنا هر کسی که شطرنج بازی کنه، می تونه از این کتاب لذت ببره و ایده بگیره.

پایان مسابقات گرندپری شطرنج زنان جهان و درخششی بی نظیر برای ایران

سارا سادات خادم الشریعه

امروز روز آخر مسابقات شطرنج گرندپری زنان جهان بود؛ توی تهران. به دلایل بسیار متنوع از ضعف فدراسیون شطرنج، نبودن انتخابات آزاد توش، صدا و سیمان شبه ملی و غیره و غیره پوشش خبری این مسابقات بسیار کم بود و بد نیست در جادی.نت کمی در موردش حرف بزنیم.

حواشی مسابقات که بسیار زیاد و بامزه بود. از پوستر اولیه بدون حجاب قهرمان‌های جهان تا پوستر ثانویه که توش سر قهرمان های جهان حجاب کرده بودن (: همچنین محل برگزاری بسیار بد مسابقات و آزار و اذیت جنسی دو تا از قهرمان های زن توسط همشهری‌هام وقتی که تصمیم گرفته بودن برای تمدد اعصاب برن قدمی توی شهر بزنن.

اما مهمترین بخش این مسابقات که عدم پوشش درستش توی رسانه های به اصطلاح ملی و رسانه های بزرگی مثل بی بی سی و دویچه وله باعث شد فکر کنم من حتما باید در موردش بنویسم، شرکت کننده فوق العاده ایران به اسم سارا خادم الشریعه بود که حسابی هیجان درست کرد. وضعیت نهای مسابقات از این قراره:

بعله! سارا سادات خادم الشریعه نایب قهرمان مسابقات شده، در حالی که فقط هجده سالشه و در شروع مسابقات پایین‌ترین رنکینگ بین همه شرکت کننده‌ها رو داشت. سارا خادم الشریعه الان بهترین زن شطرنج باز تاریخ ایران است و شاید براتون جالب باشه که در حال حاضر علیرضا فیروزجاه قهرمان شطرنج ایران است:

علیرضا فیروزجاه قهرمان شطرنج ایران

نفر دست چپ در عکس و البته نفر اول رنکینگ شطرنج‌بازان زیر ۱۴ سال جهان. شطرنج تو ایران در حال تحولات زیاده و دنبال کردنش می‌تونه هیجان انگیز باشه. یکی از اصلی‌ترین جاهایی که من این چند وقت شطرنج رو ازش دنبال کرده ام و عکس‌های این مطلب رو هم ازش برداشته‌ام کانال تلگرام آچمز است و البته سایت‌های خوبی مثل سایت آچمز و سایت شطرنج استاد رستمی و چس بورد و … هم برای پیگری عالی هستن.

احتمالا از شطرنج کمی بیشتر بنویسم به امید اینکه بیشتر دیده بشه و علاقمدهاش بیشتر بشن تا وقتی که قهرمان‌های ما هم مثل قهرمان‌های دنیا آدم‌های مشهور جامعه‌مون باشن. مثال؟ به این دو تبلیغ مگنوس کارلسن نگاه کنین: تبلیغ پورش و تبلیغ یک شبکه مخابراتی نروژی توسط قهرمان جهانی شطرنج کشورشون.

شطرنج مخفی در مسنجر فیسبوک رو فعال کنید

chess

مسنجر فیسبوک چیز فوق العاده‌ای است. من هر وقت بحث تکنولوژی می شه مثالش می زنم و در موردش نظر می دم ولی خب متاسفانه تا حالا وقت نشده تو وبلاگ بهش بپردازیم. توی این مسنجر شما می تونین:

  • چت کنین
  • استیکر و عکس و … بفرستین
  • تماس تصویری بگیرین
  • پول جابجا کنین

و شطرنج بازی کنین. برای اینکار کافیه به سادگی پیامی با این بفرستین:

@fbchess play

کسی که بازی رو شروع کرده مهره‌های سفید رو داره و کافیه دستورات استاندارد شطرنجی بهش بگین. مثلا:

@fbchess b3 #پیاده ستون بی، به خونه سوم بره
@fbchess Nf3 #اسب به خونه اف سه
...
@fbchess help #راهنما لطفا

اوه.. این هم لازمه گفته بشه که شطرنج معمولا درست به ما معرفی نشده. ما فکر می کنیم شطرنج یک شکل فکر کردن پیچیده و تو در تو لازم داره در حالی که برای لذت بردن از شطرنج، باید اونو شبیه چیزی مثل لینوکس، نقاشی یا اسکیت دید. چیزی که شناختن و ور رفتن و فیلم دیدن و نگاه کردن و سخنرانی گوش کردن توش باعث می شه بازی ما خوب بشه. خیلی های ما شطرنج رو دوست نداریم چون توش می بازیم و حس می کنیم به اندازه کافی باهوش، دقیق، خفن نیستیم در حالی که ما می بازیم چون ازش لذت نمی بریم. درست مثل کسی که سعی کنه با فکر کردن استاد لینوکس بشه و بعد ناراحت بشه که چرا نتونست سوییچ ها رو به شکل صحیحی «حدس بزنه». در مقابل اگر مدتی لینوکس کار کنین، کنفرانس بیاین، فیلم ببینین، به راحتی می تونین شروع به «حدس زدن» سوییچ های هر دستور بکنین (: